Tranh cãi nổi lên về động thái liên tục ca ngợi Trung Quốc của WHO

Một số nhà phê bình đã liên tục đặt ra nhiều chất vấn liệu những lời tán dương của Tổng giám đốc Tổ chức Y tế thế giới Tedros Adhanom Ghebreyesus về việc Trung Quốc "câu giờ" cho thế giới có thêm thời gian ứng phó với COVID-19 có tạo ra cảm giác an toàn giả, dẫn tới sự lây lan của coronavirus hay không?

<div> <p style="text-align: justify;">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<img alt="" src="https://khds.1cdn.vn/2020/04/07/images-motthegioi-vn-8443_dgvszw1tz2xwawn0mdawmtq0mzuxnda5x3ryyw5zx252ynf6cw5qdjricxb2bgjlcndkowvnznb6dgnsaw1xznkyzg1jbhdnympqdwx5znb0zwxpyme-.jpg" />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span>Tổng gi&aacute;m đốc Tổ chức Y tế thế giới WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus - Ảnh: Telegraph</span>&nbsp;&nbsp;</p> <p style="text-align: justify;">Khi coronavirus l&acirc;y lan khắp Vũ H&aacute;n hồi đầu th&aacute;ng 1, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhanh ch&oacute;ng gửi th&ocirc;ng điệp: Trung Quốc đ&atilde; kiểm so&aacute;t được t&igrave;nh h&igrave;nh. V&agrave; đến khi virus n&agrave;y lan sang c&aacute;c quốc gia kh&aacute;c, &ocirc;ng Tedros lại hoan ngh&ecirc;nh sự minh bạch trong phản ứng của Trung Quốc.</p> <p style="text-align: justify;">Thậm ch&iacute;, ngay cả khi c&oacute; bằng chứng cho thấy c&aacute;c quan chức Trung Quốc đ&atilde; ngăn chặn những người l&ecirc;n tiếng v&agrave; c&ocirc;ng bố kh&ocirc;ng ch&iacute;nh x&aacute;c c&aacute;c ca nhiễm, người đứng đầu WHO vẫn kh&ocirc;ng tiếc lời khen d&agrave;nh cho vai tr&ograve; của Bắc Kinh.</p> <p style="text-align: justify;">Hiện tại khi đại dịch COVID-19 đ&atilde; khiến hơn 1,2 triệu người nhiễm với hơn 70.000 người thiệt mạng, đ&atilde; xuất hiện nhiều ho&agrave;i nghi li&ecirc;n quan đến những lời ca ngợi của WHO về Trung Quốc tạo ra cảm gi&aacute;c an to&agrave;n giả, khiến mọi người chủ quan v&agrave; th&uacute;c đẩy sự l&acirc;y lan của virus.</p> <p style="text-align: justify;">Trở về sau chuyến thăm Trung Quốc hồi th&aacute;ng 2, nh&oacute;m chuy&ecirc;n gia về COVID-19 của WHO m&ocirc; tả Bắc Kinh đ&atilde; thực hiện một nỗ lực khống chế dịch bệnh đầy &quot;tham vọng, nhanh ch&oacute;ng v&agrave; quyết liệt nhất trong lịch sử&quot;. Tổng gi&aacute;m đốc WHO Tedros t&aacute;n dương chiến lược phong tỏa của Trung Quốc đ&atilde; gi&uacute;p cho thế giới c&oacute; thời gian chuẩn bị ứng ph&oacute; đại dịch.</p> <p style="text-align: justify;">Tuy nhi&ecirc;n, ng&agrave;y c&agrave;ng xuất hiện nhiều nghi vấn về việc Trung Quốc kh&ocirc;ng những kh&ocirc;ng gi&uacute;p thế giới c&oacute; th&ecirc;m thời gian m&agrave; c&ograve;n đặt to&agrave;n bộ nh&acirc;n loại v&agrave;o t&igrave;nh huống nguy b&aacute;ch khi c&ocirc;ng bố dữ liệu về sự l&acirc;y lan của dịch bệnh kh&ocirc;ng nhất qu&aacute;n.</p> <p style="text-align: justify;">Đ&aacute;ng ch&uacute; &yacute;, Trung Quốc đ&atilde; thay đổi c&aacute;ch thống k&ecirc; trường hợp nhiễm coronavirus kh&ocirc;ng dưới 8 lần kể từ khi dịch COVID-19 b&ugrave;ng ph&aacute;t v&agrave;o cuối năm ngo&aacute;i v&agrave; chỉ mới bắt đầu ch&iacute;nh thức t&iacute;nh số ca nhiễm kh&ocirc;ng triệu chứng từ tuần trước.</p> <p style="text-align: justify;">Cộng đồng t&igrave;nh b&aacute;o Mỹ mới đ&acirc;y cũng đ&atilde; đưa ra kết luận ch&iacute;nh phủ Trung Quốc che giấu mức độ nghi&ecirc;m trọng của đại dịch COVID-19 v&agrave; c&ocirc;ng bố số liệu kh&ocirc;ng ho&agrave;n chỉnh về ca nhiễm v&agrave; trường hợp tử vong ở nước n&agrave;y bởi Trung Quốc bị coronavirus tấn c&ocirc;ng trước c&aacute;c quốc gia kh&aacute;c nhiều tuần, nhưng đến nay chỉ b&aacute;o c&aacute;o gần 82.000 ca nhiễm.</p> <p style="text-align: justify;">Nghị sĩ đảng bảo thủ Anh, Iain Duncan Smith, một nh&agrave; ph&ecirc; b&igrave;nh Trung Quốc thẳng thắn, n&oacute;i với <em>Telegraph</em>: &quot;COVID-19 đ&atilde; gi&aacute;ng mạnh v&agrave;o nền kinh tế Trung Quốc, v&igrave; vậy họ đ&atilde; nỗ lực để giảm số ca nhiễm nhanh nhất c&oacute; thể. V&agrave; khi t&igrave;m c&aacute;ch l&agrave;m điều đ&oacute;, c&oacute; nhiều lo ngại cho rằng số liệu thực tế về những g&igrave; đ&atilde; xảy ra ở đ&acirc;y đ&atilde; bị che giấu. Những số liệu đ&oacute; kh&ocirc;ng đ&aacute;ng tin&quot;.</p> <p style="text-align: justify;">Một ph&aacute;t ng&ocirc;n vi&ecirc;n của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết: &ldquo;Nhiệm vụ của WHO l&agrave; bảo vệ sức khỏe cho mọi người ở mọi nơi v&agrave; đ&acirc;y ch&iacute;nh l&agrave; điều m&agrave; c&aacute;c nh&agrave; khoa học v&agrave; chuy&ecirc;n gia y tế cộng đồng của ch&uacute;ng t&ocirc;i đang l&agrave;m. Tư c&aacute;ch l&agrave; cơ quan thuộc Li&ecirc;n Hợp Quốc của WHO được c&aacute;c quốc gia quyết định. Điều n&agrave;y kh&ocirc;ng ảnh hưởng tới sứ mệnh của tổ chức vốn hoạt động dựa tr&ecirc;n chứng cứ, c&oacute; nhiệm vụ đảm bảo sức khỏe cộng đồng tr&ecirc;n to&agrave;n cầu&rdquo;.</p> <p style="text-align: justify;">Quản l&yacute; sự b&ugrave;ng ph&aacute;t của một bệnh l&acirc;y nhiễm mới chưa bao giờ l&agrave; nhiệm vụ dễ d&agrave;ng. Trong những giai đoạn c&oacute; dịch bệnh, WHO đ&atilde; l&agrave;m việc với c&aacute;c quốc gia th&agrave;nh vi&ecirc;n để c&oacute; được th&ocirc;ng tin v&agrave; phối hợp ứng ph&oacute;. Một số người lo ngại việc WHO b&aacute;m theo c&aacute;c con số v&agrave; đ&aacute;nh gi&aacute; của Trung Quốc đưa ra trong giai đoạn đầu của dịch bệnh, cũng như sự khen ngợi li&ecirc;n tục của họ đối với Bắc Kinh, đang g&acirc;y tranh c&atilde;i về mức độ đ&aacute;ng tin cậy của cơ quan n&agrave;y tr&ecirc;n phạm vi quốc tế.</p> <p style="text-align: justify;">Tuy nhi&ecirc;n, những người ủng hộ tổng gi&aacute;m đốc WHO th&igrave; lại cho rằng, với tư c&aacute;ch cựu Bộ trưởng Y tế v&agrave; sau đ&oacute; l&agrave; Ngoại trưởng Ethiopia, tiến sĩ Tedros đương nhi&ecirc;n c&oacute; thi&ecirc;n hướng ngoại giao, v&agrave; những lời t&aacute;n dương Trung Quốc của &ocirc;ng l&agrave; nhằm đảm bảo quốc gia Đ&ocirc;ng &Aacute; n&agrave;y tiếp tục chia sẻ những th&ocirc;ng tin quan trọng.</p> <p style="text-align: justify;">Một số nh&agrave; quan s&aacute;t lưu &yacute; rằng ch&iacute;nh Trung Quốc l&agrave; nước đ&atilde; c&oacute; nhiều &ldquo;t&aacute;c động h&agrave;nh lang&rdquo; để &ocirc;ng Tedros c&oacute; được vị tr&iacute; như hiện nay. Theo nhiều b&aacute;o c&aacute;o, c&aacute;c nh&agrave; ngoại giao Trung Quốc đ&atilde; vận động mạnh mẽ cho &ocirc;ng Tedros trong cuộc bầu cử l&atilde;nh đạo WHO năm 2017 qua việc sử dụng những &ldquo;lời hứa&rdquo; về hỗ trợ t&agrave;i ch&iacute;nh nhằm k&ecirc;u gọi c&aacute;c quốc gia đang ph&aacute;t triển bầu cho Tedros.</p> <p style="text-align: justify;">Số lượng thống k&ecirc; ca nhiễm ch&iacute;nh thức của Trung Quốc kh&ocirc;ng phải l&agrave; luồng th&ocirc;ng tin duy nhất t&aacute;c động tới c&aacute;ch c&aacute;c quốc gia kh&aacute;c chuẩn bị phản ứng với đại dịch COVID-19. Trước đ&oacute;, ch&iacute;nh quyền Trung Quốc đ&atilde; từng tuy&ecirc;n bố kh&ocirc;ng c&oacute; bằng chứng r&otilde; r&agrave;ng về việc coronavirus l&acirc;y truyền từ người sang người, phớt lờ những bằng chứng cho thấy nhiều bệnh nh&acirc;n bị l&acirc;y virus từ người kh&aacute;c.</p> <p style="text-align: justify;">Một nghi&ecirc;n cứu được đăng tải tr&ecirc;n tạp ch&iacute; y khoa nổi tiếng <em>The Lancet</em>, c&oacute; đồng t&aacute;c giả l&agrave; b&aacute;c sĩ l&agrave;m việc tại bệnh viện Kim Ng&acirc;n Đ&agrave;m (Jin Yin Tan) th&agrave;nh phố Vũ H&aacute;n, đ&atilde; lưu &yacute; rằng vợ của bệnh nh&acirc;n đầu ti&ecirc;n tử vong v&igrave; coronavirus cũng &quot;bị vi&ecirc;m phổi v&agrave; phải nhập viện v&agrave; điệu trị trong ph&ograve;ng c&aacute;ch ly&rdquo;.</p> <p style="text-align: justify;">Nghi&ecirc;n cứu n&agrave;y c&oacute; t&ecirc;n &quot;Đặc điểm l&acirc;m s&agrave;ng của bệnh nh&acirc;n nhiễm coronavirus chủng mới 2019 ở Vũ H&aacute;n, Trung Quốc&quot;, đ&atilde; kh&ocirc;ng đề cập việc người phụ nữ nhiễm bệnh từ chồng, chỉ x&aacute;c nhận rằng bệnh nh&acirc;n n&agrave;y chưa từng tiếp x&uacute;c với chợ hải sản Hoa Nam ở Vũ H&aacute;n &ndash; nơi được cho l&agrave; địa điểm b&ugrave;ng ph&aacute;t đầu ti&ecirc;n của dịch COVID-19.</p> <p style="text-align: justify;">Một nghi&ecirc;n cứu tương tự được đăng tải tr&ecirc;n <em>Thời b&aacute;o Ho&agrave;n Cầu</em> (thuộc cơ quan ng&ocirc;n luận ch&iacute;nh thức của Đảng Cộng sản Trung Quốc) hồi th&aacute;ng 2 cũng từng chỉ ra rằng chỉ c&oacute; 1 trong 4 bệnh nh&acirc;n đầu ti&ecirc;n từng li&ecirc;n quan tới chợ hải sản Hoa Nam, dấy l&ecirc;n nghi ngờ về những tuy&ecirc;n bố trước đ&oacute; ở Vũ H&aacute;n rằng COVID-19 bắt nguồn từ chợ Hoa Nam.</p> <p style="text-align: justify;">C&aacute;c nh&agrave; nghi&ecirc;n cứu cho rằng bệnh nh&acirc;n n&agrave;y đ&atilde; nhiễm coronavirus từ một nơi n&agrave;o đ&oacute; rồi sau đ&oacute; mới đến chợ Hoa Nam v&agrave; l&acirc;y nhiễm cho những người tại đ&acirc;y. Do người mua b&aacute;n đ&ocirc;ng đ&uacute;c tại khu chợ n&ecirc;n việc l&acirc;y lan c&agrave;ng trở n&ecirc;n dễ d&agrave;ng.</p> <p style="text-align: justify;">Cũng theo nghi&ecirc;n cứu n&agrave;y, đợt b&ugrave;ng ph&aacute;t mạnh đầu ti&ecirc;n xảy ra v&agrave;o ng&agrave;y 8.12.2019, cho thấy c&oacute; khả năng việc l&acirc;y nhiễm từ người sang người đ&atilde; xảy ra từ trước đ&oacute;, c&oacute; thể l&agrave; cuối th&aacute;ng 11 hoặc đầu th&aacute;ng 12. Nhiều chuy&ecirc;n gia b&acirc;y giờ cũng tin rằng dịch bệnh n&agrave;y đ&atilde; bắt đầu l&acirc;y lan ở Trung Quốc từ trước đ&oacute;. Một b&aacute;o c&aacute;o tr&ecirc;n tạp ch&iacute; The Lancet cũng cho rằng dịch bệnh c&oacute; thể đ&atilde; khởi ph&aacute;t từ trước đ&oacute; một tuần rưỡi trước đ&oacute;.</p> <p style="text-align: justify;">Trong khi đ&oacute;, tờ <em>Bưu điện Hoa Nam buổi s&aacute;ng (SCMP)</em> ở Hồng K&ocirc;ng dẫn một t&agrave;i liệu mật của ch&iacute;nh quyền Trung Quốc đại lục cho biết những bệnh nh&acirc;n đầu ti&ecirc;n c&oacute; thể bị nhiễm bệnh từ ng&agrave;y 17.11. Nếu th&ocirc;ng tin n&agrave;y ch&iacute;nh x&aacute;c v&agrave; được c&ocirc;ng bố sớm hơn, mọi thứ chắc chắn đ&atilde; kh&aacute;c biệt. Một nghi&ecirc;n cứu của Đại học Southampton (Anh) cũng chỉ ra rằng 95% ca nhiễm c&oacute; thể tr&aacute;nh được nếu Trung Quốc h&agrave;nh động sớm hơn ba tuần trước đ&oacute;.</p> <p style="text-align: justify;">Gi&aacute;o sư Larry Gostin, Gi&aacute;m đốc Trung t&acirc;m Hợp t&aacute;c về Luật sức khỏe cộng đồng v&agrave; Nh&acirc;n quyền thuộc WHO, khẳng định tới tờ <em>Telegraph</em> rằng &ldquo;việc Trung Quốc chậm trễ khoảng 3 đến 4 tuần khi b&aacute;o c&aacute;o cho WHO về coronavirus c&oacute; thể đ&atilde; khiến h&agrave;ng trăm ng&agrave;n người tr&ecirc;n thế giới thiệt mạng thế n&ecirc;n Trung Quốc kh&ocirc;ng xứng đ&aacute;ng được thế giới ca ngợi&rdquo;.