Theo Bộ KH&ĐT, tổng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước (NSNN) nguồn vốn nước ngoài cấp phát từ ngân sách Trung ương (NSTW) năm 2019 đã được Quốc hội quyết định tại Nghị quyết số 70/2018/QH14 là 60.000 tỷ đồng. Đến nay đã giao kế hoạch đầu tư vốn với tổng số vốn nước ngoài là 32.949,837 tỷ đồng, đạt 54,9% kế hoạch Quốc hội giao.
6 tháng đầu năm, ước lũy kế giải ngân kế hoạch vốn nước ngoài nguồn cấp phát từ NSTW đạt 4.179,707 tỷ đồng, đạt 6,9% kế hoạch Quốc hội giao và 12,7% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Mức giải ngân này thấp hơn cùng kỳ năm 2018. Trong đó, 8/59 địa phương được giao kế hoạch vốn nước ngoài có tỷ lệ giải ngân trên 30%. 11 bộ ngành trung ương được giao kế hoạch vốn đều giải ngân dưới 30%; 28 địa phương giải ngân ODA bằng 0%.
Lý giải về nguyên nhân giải ngân chậm, Bộ KH&ĐT cho biết, có 4 nguyên nhân chính. Thứ nhất là do vướng mắc trong công tác Kế hoạch đầu tư công vốn nước ngoài. Theo đó, đến hết tháng 6/2019, Kế hoạch đầu tư công vốn nước ngoài năm 2019 mới giao được 54,7% số vốn Quốc hội phân bổ. Nguyên nhân giao chậm là do thiếu vốn đối ứng nên không hấp thụ vốn nước ngoài. Chẳng hạn như Bộ GTVT hiện chỉ đề xuất dự kiến giải ngân 9.313,847 tỷ đồng/14.480 tỷ đồng kế hoạch được Quốc hội phân bổ.
Đồng thời, do hết hạn mức kế hoạch trung hạn, phải chờ cấp có thẩm quyền cho phép điều chỉnh, bổ sung; Dự án mới ký kết hiệp định chưa được bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn nên chưa có cơ sở bố trí kế hoạch vốn hằng năm; Dự án chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư, đang trong quá trình điều chỉnh tổng mức đầu tư hoặc gia hạn hiệp định vay (nhiều dự án, điển hình là các dự án đường sắt đô thị, hiện 4/7 dự án đang trong giai đoạn thực hiện điều chỉnh tổng mức đầu tư nên mặc dù có dự án có khả năng giải ngân rất cao như Tuyến đường sắt số 1 TPHCM…)
Lý do thứ hai, theo Bộ KH&ĐT là do tính sẵn sàng của các dự án thấp. Nhiều dự án được bố trí kế hoạch đủ vốn nhưng không thể giải ngân được do những vướng mắc trong khâu giải phóng mặt bằng và tái định cư. Nhiều dự án phải điều chỉnh tổng mức đầu tư, gia hạn hiệp định... Nguyên nhân thứ 3, theo Bộ KH&ĐT là do vướng mắc trong thủ tục và thẩm định cho vay lại. Nguyên nhân thứ 4 đến từ vướng mắc trong thủ tục giải ngân, rút vốn.
