Thoát lũ quét thế nào?

Lũ lụt không đến nỗi gây đe doạ tính mạng, nhất là khi ta có kỹ năng bơi lội. Nhưng lũ quét, như những gì lại vừa xảy ra ở miền núi phía bắc, đều bất thình lình và hầu như không kịp trở tay. Dẫu sao, một số kinh nghiệm được nhiều người đúc kết sau đây vẫn có thể giúp hiện thực hoá cơ hội sống sót dù chỉ mỏng như sợi rơm.

<figure class="article-avatar cms-body"> <p style="text-align: justify;">T&agrave;i xế tho&aacute;t nạn khi kịp nhảy khỏi xe trong trận lũ qu&eacute;t ở Morocco.</p> </figure> <div> <div style="text-align: justify;"><strong>Ph&ograve;ng hơn chống</strong></div> <div style="text-align: justify;">&nbsp;</div> <div style="text-align: justify;">Đ&acirc;y l&agrave; kinh nghiệm đầu ti&ecirc;n được c&aacute;c nh&agrave; nghi&ecirc;n cứu thảm hoạ ở Mỹ liệt k&ecirc; dựa tr&ecirc;n đặc trưng cơ bản của lũ qu&eacute;t l&agrave; kh&ocirc;ng cho thấy bấy cứ dấu hiệu b&aacute;o trước r&otilde; r&agrave;ng n&agrave;o. Thời điểm xảy ra lũ qu&eacute;t, nhiều khi trời kh&ocirc;ng nhiều m&acirc;y, thậm ch&iacute; hết mưa.</div> <div> <blockquote class="quotes cms-quote"> <p style="text-align: justify;">Lũ v&agrave; lũ qu&eacute;t c&oacute; xu hướng tăng. Ri&ecirc;ng năm 2016, to&agrave;n cầu ghi nhận 384 thảm hoạ lũ lớn trong khi năm 1980 chỉ c&oacute; 58, theo Li&ecirc;n đo&agrave;n Quốc tế Chữ thập đỏ &amp; Trăng Lưỡi liềm đỏ (IFoRCaRCS).</p> </blockquote> </div> <div style="text-align: justify;">Nguy&ecirc;n nh&acirc;n cơ bản g&acirc;y lũ qu&eacute;t l&agrave; do t&agrave;n ph&aacute; thảm thực vật v&agrave; ao hồ tự nhi&ecirc;n tr&ecirc;n quy m&ocirc; lớn, l&agrave;m giảm khả năng thấm nước bề mặt.</div> <div style="text-align: justify;">&nbsp;</div> <div style="text-align: justify;">Trong bối cảnh kh&ocirc;ng thể tr&ocirc;ng chờ nhiều v&agrave;o hệ thống ph&ograve;ng chống c&ocirc;ng cộng, c&aacute;c chuy&ecirc;n gia thảm hoạ gợi &yacute; một số kinh nghiệm sau đ&acirc;y để hạn chế rủi ro:</div> <div style="text-align: justify;">&nbsp;</div> <div style="text-align: justify;">- Theo d&otilde;i diễn biến mưa kh&ocirc;ng chỉ ở khu vực m&igrave;nh ở m&agrave; cả c&aacute;c v&ugrave;ng xung quanh, nhất l&agrave; thượng lưu s&ocirc;ng suối.</div> <div style="text-align: justify;">- Cảnh gi&aacute;c khi thượng nguồn c&oacute; mưa m&agrave; nơi m&igrave;nh ở kh&ocirc;ng mưa, nhất l&agrave; những đợt mưa k&eacute;o d&agrave;i d&ugrave; lượng mưa kh&ocirc;ng lớn.</div> <div style="text-align: justify;">- Cảnh gi&aacute;c cao độ sau trận mưa to diện rộng ở lưu vực s&ocirc;ng suối m&igrave;nh sinh sống m&agrave; chưa thấy xuất hiện lũ hay lũ qu&eacute;t.</div> <div style="text-align: justify;">- Nếu định cư l&acirc;u d&agrave;i ven s&ocirc;ng suối, tạo th&oacute;i quen ghi ch&eacute;p c&aacute;c trận mưa trong v&ugrave;ng để c&oacute; c&aacute;i nh&igrave;n rộng v&agrave; d&agrave;i về nguy cơ.</div> <div style="text-align: justify;">- N&ecirc;n mua bảo hiểm thi&ecirc;n tai v&agrave; lưu &yacute; thời gian bắt đầu c&oacute; hiệu lực của thẻ bảo hiểm để c&oacute; thể kịp được bồi thường nếu chẳng may thảm hoạ xảy ra.