</p> <p style="text-align: justify;">Trớ tr&ecirc;u thay, những vị b&aacute;c sĩ cảnh b&aacute;o sớm cho mọi người về căn bệnh vi&ecirc;m phổi b&iacute; ẩn l&acirc;y lan từ người sang người tại Vũ H&aacute;n, lại bị c&ocirc;ng an Vũ H&aacute;n triệu tập v&igrave; thảo luận về virus mới tr&ecirc;n mạng x&atilde; hội v&agrave; bị khiển tr&aacute;ch v&igrave; lan truyền tin đồn sai lệch về dịch bệnh g&acirc;y hoang mang cho mọi người. Theo truyền th&ocirc;ng Trung Quốc, Ủy ban Y tế tỉnh Hồ Bắc đ&atilde; ra lệnh cho tất cả ph&ograve;ng th&iacute; nghiệm đang thử nghiệm c&aacute;c loại virus mới ngừng hoạt động v&agrave; ti&ecirc;u hủy hết những mẫu hiện c&oacute;.</p> <p style="text-align: justify;">John Mackenzie, th&agrave;nh vi&ecirc;n của ủy ban khẩn cấp thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) v&agrave; l&agrave; gi&aacute;o sư danh dự của Đại học Curtin (&Uacute;c), n&oacute;i với tờ <em>Financial Times</em> (Anh) hồi th&aacute;ng 2 rằng một số phản ứng ban đầu của Trung Quốc thật &quot;tắc tr&aacute;ch&quot; v&agrave; &ocirc;ng tin rằng họ cố t&igrave;nh giữ im lặng về dịch trong một khoảng thời gian.</p> <p style="text-align: justify;">Những nghi vấn của &ocirc;ng Mackenzie d&ugrave; đ&atilde; được rất nhiều b&aacute;o c&aacute;o tr&ecirc;n truyền th&ocirc;ng Trung Quốc chứng m&igrave;nh, song, Tổng gi&aacute;m đốc WHO Tedros dường như đ&atilde; &ldquo;n&eacute; tr&aacute;nh&rdquo; đề cập về những b&igrave;nh luận quan trọng n&agrave;y.</p> <p style="text-align: justify;">&Ocirc;ng Tedros n&oacute;i rằng kh&ocirc;ng thể nhận x&eacute;t về việc liệu Trung Quốc c&oacute; che giấu giai đoạn ban đầu của COVID-19 hay kh&ocirc;ng, khẳng định rằng nếu Trung Quốc giấu dịch th&igrave; số ca nhiễm tr&ecirc;n to&agrave;n thế giới sẽ phải cao hơn. Đ&oacute; l&agrave; những b&igrave;nh luận của &ocirc;ng v&agrave;o th&aacute;ng 2, khi số ca nhiễm ngo&agrave;i Trung Quốc vẫn c&ograve;n &ldquo;kh&aacute; khi&ecirc;m tốn&rdquo;. C&ograve;n hiện giờ, số ca tử vong tr&ecirc;n thế giới đ&atilde; vượt mốc 70.000 người.</p> <p style="text-align: justify;">Theo c&aacute;c nh&agrave; ph&acirc;n t&iacute;ch, vị thế của Tổ chức Y tế thế giới trong đại dịch COVID-19 lần n&agrave;y được đ&aacute;nh gi&aacute; tr&aacute;i ngược hẳn so với dịch SARS năm 2003, khi &ocirc;ng Gro Harlem Brundtland c&ograve;n đảm nhiệm vị tr&iacute; tổng gi&aacute;m đốc. WHO tuy&ecirc;n bố cảnh b&aacute;o sức khỏe to&agrave;n cầu về SARS năm 2003, khi số ca nhiễm tr&ecirc;n thế giới chỉ hơn 150. C&ograve;n với COVID-19, sau khi gần 10.000 người ghi nhận nhiễm bệnh tr&ecirc;n to&agrave;n cầu, tổ chức n&agrave;y mới tuy&ecirc;n bố t&igrave;nh trạng khẩn cấp.</p> <p style="text-align: justify;">WHO sau đ&oacute; l&ecirc;n tiếng khẳng định đ&atilde; điều phối phản ứng quốc tế để chống lại đại dịch COVID-19 một c&aacute;ch minh bạch, bằng c&aacute;ch c&ocirc;ng bố những th&ocirc;ng tin quan trọng tr&ecirc;n trang web ch&iacute;nh thức của m&igrave;nh để gi&uacute;p c&aacute;c c&aacute; nh&acirc;n v&agrave; quốc gia ứng ph&oacute; với dịch bệnh.