Cấp cứu bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa, chảy máu ruột non

Kết quả nội soi và chụp cắt lớp vi tính có thuốc cho thấy ổ bụng không có dịch, đoạn hồi tràng có điểm thoát thuốc vào lòng ruột thì động mạch và thì muộn. Bệnh nhân được chẩn đoán xuất huyết tiêu hóa- chảy máu ruột non nghi hội chứng Dieulafoy và được chỉ định phẫu thuật cấp cứu.

Khi nội soi ổ bụng thám sát không thấy dịch và máu trong ổ bụng, ruột non đoạn hồi tràng và đại tràng nhiều dịch máu, cách góc hồi manh tràng 60cm có túi thừa Meckel kích thước 1,5 x5cm, căng, không có biểu hiện viêm, các cơ quan khác không thấy tổn thương.

Các bác sĩ đã cắt túi thừa Meckel, nội soi ống mềm kiểm tra toàn bộ ruột non không có tổn thương, hồi tràng và đại tràng có dịch máu đen cũ, mở túi thừa Meckel trong lòng nhiều máu cục, không có tổn thương viêm loét, vị trí thân túi thừa có điểm mạch nhô lên khỏi niêm mạc kích thước 2 mm, có cục máu đông bám.

Dieulafoy là bệnh lý tương đối hiếm gặp, đặc trưng bởi vỡ, chảy máu một động mạch bất thường dưới niêm mạc gây xuất huyết đường tiêu hóa. Tỷ lệ tử vong 4-8%. Tổn thương Dieulafoy là nguyên nhân gây chảy máu đường tiêu hóa không thể bỏ qua, gây ra khoảng 1,5% trường hợp xuất huyết đường tiêu hóa trên cấp tính và là nguyên nhân của khoảng 3,5% trường hợp xuất huyết hỗng tràng.

Vị trí thường gặp của tổn thương đa phần ở dạ dày, từ tâm vị và dọc theo bờ cong nhỏ dạ dày là vị trí thường gặp nhất. Các vị trí tổn thương thường gặp khác bao gồm tá tràng (15%), thực quản (8%). Tổn thương Dieulafoy ở túi thừa Meckel hiếm gặp và ở đại trực tràng rất hiếm.

Túi thừa Meckel là một phần còn lại của phôi thai của ống tiêu hóa, chúng xuất hiện ở khoảng 2% dân số, thường dẫn đến chảy máu không đau hoặc đau bụng, nguy cơ biến chứng suốt đời là 4–40%.

Theo kinh nghiệm, trong trường hợp xuất huyết tiêu hóa mà không thấy dấu hiệu tổn thương của dạ dày và đại trực tràng thì phải nghĩ đến xuất huyết tiêu hóa ở ruột non, nội soi ruột non được đặt ra để chẩn đoán và xử trí tổn thương với kẹp clip cầm máu, đốt điện, thắt vòng cao su…

Khi nội soi không can thiệp được có thể phẫu thuật khâu cầm máu, cắt ruột hình chêm, cắt bỏ đoạn ruột, nút mạch can thiệp cũng có thể lựa chọn nhưng ít được báo cáo.

Trong tổn thương Dieulafoy, nội soi lần đầu thấy tổn thương dưới 40% do đó cần kiên trì, có thể soi lại nhiều lần. Khi không có nội soi bóng kép (balloon endoscopies) hoặc nội soi không tiếp cận được, việc lựa chọn chụp mạch hoặc chụp cắt lớp vi tính có tiêm thuốc cản quang là một lựa chọn thay thế.

Bệnh nhân đã được kiểm tra toàn bộ ruột non, không có tổn thương khác. Hiện bệnh nhân đang trong quá trình hồi phục.

BS Trần Kiên Quyết (Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn)