Chúng ta đang chứng kiến một đại dịch lớn nhất cho loài người trong 1 thế kỷ qua. Con số người nhiễm bệnh sẽ còn tiếp tục tăng trong những ngày tới. Nó gây ra thảm họa y tế và nhân đạo với nhiều vùng và quốc gia.
Mới đây, tạp chí Tim mạch châu Âu đăng tải bài viết của BS Xiong Tian Yuan về những tác động của Covid-19 lên hệ thống tim mạch.
Covid-19 ảnh hưởng lớn tới hệ thống tim mạch.
Bài báo của BS Xiong Tian Yuan cho thấy, Covid-19 cũng gây viêm cơ tim, nhồi máu cơ tim và gia tăng tình trạng suy tim cho những bệnh nhân nhễm virus này.
Covid-19 cũng làm tăng đáng kể các bệnh lý đi kèm và các biến chứng của nó. Đi cùng với những tổn thương ở phổi, nó có thể gây ra các bệnh lý tim mạch và làm các bệnh lý tim mạch nặng nề hơn.
Tụt áp, rối loạn nhịp như nhịp nhanh hay nhịp chậm, thậm trí đột tử cũng được ghi nhận ở bệnh nhân nhiễm Covid-19. Tình trạng viêm cơ tim làm thay đổi điện tâm đồ và tăng troponin (men tim) cũng gặp trên một số bệnh nhân. Siêu âm tim có thể cho thấy tình trạng suy chức năng tâm trương thất trái.
Nghiên cứu cho thấy tổn thương cơ tim cấp tính, sốc tim và rối loạn nhịp có thể gặp lần lượt là 7,2%; 8,7% và 16,7% trên bệnh nhân nhiễm Covid-19. Nhưng quan trọng hơn những bệnh nhân thường bị nặng nề, tiên lượng xấu và đa phần đều phải nằm ở trong phòng chăm sóc đặc biệt.
Các ca Covid-19 cũng ghi nhận tỷ lệ tử vong lên tới 50% trong bệnh viện ở những bệnh nhân có bệnh lý mạn tính mà trong những bệnh nhân này hơn một nửa là những bệnh nhân có bệnh lý tim mạch hoặc bệnh lý về mạch máu não trước đó.
Cũng có một số khác biệt của Covid-19 với những virus cúm mùa trước đó. Nếu trước đây, chúng ta đa phần gặp viêm cơ tim nặng do virus cúm mùa ở những bệnh nhân nữ trẻ tuổi thì tại Ý thống kê cho thấy tỷ lệ tử vong do viêm cơ tim ở người trẻ đa phần là nam giới.
Cần được theo dõi chặt chẽ việc truyền dịch
Đối với bệnh nhân tim mạch mắc Covid-19, cần một số lưu ý: Những bệnh nhân có bệnh lý mạch vành thường sẽ có tăng nguy cơ nứt vỡ mảng xơ vữa thứ phát do tình trạng viêm nhiễm. Nên những bệnh nhân này nên dùng các thuốc ổn định mạng xơ vữa như statin.
Do tác động của viêm nhiễm có thể có tình trạng tăng đông gia tăng nên chú ý dùng thêm các thuốc chống ngưng kết tiểu cầu và/hoặc thuốc chống đông máu.
SARS-CoV-2 có mang tế bào chứa thụ thể ức chế men chuyển 2 (ACE 2). Cytokine có thể là chất trung gian làm tổn thương đa tạng trên bệnh nhân Covid-19.
Đặc biệt, với bệnh nhân suy tim hoặc có tình trạng quá tải dịch, việc truyền dịch quá nhiều trong điều trị Covid-19 nên được cẩn trọng và theo dõi chặt chẽ.
Nhanh chóng cách ly bệnh nhân tim mạch với những bệnh nhân nhiễm Covid-19 kể cả trong những phòng chăm sóc đặc biệt.
Tất cả những bệnh nhân tim mạch là những người có nguy cơ cao, cho nên cần tuyệt đối tuân thủ theo các hướng dẫn phòng dịch của Bộ Y tế. Đó là, tránh tụ tập chỗ đông người, hạn chế đi lại nhiều nhất có thể, luôn đeo khẩu trang khi ra ngoài, rửa tay bằng xà phòng thường xuyên.
Những bệnh nhân có bệnh lý tim mạch nên được tiêm phòng ngừa văcxin chống cúm. Nếu đang trong vùng có dịch và tình trạng tim mạch ổn định, tránh đến khám trực tiếp ở các cơ sở y tế. Nên thay vì khám trực tiếp, bệnh nhân có thể trao đổi với bác sĩ qua điện thoại.
Để cải thiện hệ thống miễn dịch của bệnh nhân tim mạch, quan trọng nhất là luôn ăn uống đầy đủ, tránh rượu bia, đảm bảo giấc ngủ và tránh mọi căng thẳng không đáng có.
TS.BS. Phạm Như Hùng
(Tổng thư ký Hội Tim mạch can thiệp Việt Nam)