</p> <p style="text-align: justify;">&ldquo;Một phần trong sứ mệnh của WHO l&agrave; th&ocirc;ng b&aacute;o cho tất cả c&aacute;c quốc gia th&agrave;nh vi&ecirc;n v&agrave; ch&uacute;ng t&ocirc;i đang thực hiện điều đ&oacute; th&ocirc;ng qua c&aacute;c cuộc trao đổi song phương v&agrave; cuộc họp giao ban h&agrave;ng tuần với sự tham gia của đại diện c&aacute;c nước. Trong thời gian b&ugrave;ng ph&aacute;t đại dịch, tổ chức đ&atilde; tiến h&agrave;nh nhiều cuộc họp v&agrave; thảo luận thường xuy&ecirc;n giữa ban l&atilde;nh đạo WHO v&agrave; c&aacute;c chuy&ecirc;n gia, nh&agrave; khoa học h&agrave;ng đầu từ khắp nơi tr&ecirc;n thế giới&rdquo;, một ph&aacute;t ng&ocirc;n của WHO tuy&ecirc;n bố.</p> <p style="text-align: justify;">Đặc ph&aacute;i vi&ecirc;n của WHO, tiến sĩ David Nabarro, người từng tham gia tranh cử vị tr&iacute; tổng gi&aacute;m đốc WHO v&agrave;o năm 2017, cho rằng &ocirc;ng Tedros c&oacute; thể đ&atilde; c&oacute; những c&aacute;ch tiếp cận &ldquo;c&acirc;n bằng hơn&rdquo;.</p> <p style="text-align: justify;">&ldquo;Khi đại dịch b&ugrave;ng ph&aacute;t, Trung Quốc đ&atilde; x&acirc;y dựng cấu tr&uacute;c gen của coronavirus rất nhanh v&agrave; điều đ&oacute; đ&atilde; gi&uacute;p ch&uacute;ng t&ocirc;i rất nhiều trong giai đoạn đầu. Ch&uacute;ng t&ocirc;i biết ơn về điều đ&oacute; cũng như về tất cả c&aacute;c th&ocirc;ng tin đ&atilde; được cung cấp li&ecirc;n quan đến COVID-19. V&agrave; khi đại dịch qua đi, to&agrave;n bộ quốc gia đều cần phải tự kiểm điểm lại. Tất cả mọi người đều c&oacute; tr&aacute;ch nhiệm l&agrave;m vậy v&agrave; đ&oacute; l&agrave; điều n&ecirc;n l&agrave;m&rdquo;, &ocirc;ng Nabarro nhấn mạnh.</p> <p style="text-align: justify;">Nhưng gi&aacute;m đốc Trung t&acirc;m Hợp t&aacute;c về Luật sức khỏe cộng đồng v&agrave; Nh&acirc;n quyền thuộc WHO, &ocirc;ng Larry Gostin, người từng phụ t&aacute; của tiến sĩ Nabarro trong cuộc tranh cử l&atilde;nh đạo WHO, lại c&oacute; phần gay gắt hơn.</p> <p style="text-align: justify;">&quot;Khi ch&uacute;ng ta nh&igrave;n lại v&agrave; thấy rằng c&oacute; qu&aacute; nhiều lời t&aacute;n dương d&agrave;nh cho Trung Quốc v&agrave; hệ thống y tế của nước n&agrave;y, liệu đ&acirc;y c&oacute; phải l&agrave; th&ocirc;ng điệp rằng quyền c&ocirc;ng d&acirc;n kh&ocirc;ng quan trọng như ch&uacute;ng ta vẫn tin tưởng. Nhưng t&ocirc;i tin rằng sức mạnh của sự thật cuối c&ugrave;ng sẽ chiến thắng&rdquo;, &ocirc;ng Gostin cho hay.</p> <p style="text-align: justify;">(theo <em>Telegraph</em>)</p> </div> <p style="text-align: justify;">&nbsp;</p>

Theo motthegioi.vn
back to top