</div> <div style="text-align: justify;">Nếu l&aacute;i xe v&agrave;o v&ugrave;ng gần s&ocirc;ng suối hoặc miền n&uacute;i, trước khi đi:</div> <div style="text-align: justify;">- Nắm r&otilde; sơ đồ c&aacute;c hẻm n&uacute;i, lưu vực, c&aacute;c đoạn đường xuy&ecirc;n qua s&ocirc;ng suối</div> <div style="text-align: justify;">- Thuộc l&ograve;ng lời khuy&ecirc;n của NOAA (Cục Quản l&yacute; Đại dương &amp; Kh&iacute; quyển Quốc gia Mỹ) &ldquo;quay lại, kh&ocirc;ng để ch&igrave;m&rdquo; (turn round, don&rsquo;t drown) nếu ph&iacute;a trước d&ugrave; chỉ l&agrave; nước lụt.&nbsp;</div> <div style="text-align: justify;">&nbsp;</div> <div> <div style="text-align: justify;"><img alt="Thoát lũ quét thế nào? - ảnh 1" src="https://khds.1cdn.vn/2018/10/24/flash_floods_in_morocco_23sept14_02_dfxg.jpg" /></div> <div style="text-align: justify;"><span>Lũ qu&eacute;t ở Morocco s&aacute;ng 23/9/2014 cuốn phăng &ocirc; t&ocirc; xuống s&ocirc;ng. Ảnh AFP.</span></div> <div style="text-align: justify;">&nbsp;</div> </div> <div style="text-align: justify;"><strong>Khi lũ qu&eacute;t ập đến</strong></div> <div style="text-align: justify;">&nbsp;</div> <div style="text-align: justify;">Tỷ lệ sống kh&ocirc;ng cao nếu lũ qu&eacute;t b&aacute;t thần song vẫn c&oacute; thể c&oacute; &iacute;ch nếu &yacute; thức được:</div> <div style="text-align: justify;">- H&iacute;t thở thật mạnh để vượt qua trạng th&aacute;i hoảng loạn v&agrave; tự nhủ m&igrave;nh nhất định sẽ tho&aacute;t;<br /> Chạy nhanh đến vị tr&iacute; cao v&agrave; c&oacute; vẻ vững chắc nhất;</div> <div style="text-align: justify;">- Vồ ngay vật liệu c&oacute; thể nổi tr&ecirc;n mặt nước như b&igrave;nh/th&ugrave;ng nhựa, cột gỗ, chiếu c&oacute;i d&ugrave; nước lũ chưa cao;</div> <div style="text-align: justify;">- Kh&ocirc;ng lội qua lũ dủ chỉ s&acirc;u 15 cm. Độ s&acirc;u ấy, theo NOAA, d&ograve;ng lũ c&oacute; thể quật ng&atilde; người khoẻ mạnh, l&agrave;m g&atilde;y xương, c&oacute; thể đẩy nạn nh&acirc;n đến chỗ s&acirc;u hơn, nước xiết hơn.</div> <div style="text-align: justify;">- Bất cứ chỗ n&agrave;o mực nước chỉ cần ngập mắt c&aacute; ch&acirc;n đều nguy hiểm, nhất l&agrave; khi thi&ecirc;n tai xảy ra v&agrave;o ban đ&ecirc;m, tầm nh&igrave;n hạn chế.</div> <div style="text-align: justify;">- Nếu kh&ocirc;ng kịp tho&aacute;t v&ugrave;ng ngập, cố gắng t&igrave;m chỗ n&ocirc;ng v&agrave; chảy chậm;</div> <div style="text-align: justify;">- Gắng cầm theo một gậy cứng để d&ograve; mực nước v&agrave; khỏi tụt hố s&acirc;u hay vấp vật cản lớn;</div> <div style="text-align: justify;">- Tr&aacute;nh nơi c&oacute; b&ugrave;n hoặc vật nổi lớn, những thứ c&oacute; thể quật ng&atilde; ta d&ugrave; d&ograve;ng chảy n&ocirc;ng;</div> <div style="text-align: justify;">- Nếu bị nước cuốn, theo Desmond Johnson - Đội Cứu hộ Nước xiết (Swift Water Rescue) của Mỹ, b&aacute;m chặt hoặc leo l&ecirc;n ngay vật g&igrave; đ&oacute; b&ecirc;n cạnh nếu c&oacute;. Khi tr&ocirc;i theo d&ograve;ng nước, h&atilde;y chồm l&ecirc;n c&aacute;c vật nổi chứ kh&ocirc;ng chui qua ch&uacute;ng;</div> <div style="text-align: justify;">- Nếu nắm được vật g&igrave;, giữ ch&acirc;n hướng xuống dưới d&ograve;ng chảy, miệng h&eacute;t lớn v&agrave; c&oacute; thể giơ một tay vẫy. Johnson n&oacute;i rất kh&oacute; ph&aacute;t hiện nạn nh&acirc;n mắc kẹt ở dưới nước; cho n&ecirc;n gắng ph&aacute;t t&iacute;n hiệu khẩn cấp li&ecirc;n tục cho đến khi được cứu.