Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà: Sạt lở đất đá do tổ hợp các loại hình thiên tai

Tại phiên thảo luận sáng 5/11 tại Quốc hội, giải trình về thiên tai ở miền Trung, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, Việt Nam nằm trong vòng bão của Tây Nam Thái Bình Dương, là một trong những nước rủi ro thiên tai cao nhất.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà.

Do vậy, không nên suy đoán nguyên nhân những sự cố sạt lở do đất đá ở miền Trung vừa qua, mà phải dựa trên cơ sở khoa học. Toàn bộ khu vực này nằm trong đứt gãy địa chất, đứt gãy phong hóa tạo ra độ gắn kết rất thấp, lại nằm trong địa hình đồi núi dốc. Quá trình đó làm cho địa chất bị nát vụn cùng với lượng mưa lớn dẫn đến nguy cơ sạt lở.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng, cần có đánh giá độc lập của cơ quan khoa học, "lúc này đưa ra kết luận còn quá sớm".

Tuy nhiên, các điểm xảy ra sạt lở ở miền Trung vừa qua là "tổ hợp của nhiều loại hình thiên tai", trong đó 4 cơn bão liên tiếp, mạnh nhất là cơn bão số 9, các trận mưa vượt các chỉ số đo lịch sử. Ví dụ như Quảng Nam có mưa tới 500mm một ngày, có nơi trong suốt giai đoạn đó từ 2.000 - 4.000mm.

Các số liệu cho thấy các điểm sạt lở như ở trạm kiểm lâm 67, Trà Leng, Trà Vân, Phước Lộc (Phước Sơn), đoàn 337, Rào Trăng 3… ở độ cao từ 300 - 900m, nên nếu ở đây nếu chúng ta kết luận là do thủy điện thì ở đây chưa có vấn đề do thủy điện.

"Không nên đưa ra các suy đoán mà phải dựa trên cơ sở khoa học, toàn bộ khu vực này nằm trong đứt gãy địa chất, do phong hóa, đất cát sét sỏi độ gắn kết rất thấp. Nó nằm trên địa hành địa hình dốc, trọng lực trượt và độ dốc của sông suối, điều này luôn luôn nằm trong động thái địa chất kiến tạo là đứt gãy do tai biến địa chất có hình thành", ông Hà nói.

Quá trình địa chất đó làm cho đất đá bị nát vụn, cộng thêm lượng mưa lớn gia tăng trọng lượng trượt đất.

Trao đổi với một số ý kiến cho rằng nguyên nhân sạt lở đất là do thủy điện nhỏ, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết: "Không phải do thủy điện nhỏ".

Theo ông Hà, lỗi là do chúng ta không phân tích được lợi ích, phân tích tính năng thiết kế hiệu quả của công nghệ, nếu chúng ta tính toán, thiết kế được các công trình này hài hoà với tự nhiên và thực tế chúng ta có thể làm được thì chúng ta vẫn có thể duy trì được nguồn điện năng nhưng không phải làm biến đổi quá lớn đến tự nhiên.