Chịu thâu tóm để tồn tại
Trước khi mua Vascara, năm 2017, nhà bán lẻ thời trang Nhật Bản Stripe International cũng đã mua cổ phần và nắm quyền chi phối ở Công ty Thời trang NEM, chủ sở hữu thương hiệu thời trang công sở nữ NEM. Cuối năm 2018, chuỗi Elise Fashion, thương hiệu thời trang dành cho giới văn phòng ra đời từ năm 2011 cũng nhận đầu tư từ đối tác Nhật Bản.
Hàng loạt chuỗi thời trang Việt đình đám như Ninomaxx, N&M, Blue Exchange, PT 2000, Việt Thy, The Blue, Senorita... đang chật vật kinh doanh khi số cửa hàng ngày càng thu hẹp. Thị trường thương hiệu thời trang Việt phân mảnh khá rõ rệt, với vài chuỗi có số lượng cửa hàng khá lớn như Canifa, Hnoss, IVY Moda..., và thương hiệu nhỏ của các nhà thiết kế trẻ.
Là thị trường tiềm năng với hơn 100 triệu dân, sức mua lớn, tăng trưởng ước đạt trên 20% mỗi năm, đây là thực tế không vui với các thương hiệu thời trang Việt.
Năm 2018, sau 10 năm xây dựng thương hiệu, bà Cổ Huệ Anh đã bán thương hiệu thời trang Hnoss dành cho giới văn phòng trẻ - do bà là người sáng lập - cho Seedcom. Về lý do, Bà Huệ Anh cho biết, các thương hiệu thời trang tầm trung chỉ có vài chục cửa hàng như Hnoss, thì tốt nhất nên bán để có thể được đầu tư và phát triển bài bản hơn, có tương lai hơn.
Seedcom là một nhóm các công ty về bán lẻ mới (New Retail) đang sở hữu các chuỗi Con Cưng, Juno, The Coffee House, King Food, Eva de Eva... Điều này cũng phù hợp với xu thế hình thành và kinh doanh thời trang theo hệ sinh thái, như quần áo đi cùng túi xách, giày dép, phụ kiện... Từ đó, thu hút khách hàng và giải quyết những bài toán về chi phí vận hành (mặt bằng, nhân viên). Vì vậy các nhà đầu tư thường mua các nhãn thời trang khác nhau, như Seedcom vừa có Juno vừa có Hnoss, Eva de Eva, và Stripe International vừa có NEM, vừa có Vascara...
Hiện giá thuê mặt bằng đã tăng 2-3 lần so với hai năm trước. Giá mặt bằng quá cao đã khiến các thương hiệu thời trang gặp khó trong mở rộng chuỗi. Trong khi đây lại là một trong những yếu tố giúp gia tăng nhận diện thương hiệu, tiếp cận khách hàng và cân bằng doanh thu.
Mặt khác, hành vi mua sắm thay đổi khiến các doanh nghiệp phải gia tăng đầu tư chi phí trên các kênh trực tuyến (online). Chi phí tiếp cận khách hàng tăng từ vài chục đồng lên tới 500 đồng, thậm chí là 2.000-3.000 đồng vào những dịp cao điểm khuyến mãi. Tổng chi phí cho chạy quảng cáo online chiếm tới 35-40% giá trị đơn hàng.
Chi phí vận hành ngày càng tăng nhưng giá sản phẩm không thể tăng cao do phải cạnh tranh với các thương hiệu khác. Nguyên nhân là vì hành vi mua sắm của người tiêu dùng hiện đã thay đổi, tính trung thành với thương hiệu thấp, thích mua theo quảng cáo, khuyến mãi và đang có quá nhiều sự lựa chọn.
Tuy nhiên, bà Huệ Anh đánh giá, chính bối cảnh thị trường này lại là cơ hội cho các thương hiệu trong cuộc đua giành thị phần. Vấn đề là phải hiểu được khách hàng, biết áp dụng công nghệ.
 |
| 3 "ông lớn" thời trang nước ngoài đổ bộ Việt Nam. |
Lối đi nào?
Một doanh nghiệp nhận xét, thời điểm này đang là lúc cạnh tranh giữa thời trang Việt với thương hiệu quốc tế đang khốc liệt nhất. Mặc dù nỗ lực đổi mới, như liên tục thay đổi phương thức kinh doanh, nâng cao chất lượng, thiết kế… nhưng các thương hiệu Việt vẫn rất khó khi phải cạnh tranh với hàng ngoại.
