Startup Việt trước "miếng bánh" 10.000 tỷ

Khởi nghiệp phải năng động

Vietnam Venture Summit 2019 được tổ chức với mục đích nâng tầm  hệ sinh thái đổi mới của Việt Nam, thu hút nhà đầu tư, quảng bá Việt Nam là điểm đến tiềm năng của đầu tư khởi nghiệp sáng tạo. Và còn nhằm quảng bá đến các quỹ đầu tư lớn trên thế giới về môi trường kinh doanh Việt Nam, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam, chia sẻ quan điểm phát triển của Chính phủ...

Tại diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KHCN) Chu Ngọc Anh khẳng định, Việt Nam hiện được đánh giá là một trong những hệ sinh thái khởi nghiệp năng động và phát triển nhanh trong khu vực Đông Nam Á. Nhiều công ty khởi nghiệp (startup) có mức độ công nghệ và đổi mới sáng tạo cao, không lặp lại các mô hình và ý tưởng kinh doanh đã được triển khai ở các quốc gia khác. Thời gian qua, nhiều startup Việt Nam đã vươn ra khu vực và thế giới, nhận được đầu tư của nhiều dòng vốn quốc tế. Sự kiện Abivin giành giải quán quân cuộc thi Startup World Cup 2019 tại San Francisco, Mỹ với giải thưởng 1 triệu USD, là một minh chứng.

Theo Bộ trưởng KHCN, Việt Nam được đánh giá là nơi có nguồn nhân lực công nghệ dồi dào, thị trường năng động, cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, trong 5 tháng đầu năm 2019, có gần 54 nghìn doanh nghiệp đăng kí thành lập mới, cao nhất trong 5 năm qua. Còn theo Báo cáo của Topica, năm 2018, các khoản đầu tư vào các công ty khởi nghiệp Việt Nam đạt 889 triệu USD, cao gấp 3 lần so với Mỹ năm 2017 (khoảng 291 triệu USD). Sự gia tăng này có sự tham gia đáng kể của các quỹ đầu tư trong và ngoài nước.

Cùng với đó, Chính phủ cũng đã hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp thông qua miễn giảm thuế đất, thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ các startup về cơ sở vật chất, huấn luyện, gọi vốn… Với những chính sách thúc đẩy, quỹ đầu tư vào Việt Nam đã được chính thức hóa, mở ra cơ hội cho tập đoàn, doanh nghiệp Việt Nam tham gia lĩnh vực này.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, startup Việt là thị trường hấp dẫn nhưng quy mô chưa đủ lớn. Khó khăn nhất của các starup là vốn. Bà Linh Phạm, sáng lập kiêm CEO của Logivan Technologies cho rằng, cần có chính sách tín dụng cho các người sáng lập, khởi nghiệp để họ có thể tiến xa hơn trước khi nhận được vốn từ các nhà đầu tư thiên thần. Nhà nước nên có khái niệm môi giới khởi nghiệp. Nhiều người có ý tưởng tốt nhưng lại thiếu kỹ năng bán hàng. Ngoài ra, rào cản về tiếng Anh là trở ngại khiến cho nhiều nhà đầu tư nước ngoài chưa bỏ vốn nhiều vào startup Việt Nam. Vì vậy, cần phải có người trung gian hỗ trợ, thu hút nguồn vốn đầu tư.

Về vấn đề này, Bộ trưởng KHCN Chu Ngọc Anh cho biết, Trung tâm đổi mới sáng tạo Quốc gia với các quy chế ưu đãi đặc biệt đã được Thủ tướng và phê duyệt. Đây sẽ là điều kiện tuyệt vời để có thể thực hiện cam kết hỗ trợ phát triển cộng đồng khởi nghiệp. “Hy vọng, sau nhiều năm nhìn lại chúng ta có thể nói rằng, đây chính là thời điểm Việt Nam đạt được sự tăng trưởng vượt bậc về nguồn vốn đầu tư vào đổi mới sáng tạo”, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh kỳ vọng.

"Bánh" trị giá 10.000 tỷ đồng

Tbeo Bộ trưởng Bộ KHĐT Nguyễn Chí Dũng, hiện hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam đang phát triển với hơn 40 quỹ đầu tư mạo hiểm hoạt động, tăng gấp đôi so với 2015. Nhiều tập đoàn lớn trong nước đã tham gia vào đầu tư mạo hiểm như FPT, Viettel, Vingroup, CMC,... Cùng với đó là hơn 40 cơ sở ươm tạo, tổ chức thúc đẩy kinh doanh và 60 khu không gian làm việc chung trên cả nước.

Tuy nhiên, so với các nước trong khu vực, hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam vẫn còn tương đối non trẻ và chưa kết nối chặt chẽ với nhau. Các yếu tố tạo nên sự thành công của startup bao gồm hạ tầng, thể chế chính sách, tài chính, nguồn vốn đầu tư, thị trường và văn hóa vẫn còn tiếp tục được hoàn thiện từng bước.

Vì vậy, Bộ KHĐT cam kết phối hợp chặt chẽ với các bên liên quan, nghiên cứu, tham mưu, đề xuất các giải pháp, công cụ hỗ trợ phục vụ sự phát triển của Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam; trong đó, kiến nghị 3 chương trình hành động chính, gồm: Tập trung xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cho nền kinh tế đổi mới sáng tạo; Hỗ trợ hoạt động đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp; và Khơi thông nguồn vốn cho các hoạt động đổi mới sáng tạo.

Chia sẻ với hàng trăm nhà đầu tư, doanh nghiệp khởi nghiệp tại Diễn đàn Vietnam Venture Summit 2019, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nói: "Startup họ cần gì? Chủ yếu là chính sách kinh tế, đầu tư trong nước và ra nước ngoài, các khoản ưu đãi thuế, thủ tục… các bộ ngành cần cải thiện mạnh mẽ hơn". Phó thủ tướng cũng nhấn mạnh mọi startup dù là doanh nghiệp tỉ đô hay là SME (doanh nghiệp nhỏ và vừa) thì cũng đều tập trung hướng đến giải quyết nhu cầu của người dân. Do vậy, Phó Thủ tướng kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp trẻ Việt Nam cần kết nối tốt hơn, không chỉ hạn chế ở Việt Nam hay tìm cách đầu tư ra nước ngoài. Tuy nhiên, Chính phủ sẽ cố gắng không để các doanh nghiệp phải ra nước ngoài khởi nghiệp vì “những quy định không tốt".

Với sự cam kết mạnh mẽ của Chính phủ và các bộ, ngành, tại diễn đàn, đã có 18 quỹ đầu tư ngoại ký cam kết rót vốn 425 triệu USD, tương đương với 10.000 tỷ đồng trong 3 năm tới cho các doanh nghiệp Việt Nam. Một số thương vụ điển hình như quỹ đầu tư DT&I Hàn Quốc quyết định sẽ đầu tư cho startup Propzy số tiền 1,4 triệu USD trong quý 2 năm. Quỹ VinaCap sẽ ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược với 2 quỹ của Hàn Quốc để đánh dấu việc quỹ này dự kiến sẽ đầu tư 100 triệu USD cho các startup tại Việt Nam trong vòng 3 năm tới. Phòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cho biết quỹ mới nhất của EU trị giá 3 tỷ euro dành cho các startup Việt Nam...

Vietnam Venture Summit 2019 thu hút hơn 100 quỹ đầu tư trong và ngoài nước. Nhiều quỹ lớn trên thế giới nhân dịp này đã tới tìm hiểu thị trường Việt Nam như: Softbank Vision Fund, CyberAgent Ventures, Mekong Capital, 500 Startups Vietnam, DT&I, IDG Ventures Vietnam, VinaCapital Ventures ... cùng các đại diện các tập đoàn quốc tế như Google, Visa, BCG Digital Ventures, One Championship, Lotte... tham dự.