TS Nguyễn Quốc Dũng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Đập lớn và Phát triển nguồn nước Việt Nam cho biết, biến đổi khí hậu theo hướng mưa lũ cực đoạn, thảm phủ rừng chất lượng giữ nước kém dẫn đến lũ vượt tần suất thiết kế là một thách thức. Hơn nữa, số lượng hồ đập nhiều, nhưng đa số (> 60%) là hồ vừa và nhỏ, xây dựng từ những năm 70 - 80 của thế kỷ trước, kỹ thuật thi công không đảm bảo kỹ thuật, kinh phí duy tu bảo dưỡng không đáp ứng yêu cầu dẫn đến hư hỏng, xuống cấp, nguy cơ sự cố cao. Trên 60% các hồ đập (đa số là hồ đập nhỏ) hiện do các HTX quản lý, trình độ quản lý và kinh phí duy tu bảo dưỡng có vấn đề.
Do vậy, để đối phó với mưa bão phức tạp, phải tăng cường nhận thức trách nhiệm các cấp, từ người lãnh đạo các cấp cho đến người quản lý vận hành. Thực hiện tốt 16 quy định dành cho chủ quản lý khai thác đập, hồ chứa theo yêu cầu trong Nghị định 114/2018/NĐ-CP là đã giảm được đến trên 50% nguy cơ vỡ đập. Nâng cao chất lượng công tác kiểm tra an toàn đập thường xuyên và trước mùa mưa lũ. Mời thêm các chuyên gia có kinh nghiệm đã về hưu tại địa phương.
Học tập kinh nghiệm của một số nước trong dự án Lan Thương (Myanma), cần tăng cường công tác đào tạo nâng cao năng lực cho các bộ quản lý vận hành đập theo yêu cầu trong Nghị định 67/2019/NĐ-CP. Cải tiến và đổi mới chương trình đào tạo theo hướng học online là chính. Với các hồ chứa lớn, cần áp dụng công nghệ tiên tiến trong quan trắc, cảnh báo sớm mưa lũ, vận hành hồ chứa theo thời gian thực. Cần thành lập Trung tâm ứng cứu sự cố đập cấp Trung ương theo mô hình của nhiều nước. Có như vậy mới đảm bảo an toàn hồ đập, tránh các sự cố đáng tiếc.
