TP HCM "chữa cháy" sai phạm Thủ Thiêm thế nào?

Tiền ngân sách gửi doanh nghiệp “trông hộ”

Tại cuộc họp báo ngày 14/8 về việc triển khai kế hoạch của UBND TPHCM thực hiện Kết luận 1037 của Thanh tra Chính phủ (TTCP) ngày 26/6/2019 về Khu đô thị mới Thủ Thiêm ở quận2, TPHCM, ông Từ Lương - Phó giám đốc Sở TT-TT cho biết, sau hai kết luận 1483 (ngày 4/9/2018) và 1037 của TTCP, hiện thành phố xác định được vị trí khu đất 4,3 ha thuộc một phần Khu phố 1 phường Bình An (nằm ngoài quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm) căn cứ trên các bản đồ mà TTCP đã nêu.

Thành phố đã làm theo hướng mở rộng trọn ô, trọn thửa đất và phù hợp các điều kiện hiện trạng. Việc này cũng được Thủ tướng, Bộ TNMT, Bộ Xây dựng hướng dẫn. Đồng thời xác định có 331 hộ dân bị ảnh hưởng và sắp tới sẽ chốt phương án giải quyết bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân sau khi nghe ý kiến của các hộ (hiện còn 26 hộ chưa tiếp xúc), trình HĐND thành phố thông qua, lấy đó làm cơ sở để triển khai.

Bản đồ quy hoạch gốc được người dân Thủ Thiêm trưng ra.

Về việc thực hiện theo Kết luận 1037 của TTCP, UBND TP đã lập Tổ công tác thực hiện do Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Phong làm tổ trưởng, 2 Phó chủ tịch UBND thành phố làm tổ phó và lãnh đạo các sở ngành, đơn vị làm thành viên, mời các Bộ Xây dựng, Tài chính, TNMT, TTCP cùng tham gia để làm rõ 13 vấn đề liên quan, hoàn thành trước ngày 30/9.

Trả lời câu hỏi của báo chí về 26.000 tỷ đồng tạm ứng ngân sách bị TTCP cho là sai phạm và buộc thu hồi, bà Trần Mai Phương -Phó giám đốc Sở Tài chính TP HCM cho biết, số tiền này thành phố chi trả bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Muốn thu hồi lại, phải được quyết toán. Vì vậy, hôm 8/8, UBND TP đã kiến nghị Thủ tướng được tiếp tục thực hiện dự án này xong sẽ quyết toán.

Theo ông Hoan, số tiền này lúc đầu thành phố vay ngân hàng. Nhưng do dự án kéo dài, lãi suất mỗi ngày một cao nên thành phố tạm ứng ngân sách trả ngân hàng. Việc tạm ứng mà không tất toán hàng năm là vi phạm Luật Ngân sách. "Nếu Thủ tướng đồng ý với kiến nghị, cho kiểm toán, kiểm tra các khâu là thành phố đã chi cho bồi thường thì cơ bản là tất toán và hoàn trả được", ông Hoan nói.

Về chi phí đầu tư bình quân trên 1 m2 đất ở Thủ Thiêm, ông Võ Văn Hoan cho biết, quá trình xác định kéo dài và năm 2011 đã xác định là từ 45 -50 triệu đồng/m2. Tuy nhiên, suốt thời gian dài không kêu gọi được nhà đầu tư nào nên lãnh đạo UBND TPHCM lúc đó xem xét lại theo hướng khấu trừ bớt những dự án đầu tư công như trường học, công viên (ngân sách lo), các dự án cầu đường kết nối Thủ Thiêm với các khu vực khác... để giảm chi phí đầu tư bình quân, làm cơ sở để xác định giá thuê đất, nộp tiền sử dụng đất…Nhờ vậy mà TPHCM mới thu hút được nhà đầu tư.

“Chúng tôi đang cùng Bộ Tài chính xem xét những dự án nào cần bỏ thêm vào, bỏ bớt ra. Cái gì trực tiếp với Thủ Thiêm thì đưa vào, còn kết nối, liên vùng thì bỏ ra. Chi phí đầu tư bình quân chỉ là chi phí ban đầu còn giá khởi điểm lệ thuộc chỉ tiêu quy hoạch, lợi thế thương mại,… Chúng tôi đang khẩn trương làm để đấu giá 55 lô đất thành phố đang quản lý để thu hồi dòng tiền”, ông Hoan nói.

Về việc cho doanh nghiệp “trông hộ” 1.800 tỷ đồng ngân sách, lãnh đạo UBND TPHCM giải thích là sai sót của thành phố. Khi doanh nghiệp đã triển khai xong dự án thì còn 1.800 tỷ trả ngân sách nhưng để DN “trông hộ” như là khoản tiền gối đầu để tiếp tục thực hiện thêm một số đầu việc. Do đó, TTCP xác định thành phố sai và chúng tôi cũng thấy sai. Lẽ ra phải thu hồi về ngân sách. Ông Hoan cũng cho biết, khi làm việc với doanh nghiệp về nội dung kết luận thanh tra thì họ cơ bản đồng thuận. UBND TP sẽ có văn bản chính thức gửi doanh nghiệp yêu cầu thực hiện việc thu hồi khoản tiền theo kết luận của Thanh tra Chính phủ.

Sai phạm trong chỉ định thầu

Theo Trưởng Ban Quản lý dự án khu ĐTM Thủ Thiêm - ông Nguyễn Thế Minh - có 4 dự án lớn tại Thủ Thiêm đã chỉ định thầu, không qua đấu thầu như Khu phức hợp tháp quan sát (11,5 ha); khu Sóng Việt (4,8 ha). Cả hai dự án trên đã đóng tiền sử dụng đất. Riêng hai dự án còn lại chưa nộp tiền sử dụng đất, gồm dự án của tập đoàn Lotte (5 ha) và dự án khu phức hợp giải trí 20 ha. Quá trình thanh tra, cả hai dự án trên đã tạm ngưng.

Những con đường nghìn tỷ tại Thủ Thiêm

“Hai dự án đã nộp tiền tiền, TTCP yêu cầu tính toán lại tiền sử dụng đất và cho tiếp tục thực hiện. 2 dự án còn lại sẽ xem xét, có thể sẽ thu hồi đấu giá cùng với 55 lô đất. BQL đang tham mưu giao dự án cho Lotte vì họ quyết tâm và có thỏa thuận của 2 chính phủ”, ông Minh cho biết.

Liên quan đến việc xây dựng bốn tuyến đường trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm, ông Võ Văn Hoan thừa nhận có sai sót trong việc làm các tuyến đường này, sắp tới các cơ quan kiểm toán dự án BT bốn tuyến đường trong khu đô thị mới Thủ Thiêm sẽ chỉ ra việc xác định tổng mức đầu tư và giá trị tiền sử dụng đất có đúng hay không.

Tuy nhiên, ông Hoan cũng thừa nhậnTPHCM đã vận dụng có lợi cho doanh nghiệp hơn là cho thành phố. Cái sai rất lớn là thành phố ký hợp đồng BT và hợp đồng thanh toán BT bằng quỹ đất cùng một thời điểm, khi họ mở đường thì giá đất tăng hàng chục lần, những lợi ích đó lẽ ra thành phố được hưởng thì lại không được hưởng.

Liên quan đến kết luận của Thanh tra Chính phủ chỉ ra sai phạm của hàng loạt sở, ngành, báo chí đã đặt câu hỏi: TP đã xác định được cá nhân nào sai phạm và xử lý ra sao? Trả lời câu hỏi này, ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TPHCM cho biết: “Về xử lý sai phạm cá nhân, TP đang kiểm điểm. Do qua nhiều thời kỳ, có người không còn công tác, một số người ở xa. Các sở, ngành đang triển khai việc kiểm điểm, đến 30-9 phải có kết quả báo cáo UBND TP. Đối với các cán bộ cấp cao, thuộc thẩm quyền của trung ương thì phải chờ Trung ương đang xem xét vai trò, trách nhiệm cụ thể của từng cựu lãnh đạo TPHCM theo diện trung ương quản lý liên quan đến sai phạm ở Thủ Thiêm”.