Bước tiến mới trong phát triển văcxin phổ quát cho cúm mùa

Theo báo cáo khoa học, được nhóm nghiên cứu công bố ngày 23/12/2021 trên tạp chí Natura, các kháng thể chống lại một phần virrus, bị bỏ qua từ lâu mà nhóm nghiên cứu gọi là mỏ neo có khả năng nhận ra nhiều chủng loại cúm khác nhau, ngay cả khi virus biến đổi.

Những kháng thể mỏ neo mà nhóm nghiên cứu phát hiện liên kết với một vị trí không biến đổi của virus. Các kháng thể này có thể được phát triển như một loại thuốc có ứng dụng điều trị rộng rãi.

Trong một năm, bệnh cúm ảnh hưởng đến hơn 20 triệu người ở Mỹ, hậu quả khiến hơn 20.000 ca tử vong. Văcxin chống cúm thường giúp hệ thống miễn dịch tạo ra các kháng thể nhận biết phần đầu của hemagglutinin (HA), một loại protein mở rộng ra bên ngoài từ bề mặt của virus cúm. Đầu là vùng dễ tiếp cận nhất của HA, trở thành mục tiêu hiệu quả cho hệ thống miễn dịch, nhưng cũng là một trong những biến số nhiều nhất. 

Các nhà khoa học đang nghiên cứu thiết kế văcxin cúm thử nghiệm phổ quát hơn, thúc đẩy cơ thể tạo ra kháng thể chống lại vùng cuống ít thay đổi của HA, vùng này kéo dài phần thân giữa virion virus cúm và đầu HA. Một số loại văcxin cúm phổ quát này đang trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng ban đầu.

Trong nghiên cứu mới, một nhóm nhà khoa học hợp tác xác định được đặc điểm của 358 loại kháng thể khác nhau có trong máu của những người đã được tiêm văcxin cúm mùa đang trong giai đoạn I thử nghiệm.

Các nhà khoa học xác định được 50 loại kháng thể khác nhau đối với mỏ neo HA từ 21 người tham gia xét nghiệm. Những kháng thể này nhận ra nhiều loại virus cúm H1, nguyên nhân gây ra nhiều chủng cúm mùa. Một số kháng thể nhận ra các chủng cúm H2 và H5 gây đại dịch trong các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm. Các kháng thể cũng bảo vệ thành công chống lại sự lây nhiễm của ba loại virus cúm H1 khác nhau.

Đặc biệt là những kháng thể này rất phổ biến ở mọi người và thuộc nhóm kháng thể mà cơ thể bất kỳ ai cũng có thể sản xuất - một yếu tố quan trọng cần thiết trong thiết kế văcxin, cho phép phát triển mở rộng.

Hệ thống miễn dịch con người đã có khả năng tạo ra kháng thể đối với epitope (yếu tố xác định kháng nguyên) này, vấn đề còn lại chỉ là áp dụng các phương pháp kỹ thuật protein hiện đại, chế tạo ra một loại văcxin có thể tạo ra những kháng thể với số lượng đủ lớn.

Trong tương lai, các nghiên cứu mới sẽ tập trung vào phương pháp thiết kế một loại văcxin phổ quát, nhắm mục tiêu trực tiếp vào mỏ neo HA, phần không biến đổi của các chủng cúm khác nhau.

Nghiên cứu này cũng mở ra một ý tưởng mới, nghiên cứu coronavirus sâu hơn để phát triển một loại văcxin phổ quát, nhằm vào một phần không biến đổi của virus để ngăn chặn các nguy cơ đại dịch trong tương lai.