“Thực phẩm xanh” - giải pháp cho biến đổi khí hậu và suy dinh dưỡng

Nuôi trồng thay vì đánh bắt thủy sản

Ben Halpern, nhà sinh thái học biển tại Trường Quản lý & Khoa học Môi trường Đại học Santa Barbara's Bren (UCSB) cho biết: “Nhân loại đang cố gắng đưa ra những lựa chọn sáng suốt hơn về thực phẩm, tác động đến môi trường của thực phẩm. Những dự án nghiên cứu cho thấy, nhu cầu toàn cầu về thức ăn xanh sẽ tăng gấp đôi vào năm 2050, được đáp ứng chủ yếu thông qua tăng sản lượng nuôi trồng thay vì đánh bắt thủy sản”.

Đầu tư vào đổi mới và cải thiện quản lý thủy sản làm gia tăng lượng tiêu thụ và tác động mạnh mẽ đến tình trạng suy dinh dưỡng. Một kịch bản mô hình hóa "tăng trưởng cao" cho thấy, nếu tăng nguồn cung thêm 15,5 triệu tấn (8%), khiến giá sản phẩm hạ và giảm 166 triệu trường hợp thiếu chất dinh dưỡng ở những người thu nhập thấp.

Thực phẩm xanh được xếp hạng cao hơn thực phẩm có nguồn gốc động vật trên cạn về lợi ích dinh dưỡng và tiềm năng tăng tính bền vững thực phẩm. Nhiều loài thức ăn xanh rất giàu chất dinh dưỡng quan trọng. So với thịt gà, cá hồi có lượng axit béo omega-3 nhiều gấp 19 lần; hàu và trai có lượng vitamin B-12 cao gấp 76 lần và sắt gấp 5 lần; cá chép có hàm lượng canxi cao gấp 9 lần.

Christopher Free, nhà sinh thái học biển và trợ lý nghiên cứu của Trường Bren, đồng tác giả với nhà khoa học biển Jacob Eurich của UCSB trong một nghiên cứu phân tích tiềm năng dinh dưỡng thực phẩm xanh cho biết: “Nghiên cứu cho thấy, sản xuất thức ăn thủy sản gia tăng sẽ có ý nghĩa quan trọng với sức khỏe con người trên toàn cầu. Thực phẩm thủy sản rẻ hơn sẽ thúc đẩy sự dịch chuyển khỏi thức ăn thông thường như thịt gà, thịt bò và sữa. Điểm đặc biệt là thức ăn thủy sản sẽ là một giải pháp hữu ích để chống suy dinh dưỡng một cách toàn diện".

Lợi ích dinh dưỡng của thực phẩm xanh đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ, gần gấp 3 lần so với nam giới trong việc gia tăng tiêu thụ thủy sản.

Tác động đến môi trường thấp

Những loài thực phẩm chính được sản xuất trong nuôi trồng thủy sản, như cá rô phi, cá hồi, cá da trơn và cá chép có tác động đến môi trường tương đương với thịt gà, loại thịt có tác động thấp nhất. Các loài cá nổi nhỏ như cá mòi và cá cơm, thực phẩm thân mềm hai mảnh vỏ và rong biển đều tác động đến môi trường thấp hơn gà.

Ông Halpern nói: “Biến đổi khí hậu đang tạo ra rủi ro cho nhân loại, trong đó có lương thực. Thực phẩm xanh cũng phải đối mặt với tình trạng axit hóa và nước nóng lên. Nhưng không phải tất cả các loại thực phẩm đều bị ảnh hưởng bởi những rủi ro này - trong nghiên cứu của mình, chúng tôi chỉ ra vị trí, cách thức và lý do tại sao các loại thực phẩm màu xanh khác nhau phải đối mặt với những rủi ro khác nhau từ biến đổi khí hậu".

Rosamond Naylor, Giám đốc sáng lập Trung tâm An ninh lương thực và Môi trường tại Trường Đại học Stanford nói: “Rất ít quốc gia đang phát triển ngành thực phẩm xanh cung cấp các lợi ích về sinh thái, kinh tế và sức khỏe tương đương tiềm năng hiện có. Những nghiên cứu này cung cấp cơ sở khoa học cho các chính phủ ra quyết định đánh giá sự cân bằng và thực hiện các giải pháp thúc đẩy thực phẩm xanh trở thành một phần của hệ thống thực phẩm tiên tiến từ quy mô địa phương đến toàn cầu".

Theo Fabrice DeClerck, Giám đốc khoa học EAT, để nhận ra tiềm năng của thực phẩm xanh, các chính phủ cần có chính sách quản trị rộng với sự tham gia của các nhà sản xuất nhỏ, phụ nữ và các nhóm nhỏ, quản lý tốt hơn những nguồn tài nguyên thiên nhiên, dựa vào đó thực phẩm xanh phát triển, đầu tư xây dựng khả năng cho phép thực phẩm xanh chống chịu biến đổi khí hậu.

Hơn 2.500 loài hoặc nhóm loài cá, động vật có vỏ, thực vật thủy sinh và tảo được đánh bắt hoặc nuôi trồng trên toàn cầu để làm thực phẩm là tài nguyên mang lại sinh kế và thu nhập cho hơn 100 triệu người và thực phẩm cho một tỷ người.