</div> <div> <div> <div style="text-align: justify;"><img alt="Thoát lũ quét thế nào? - ảnh 2" src="https://khds.1cdn.vn/2018/10/24/flash_floods_in_morocco_23sept14_05_wszw.jpg" /></div> <div style="text-align: justify;"><span>Xe tải ở Morocco bị lũ qu&eacute;t lật nh&agrave;o.</span></div> <div style="text-align: justify;">&nbsp;</div> </div> </div> <div style="text-align: justify;"><strong>Với &ocirc; t&ocirc;:</strong></div> <div style="text-align: justify;">&nbsp;</div> <div style="text-align: justify;">Theo Cơ quan Quản l&yacute; Cứu trợ Li&ecirc;n bang Mỹ (FEMA), kh&ocirc;ng được vượt qua nước lụt d&ugrave; n&ocirc;ng. Nước s&acirc;u chỉ 1 cm cũng đủ l&agrave;m xe nổi nếu ph&oacute;ng đủ nhanh. Nước s&acirc;u 15cm l&agrave; đ&atilde; ảnh hưởng đến gầm xe; mực nước 30 cm c&oacute; thể l&agrave;m nổi xe; v&agrave; 60 cm đủ sức cuốn xe đi.</div> <div style="text-align: justify;">Nếu đang trong xe v&agrave; nước d&acirc;ng, tho&aacute;t ra c&agrave;ng nhanh c&agrave;ng tốt. Đầu ti&ecirc;n, th&aacute;o đai an to&agrave;n, hạ cửa k&iacute;nh hoặc d&ugrave;ng vật cứng đập cửa sao cho nước tr&agrave;n v&agrave;o xe thật nhanh. Nếu kh&ocirc;ng, ch&ecirc;nh lệch &aacute;p suất 1.000 kg sẽ kh&ocirc;ng t&agrave;i n&agrave;o mở nổi cửa.</div> <div style="text-align: justify;">Trước khi nước tr&agrave;n đầy xe, h&iacute;t thật s&acirc;u rồi, trong v&ograve;ng dưới 60 gi&acirc;y, tho&aacute;t ra ngo&agrave;i qua cửa sổ k&iacute;nh vừa hạ hoặc đẩy mạnh cửa xe.</div> <div> <blockquote class="summarize cms-quote"> <p style="text-align: justify;">V&iacute; dụ kinh điển về sự bất ngờ của lũ qu&eacute;t xảy ra ở một v&ugrave;ng đồng bằng du lịch ven biển ở Morocco thuộc Bắc Phi. Giữa s&aacute;ng h&ocirc;m đ&oacute;, 23/9/2014, trời quang m&acirc;y tạnh sau một đ&ecirc;m mưa, lũ qu&eacute;t bất đồ tr&agrave;n đến v&agrave; t&iacute;ch tắc &agrave;o ra biển. N&oacute; cướp đi 32 sinh mạng (c&oacute; nguồn n&oacute;i 75), trong đ&oacute; c&oacute; trọn vẹn một gia đ&igrave;nh t&aacute;m th&agrave;nh vi&ecirc;n đang ngồi trong &ocirc; t&ocirc;, chưa kể h&agrave;ng chục nạn nh&acirc;n mất t&iacute;ch.<span>&nbsp;</span></p> </blockquote> </div> <div style="text-align: justify;">Ho&agrave;ng Quốc Dũng (st)</div> </div> <div> <ul> <li> <div style="text-align: justify;"><svg _xml3a_space="preserve" _xmlns3a_xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" enable-background="new 127.9 0 536.2 612" id="Layer_1" style="width: 24px; margin-top: 10px; }" version="1.1" viewbox="127.9 0 536.2 612" x="0px" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" y="0px"><g><path d="M605.1,486.4H370c-21.1,0-36.5-1.4-45.6-4.9c-15.4-5.6-23.2-17.5-23.2-35.1c0-15.4,6.3-32.3,19.7-49.1L488.6,167H377.8c-54,0-69.5-19.7-69.5-59s30.2-58.3,84.9-58.3h201.4c25.3,0,42.8,1.4,51.9,4.2c7,2.1,12.6,4.2,16.8,7.7V51.2c0-25.3-26.7-51.9-51.9-51.9H179.8C154.6,0,127.9,26,127.9,51.2v433c0,25.3,26.7,51.9,51.9,51.9h84.9l-0.7,75.8l105.3-75.8h243.5c25.3,0,51.9-26.7,51.9-51.9V473C650.8,482.2,631.1,486.4,605.1,486.4z" fill="#FFFFFF"></path><path d="M486.5,372.7h119.3c25.3,0,44.9,3.5,58.3,10.5V125.6c-3.5,6.3-8.4,13.3-14,20.4L486.5,372.7z" fill="#FFFFFF"></path></g></svg></div> </li> </ul> </div>

Theo www.tienphong.vn
back to top