Bí ẩn cổ vật đánh thức thần linh trong lăng mộ pharaoh Ai Cập

Tâm Anh (theo LS)

01/04/2025 01:45

Theo một nhà Ai Cập học, 4 khay và 4 cây gậy được tìm thấy trong phòng chôn cất của pharaoh Ai Cập Tutankhamun có thể đã được sử dụng trong nghi lễ "đánh thức thần Osiris".

Chan dong co vat danh thuc than linh trong lang mo pharaoh Ai Cap

Nicholas Brown - nghiên cứu sinh sau tiến sĩ chuyên ngành Ai Cập học tại Đại học Yale cho hay 8 hiện vật được tìm thấy trong phòng chôn cất của pharaoh Ai Cập Tutankhamun tại lăng mộ ở Thung lũng các vị vua đã được sử dụng trong một nghi lễ linh thiêng. Đó là "Lễ đánh thức thần Osiris". Ảnh: CK-TravelPhotos via Shutterstock.

Chan dong co vat danh thuc than linh trong lang mo pharaoh Ai Cap-Hinh-2

Theo chuyên gia Brown, đây là bằng chứng sớm nhất về việc thực hiện nghi lễ tại lăng mộ của pharaoh Tutankhamun nổi tiếng Ai Cập cổ đại. "Toàn bộ phòng chôn cất dường như được thiết lập để tái hiện một nghi lễ tang lễ được biết đến từ thời sau này có tên là "Lễ đánh thức thần Osiris"", chuyên gia Brown cho hay. Ảnh: Burton photograph 0010 © Griffith Institute, University of Oxford (colourised by Dynamichrome).

Chan dong co vat danh thuc than linh trong lang mo pharaoh Ai Cap-Hinh-3

Osiris là vị thần cai quản địa ngục của người Ai Cập cổ đại. Theo thần thoại, Osiris đã được hồi sinh sau khi bị anh trai Seth giết hại. Trong quá trình đó, con trai của Osiris là Horus đã vẫy một cây gậy về phía cha và gọi ông thức dậy. Ảnh: Burton photograph 0010 © Griffith Institute, University of Oxford (colourised by Dynamichrome).

Chan dong co vat danh thuc than linh trong lang mo pharaoh Ai Cap-Hinh-4

Vì vậy, "Lễ đánh thức thần Osiris" dường như tái hiện câu chuyện này, khi sử dụng 4 khay đựng chất lỏng - có thể là nước sông Nile hoặc rượu - được dùng để đổ lên xác ướp của vị pharaoh hoặc đổ bên cạnh. Trong khi đó, 4 cây gậy có thể tượng trưng cho cây gậy mà Horus sử dụng. Ảnh: Burton photograph 0010 © Griffith Institute, University of Oxford (colourised by Dynamichrome).

Chan dong co vat danh thuc than linh trong lang mo pharaoh Ai Cap-Hinh-5

Các lễ vật đựng chất lỏng có giá trị biểu tượng lớn. Theo Pyramid Texts - một loạt các văn bản tang lễ được viết trên tường của một số kim tự tháp Ai Cập, chất lỏng đựng trong 4 khay là thứ cần thiết để đảo ngược tình trạng tử thi đang phân hủy và mang lại sự sống". Ảnh: Burton photograph 0010 © Griffith Institute, University of Oxford (colourised by Dynamichrome).

Chan dong co vat danh thuc than linh trong lang mo pharaoh Ai Cap-Hinh-6

Ngoài ra, chuyên gia Brown lưu ý nước lấy từ sông Nile, được gọi là "mắt thần Horus" và là biểu tượng của sự tái sinh và chiến thắng cái ác, kể cả cái chết. Ảnh: Burton photograph 0010 © Griffith Institute, University of Oxford (colourised by Dynamichrome).

Chan dong co vat danh thuc than linh trong lang mo pharaoh Ai Cap-Hinh-7

Chuyên gia Brown cho hay, 8 hiện vật trên tượng trưng cho các hướng chính và mang tính biểu tượng bao quanh người đã khuất để bảo vệ. Ảnh: Burton photograph 0010 © Griffith Institute, University of Oxford (colourised by Dynamichrome).

Chan dong co vat danh thuc than linh trong lang mo pharaoh Ai Cap-Hinh-8

Cha của Tutankhamun là pharaoh Akhenaten đã thực hiện một cuộc cách mạng tôn giáo ở Ai Cập chỉ thờ phụng duy nhất thần Mặt trời Aten thay vì đa thần như trước. Ảnh: Burton photograph 0010 © Griffith Institute, University of Oxford (colourised by Dynamichrome).

Chan dong co vat danh thuc than linh trong lang mo pharaoh Ai Cap-Hinh-9

"Pharaoh Akhenaten đã chuyển đổi tín ngưỡng tôn giáo của đất nước từ đa thần sang độc thần. Điều này cũng ảnh hưởng đến tín ngưỡng chính thức về thế giới bên kia tập trung vào sự phục sinh thông qua Osiris, điều này không còn được phép nữa", chuyên gia Brown cho hay. Ảnh: Burton photograph 0010 © Griffith Institute, University of Oxford (colourised by Dynamichrome).

Chan dong co vat danh thuc than linh trong lang mo pharaoh Ai Cap-Hinh-10

Sau khi pharaoh Akhenaten băng hà, con trai ông là Tutankhamun lên nắm quyền và đảo ngược quyết định tôn giáo của vua cha, đưa Ai Cập trở lại với tôn giáo đa thần. Nghi lễ đánh thức Osiris trong tang lễ hoàng gia là một cách để chứng minh rằng vị thần quyền lực này đã trở lại. Ảnh: Burton photograph 0010 © Griffith Institute, University of Oxford (colourised by Dynamichrome).