Những loại pin dễ cháy nổ
Căn cứ quyết định cấm vận chuyển máy tính xách tay 15-inch Macbook Pro sản xuất và tiêu thụ từ thời gian từ tháng 9/2015 đến tháng 2/2017 của Cục Hàng không liên bang Mỹ (FAA), Cục Hàng không Việt Nam đã ra chỉ thị cấm mang máy tính xách tay 15 - inch Macbook Pro lên máy bay. Lý do là pin của loại máy tính này có hiện tượng quá nhiệt, dễ bốc cháy.
Theo TS Nguyễn Trọng Thịnh, ĐH Bách khoa Hà Nội, hiện nay có hai loại pin được sử dụng chủ yếu trên laptop là Li-ion và Li-Po, nhưng đều có nguy cơ gây ra các sự cố cháy nổ. Lithium-ion (Li-ion) là pin phổ biến nhất hiện nay trên sản phẩm di động, trong đó có laptop, nhờ ưu điểm ít chiếm diện tích, có thể nạp điện nhiều lần, độ bền cao, tốc độ sạc nhanh hơn nhiều so với các loại pin khác. Pin Li-Po có trọng lượng nhẹ và có ít cơ hội bị ăn mòn chất điện phân. Tuy nhiên, chi phí cho nó cũng đắt hơn đáng kể so với Li-ion, lại có mật độ lưu trữ năng lượng và tuổi thọ thấp hơn.
Để đảm bảo các phân tử lithium-ion có thể di chuyển dễ dàng giữa hai điện cực, các hợp chất (đặc tính dễ cháy và dễ bay hơi) được nén bên trong viên pin. Khi sạc, pin sản sinh nhiệt và nếu lượng nhiệt này không được kiểm soát một cách hợp lý, nó có thể khiến hợp chất bên trong bắt lửa, thậm chí phát nổ. Những hợp chất này cũng trở nên bất ổn nếu có gì đó tác động vào viên pin. Đó là lý do để pin có thể gây cháy. Tuy nhiên, xác suất cháy nổ của pin Li – ion trên điện thoại cao hơn máy tính do toàn bộ viên pin bị "nhồi nhét" vào một không gian chật hẹp. Sự cố thường xuất hiện khi sạc pin hoặc hoạt động nhiều, bởi lúc này viên pin sinh nhiệt và nở ra, gặp phải khung máy và bị ép trở lại gây nổ.
Với pin máy tính, yếu tố an toàn cho pin không chỉ là thành phần cấu tạo mà còn phải được quản lý bởi một vi mạch điều khiển với nhiệm vụ điều tiết nạp, xả và điều chỉnh điện áp cho các linh kiện bên trong một cách hợp lý. Điều này nhằm tránh tình trạng đưa nguồn quá cao hoặc quá thấp, làm cho máy hoạt động không ổn định, thậm chí khiến pin nóng, phồng lên gây cháy nổ.
Đồ điện tử bị cấm trên máy bay
Macbook Pro 15-inch không phải là đồ điện tử duy nhất bị cấm trên các chuyến bay. Để đảm bảo cho sự an toàn nói chung, các hãng hàng không trên thế giới đã thống nhất danh mục những đồ công nghệ bị cấm và hạn chế mang lên máy bay. Pin sạc dự phòng với dung lượng khoảng 10.000mAh và hiệu điện thế là 3,7V, sản xuất theo công nghệ lithium ion và công suất ở mức khoảng 37Wh chỉ được cho vào hành lý xách tay và mang theo người, không được cho phép để vào hành lý ký gửi.
Pin có công suất từ 100 Wh tới 160 Wh hoặc trọng lượng từ 2g tới 8g được phép mang theo trong hành lí xách tay nếu được nhà vận chuyển đồng ý. Công suất pin trên 160 Wh hoặc trọng lượng trên 8g bị cấm mang theo dưới cả hình thức hành lý ký gửi và hành lý xách tay. Ngoài pin lithium ion, các thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, các loại máy tính xách tay, máy tính bảng, pin sạc dự phòng, máy quay phim... cũng bị cấm mang lên máy bay dưới dạng hành lý ký gửi.
Ngoài những đồ công nghệ, những món đồ điện như máy kẹp tóc, uốn tóc, máy xay sinh tố, máy sấy tóc, máy cắt, bàn là hay những loại máy móc bằng điện nói chung đều không được chấp nhận mang lên máy bay dưới dạng hành lý. Các thiết bị tự hành có chứa pin lithium như xe điện tự cân bằng, xe điện mini scooter, xe trượt điện 2 bánh, ván trượt điện cân bằng, thuốc lá điện tử, bật lửa hồ quang, bật lửa plasma, bật lửa điện tử… cũng bị cấm và hạn chế mang lên máy bay.
