Châm cứu phục hồi vận động sau đột quỵ não

Người bệnh sau đột quỵ não phải đối mặt với rất nhiều vấn đề như suy giảm chức năng vận động, co cứng tay chân, rối loạn cảm giác, mất ngôn ngữ, đau, khó nuốt, trầm cảm, suy giảm nhận thức và trí nhớ… Mỗi năm nước ta có khoảng 200.000 người bị đột quỵ. Trong đó, khuyết tật vận động chiếm tỷ lệ cao nhất (51,9%). Do đó, việc phục hồi vận động cho người bệnh sau đột quỵ là ưu tiên hàng đầu và được khuyến cáo nên kết hợp giữa biện pháp dùng thuốc và không dùng thuốc (tập vật lý trị liệu - phục hồi chức năng, châm cứu…) để nâng cao hiệu quả điều trị.

Bác sĩ tập vậy lý trị liệu cho người bệnh.

Y học cổ truyền đã có nhiều ứng dụng hiệu quả trong việc phục hồi vận động cho người bệnh sau đột quỵ. Bên cạnh việc sử dụng các bài thuốc giúp tăng tuần hoàn não kết hợp tập vật lý trị liệu – phục hồi chức năng, châm cứu cải tiến là phương pháp đã được nghiên cứu và chứng minh hiệu quả. Khác với châm cứu kinh điển, các huyệt trong châm cứu cải tiến được lựa chọn tại vị trí nguyên ủy – bám tận của cơ yếu liệt và sử dụng dòng điện xung tần số thấp để kích thích huyệt. Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cơ sở 3, việc phối hợp điều trị đa mô thức cho người bệnh sau đột quỵ trong đó có phương pháp châm cứu cải tiến đã giúp người bệnh phục hồi, rút ngắn thời gian và tiết kiệm chi phí điều trị.

Phương pháp châm cứu đã được WHO công nhận có hiệu quả đối với phục hồi vận động sau đột quỵ. Tại Việt Nam, Bộ Y tế cũng đã ban hành quy trình kỹ thuật y học cổ truyền cho phép sử dụng kỹ thuật điện châm để điều trị liệt nửa người và được chỉ định cho những người bệnh đột quỵ não không hôn mê có sinh hiệu ổn định.

Trong khoảng 16 năm trở lại đây, phương pháp châm cứu cải tiến được các giảng viên Bộ môn Châm cứu, Khoa Y học Cổ truyền, Đại học Y Dược TPHCM nghiên cứu và phát triển, đã được chứng minh tính hiệu quả và an toàn qua nhiều công trình nghiên cứu khác nhau, được báo cáo tại các hội thảo trong nước, quốc tế. Phương pháp này tuân thủ lý luận của y học cổ truyền khi chọn huyệt trên đường kinh đi qua vùng bị bệnh, tập trung tác động vào những cơ yếu liệt nhiều nhất, vận dụng tính điện trở da, trở kháng thấp tại các huyệt và tác dụng của điện trị liệu để kích thích cơ bằng dòng điện tần số thấp, từ đó tác động trên cơ thông qua kích thích ở nguyên ủy, đồng thời tác động đến vỏ não qua việc kết hợp tập vận động chủ động trong lúc châm.

Người bệnh sau đột quỵ nên bắt đầu điều trị phục hồi chức năng càng sớm càng tốt. Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cơ sở 3, với phương châm kết hợp đa mô thức điều trị: Châm cứu cải tiến, vật lý trị liệu – phục hồi chức năng, dùng thuốc, tập luyện… người bệnh sẽ rút ngắn được thời gian điều trị, tiết kiệm chi phí và được chăm sóc toàn diện bởi các nhân viên y tế trình độ chuyên môn cao, y đức tốt.

PGS.TS.BS Trịnh Thị Diệu Thường (Trưởng Cơ sở 3, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM)