Đó là thông tin được ông Dương Chí Nam, Phó cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) cho biết tại lễ trao giải “Cuộc thi trắc nghiệm trực tuyến về chương trình Tiêm chủng mở rộng tại Việt Nam”, do Bộ Y tế tổ chức ngày 26/12.
Ông Dương Chí Nam cho biết, tiêm chủng là trách nhiệm và quyền lợi với mỗi người dân. Tuy nhiên, trong bối cảnh bùng nổ thông tin, còn tồn tại nhiều thông tin sai lệch ảnh hưởng đến quyết định tiêm chủng của người dân.
Trước thực tế đó đòi hỏi công tác truyền thông giáo dục sức khỏe cần được đổi mới, để kiến thức đến với người dân chính xác, nhanh và hiệu quả. Cuộc thi trắc nghiệm trực tuyến về chương trình tiêm chủng mở rộng là một trong hình thức truyền thông sâu rộng về tiêm chủng.
14 loại vắc xin, sinh phẩm bắt buộc trong tiêm chủng mở rộng
Theo Bộ Y tế, Thông tư số 10/2024/TT-BYT của Bộ Y tế ban hành năm 2024 đã quy định có 11 bệnh truyền nhiễm thuộc danh mục sử dụng vắc xin, sinh phẩm bắt buộc, cho các nhóm tuổi trong tiêm chủng mở rộng, gồm các bệnh: viêm gan B, lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, bệnh do heamophilus influenza tuýp B, sởi, viêm não Nhật Bản B, rubella, tiêu chảy do virus rota.
Tới đây, trong 3 năm 2026 - 2028, sẽ có 14 vắc xin tiêm bắt buộc trong tiêm chủng mở rộng gồm: viêm gan B, lao, DPT-VGB-Hib, bại liệt uống, bại liệt tiêm, sởi, sởi - rubella, viêm não Nhật Bản, uốn ván, DPT, Td (vắc xin 2 trong 1: uốn ván và bạch hầu), rota, phế cầu và HPV trong chương trình Tiêm chủng mở rộng.
Tiêm chủng bắt buộc triển khai thông qua chương trình Tiêm chủng mở rộng, tiêm chủng chống dịch và tiêm chủng tự nguyện, từ đó hướng tới tiêm chủng trọn đời.
Về nhu cầu 14 vắc xin nêu trên, Bộ Y tế ước tính, năm 2026 ước cần gần 16,657 triệu liều; năm 2027 là 30,67 triệu liều và tăng lên 31,33 triệu liều vào 2028. Tỷ lệ tiêm chủng cho các nhóm tuổi trong tiêm chủng mở rộng cần đạt từ 95% để đảm bảo miễn dịch cộng đồng, kiểm soát dịch bệnh hiệu quả.
Đặc biệt, theo ông Dương Chí Nam, trong thời gian tới sẽ triển khai tiêm miễn phí cho trẻ em 3 loại vắc xin phòng bệnh phế cầu, ung thư cổ tử cung và cúm. Trước mắt sẽ triển khai ở quy mô nhỏ. Sau đó, chương trình sẽ đánh giá tính hiệu quả và xin phép chính phủ mở rộng trên toàn quốc trong thời gian tiếp theo.
Cụ thể, vắc xin phế cầu sẽ triển khai trong quý 1,2/2026. Dựa trên số liệu trẻ dưới 1 tuổi năm 2025, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương dự kiến triển khai trước tại các địa phương như: Bắc Kạn, Lạng Sơn, Quảng Nam, Đắk Nông, Sóc Trăng, Tuyên Quang, Lào Cai, Cao Bằng, Sơn La và Quảng Ngãi.
Vắc xin phòng ung thư cổ tử cung sẽ thực hiện trong quý 3-4/2026. Dự kiến, bốn tỉnh được chọn thí điểm tiêm miễn phí cho bé gái 11 tuổi gồm Tuyên Quang, Quảng Ngãi, Đắk Lắk và Vĩnh Long.
Cơ quan chuyên môn ước tính giai đoạn 2026-2028, khoảng 18.000 trẻ mỗi năm tại các vùng triển khai sẽ thụ hưởng chính sách này.
Còn vắc xin cúm cũng triển khai diện nhỏ, ở một số vùng và đối tượng vào năm 2030 và sau đó sẽ nhân rộng sau khi đánh giá tính hiệu quả.
Cuộc thi khuyến khích người dân chủ động tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch
“Cuộc thi là một sáng kiến hết sức thiết thực trong công tác truyền thông về tiêm chủng mở rộng. Đây không chỉ là một sân chơi bổ ích mà còn là một đợt truyền thông sâu rộng, giúp người dân trên cả nước cập nhật kiến thức, từ đó nâng cao ý thức trong chăm sóc sức khỏe, chủ động cập nhật các thông tin mới về tiêm chủng mở rộng”, ông Dương Chí Nam đánh giá.
Theo ông Vũ Mạnh Cường, Giám đốc Trung tâm Truyền thông - Giáo dục sức khỏe Trung ương, sau hơn 1 tháng tổ chức cuộc thi, chương trình đã thu hút 16.276 lượt tham gia từ học sinh, sinh viên đến người cao tuổi. Chương trình có sự hưởng ứng lan tỏa từ các thành phố lớn đến vùng sâu, vùng xa.
Top 5 địa phương dẫn đầu về số lượt thi gồm: TP. Hồ Chí Minh (2.401 lượt), Cao Bằng (1.690 lượt), Đà Nẵng, Đắk Lắk và Điện Biên.
Tại chương trình, Ban Tổ chức đã trao 1 giải Nhất, 3 giải Nhì, 5 giải Ba, 10 giải Khuyến khích cho 19 thí sinh xuất sắc nhất, trong đó, giải nhất thuộc về thí sinh Đặng Nguyễn Ý Nhi (Trường đại học Văn Hiến, TP HCM) với thành tích trả lời đúng 20/20 câu hỏi trong thời gian 22 giây.
Theo ông Vũ Mạnh Cường, thành công của cuộc thi là tiền đề quan trọng để ngành Y tế tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, khuyến khích người dân chủ động tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch.
"Tại Luật Phòng bệnh vừa mới ban hành, điểm mới về tiêm chủng bắt buộc, có nội dung các chiến dịch tiêm chủng do Nhà nước bỏ kinh phí. Bởi từ trước đến nay chúng ta chưa có cơ chế tài chính để triển khai các chiến dịch tiêm chủng trong Tiêm chủng mở rộng, thì nay, trong Luật Phòng bệnh có quy định.
Đơn cử, với 1 loại bệnh sởi, có thể tích lũy từ 3-5% đối tượng trẻ "hụt" tiêm, sau 5 năm xảy ra 1 đợt dịch thì chúng ta cần có chiến dịch tiêm chủng để củng cố. Với quy định mới, tính chủ động của Bộ Y tế cùng các bộ ngành và địa phương triển khai chiến dịch tiêm chủng rất quan trọng", ông Nam nhấn mạnh.
