Cháy rừng ở Úc do biến đổi khí hậu

Nguyên nhân gây ra vụ cháy

Ngày 8/1, Mạng lưới Báo chí Biến đổi Khí hậu và Năng lượng (Media Climate Net) gửi thông cáo chia sẻ thông tin về vụ cháy rừng tại Úc. Về nguyên nhân gây ra vụ cháy rừng, do nhiệt độ ở Úc liên tục phá kỷ lục, hạn hán kéo dài và gió thổi mạnh đã hội tụ để tạo ra điều kiện hỏa hoạn thảm khốc. Đợt nắng nóng nghiêm trọng diễn ra trên toàn đất nước vào giữa tháng 12, Úc đã ghi nhận ngày nóng nhất trong lịch sử, với mức cao trung bình 41,9 độ C. Sóng nhiệt đang tiếp tục diễn ra trong tuần này ở miền đông nam Úc, với nhiệt độ dự kiến sẽ lên tới hơn 40,5 độ C tại thủ đô Canberra. Nhiệt độ ở Úc liên tục phá kỷ lục, hạn hán kéo dài và gió thổi mạnh đã hội tụ để tạo ra điều kiện hỏa hoạn thảm khốc

Nhiệt độ luôn được ghi nhận ở mức cao đã gây ra hạn hán kéo dài. Phần lớn tiểu bang New South Wales và Queensland đã sống trong những ngày tháng khô hanh thiếu hụt mưa kể từ đầu năm 2017. Hạn hán đang diễn ra trên diện rộng tại hầu hết các khu vực nông nghiệp có năng suất cao nhất trong nước, một số khu vực hiện vẫn đang bốc cháy. Đến đầu tháng 9, Úc bắt đầu thấy những dấu hiệu đáng lo ngại về "mùa cháy" năm nay. Vào ngày 9 tháng 9, Binna Burra Lodge, khu nghỉ dưỡng ở vùng núi tuyệt đẹp của Queensland, đã bị phá hủy trong một đám cháy rừng. Các nhà khoa học đã báo động về lần hỏa hoạn này bởi những đám cháy như vậy là cực kỳ hiếm ở khu vực thường mát mẻ và ẩm ướt.

Các đám cháy diễn ra trên khắp đất nước trong những tháng gần đây, ảnh hưởng đến bốn trong số sáu tiểu bang. Bờ biển phía đông Úc bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Đến đầu tháng 11, 1.500 lính cứu hỏa đã chiến đấu với 70 đám cháy ở New South Wales, bang miền đông Nam nước Úc bao gồm cả Sydney. Vụ hỏa hoạn khủng khiếp lần này cũng cho thấy sự thất bại của chính phủ Úc trong việc giảm thiểu lượng khí thải carbon dioxide.

Do biến đổi khí hậu

Theo Media Climate Net, khói từ những vụ cháy gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới không khí trên toàn địa bàn nước Úc. Ngày 1/1/2020, thủ đô của Úc đã ghi nhận tình trạng ô nhiễm tồi tệ nhất từ trước đến nay với chỉ số chất lượng không khí cao gấp 23 lần so với mức nguy hiểm. Vụ cháy với quy mô lớn như thế này là chưa từng có tại đất nước này. PGS Kolden cho rằng, vụ cháy này đến sớm hơn nhiều so với mọi năm. Vào ngày 18/12, nhiệt độ đo được đạt mức kỷ lục khi lên đến 41,9 độ C. 

Hậu quả của vụ cháy rừng là thiêu rụi 8 triệu ha, tương đương diện tích của Áo hoặc bằng một nửa nước Anh.  Làm chết 24 người và phá huỷ 1.700 ngôi nhà, trong đó một số thành phố đã bị phá huỷ nghiêm trọng.  Làm chết hơn 1 triệu động vật tại một trong những hệ sinh thái độc đáo nhất trên thế giới, bao gồm 8.000 con gấu koala và khoảng 100.000 gia súc. Gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ con người, khói bụi đã gây chết người và động vật thậm chí ở các khu vực cách xa các đám cháy. Khẩu trang chống bụi mịn và máy lọc không khí cháy hàng ở các khu vực bị ảnh hưởng, và tro bụi bay như tuyết rơi tại trung tâm các thành phố lớn của Úc, thậm chí bay đến tận Argentina.

Các vụ cháy rừng đã phát thải ra 349 triệu tấn CO2 trong khi đó phát thải của Úc cả năm 2018 là 532 triệu tấn CO2. Do đó sẽ cần thời gian để đánh giá hết những thiệt hại mà Úc phải gánh chịu từ những vụ cháy rừng, tuy nhiên theo những ước tính ban đầu thì nước này thiệt hại ít nhất 3 tỷ đô la Australia. Thảm họa này chưa kết thúc bởi Úc đang ở giữa của một thời kỳ hạn hán nghiêm trọng chưa từng có. Cảnh báo đưa ra là cần có các hành động ngay lập tức ngăn chặn những tác động xấu của biến đổi khí hậu bằng những việc làm cụ thể.

Bảo Khánh