Ông Lê Viết Thanh, Tổng giám đốc chuỗi K&K cũng cho rằng, khách hàng ngày nay ít chú trọng vào độ bền, đường kim mũi chỉ. Mà tập trung vào mẫu mã, kiểu dáng, phong cách, màu sắc, xu hướng thời trang hơn là theo nhu cầu, ngân sách như trước đây. Việc mua sắm cũng theo cảm xúc, trải nghiệm và các quảng cáo trên mạng xã hội. Mức độ trung thành với một thương hiệu vì vậy rất thấp. Để hút khách, các thương hiệu buộc phải đổ tiền làm quảng cáo Facebook, Google, thực hiện các chương trình khuyến mãi.
Kết quả khảo sát gần đây của hãng Niesel cho thấy mức chi tiêu dành cho quần áo của người Việt hiện đứng thứ 3, chỉ sau dành cho thực phẩm và tiết kiệm. Cũng theo Niesel, số người Việt mê hàng hiệu đứng thứ 3 thế giới, chỉ sau Trung Quốc và Ấn Độ. Tỉ lệ dân số trong độ tuổi 20-30 của Việt Nam khá cao, chiếm khoảng 25%.
Số liệu của Tập đoàn Dệt may Việt Nam cũng cho thấy, tốc độ tăng trưởng dệt may nội địa khá cao, khoảng 20%/năm. Thị trường nội địa có quy mô khoảng 4,5 tỷ USD/năm, tương đương 40 triệu bộ quần áo. Trung bình, mỗi năm người Việt chi khoảng 100.000 tỷ đồng cho quần áo. “Miếng bánh lớn” ấy còn nhiều khoảng trống mà bất cứ thương hiệu thời trang nào cũng muốn có phần.
Theo Zara, doanh thu của Zara Việt Nam nằm trong top 5 cửa hàng bán tốt nhất toàn cầu của hãng. Zara công bố doanh thu năm 2018 hơn 2.000 tỷ đồng, tăng trưởng 70% so với năm trước, trong khi H&M đạt doanh thu 664 tỷ đồng, gấp ba lần doanh thu 2017. Thành công ngoài mong đợi của Zara và H&M đã tiếp thêm động lực cho nhiều hãng thời trang nhảy vào Việt Nam. Uniqlo là thương hiệu được cho là sẽ có mặt tại Việt Nam vào cuối năm nay.
Theo Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam, hiện có hơn 200 thương hiệu thời trang nước ngoài đang có mặt tại Việt Nam, chiếm hơn 60% thị phần, từ hàng bình dân đến cao cấp. Vẫn còn 40% thị phần cho may mặc trong nước.
Thời trang Việt vẫn có những chỗ đứng nhất định, đặc biệt là các nhà thiết kế tên tuổi. Khoảng 5 năm về trước, việc tổ chức một show diễn cá nhân được đầu tư chỉn chu vẫn còn là hiếm của ngành thời trang. Tuy nhiên, trong 2 năm gần đây, số lượng show diễn độc lập của các NTK đang phát triển rất mạnh, không chỉ trong nước mà ở các sân chơi thời trang quốc tế. Những tên tuổi như Nguyễn Công Trí, Phương My, Lâm Gia Khang, Đỗ Mạnh Cường... đã trở thành các nhà thiết kế được nhiều ngôi sao hàng đầu Hollywood tìm đến.
 |
| Bộ sưu tập của Lâm Gia Khang - nhà thiết kế trẻ sinh năm 1990 được cho là nhân tố thổi luồng gió mới vào ngành công nghiệp thời trang của Việt Nam. |
Theo bà Huệ Anh, để trụ vững trước cơn sóng hàng ngoại nhập, các doanh nghiệp cần tập trung đầu tư vào đội ngũ thiết kế, nắm bắt nhanh xu hướng thời trang, thắt chặt việc kiểm soát chất lượng và hệ thống phân phối thuận tiện cho người tiêu dùng. Ứng dụng công nghệ để sử dụng dữ liệu (bigdata) phân tích hành vi, xu hướng mua sắm của khách hàng, qua đó tạo nên kế hoạch sản phẩm phù hợp, thúc đẩy mua sắm...
