Giữ thai cho sản phụ đã có tiền sử sinh non

Với những người mẹ từng có con sinh non ở tuổi thai rất sớm, lần mang thai tiếp theo là một hành trình đầy hy vọng xen lẫn lo âu. Đặc biệt với người mong con lâu năm như chị H.N, bên cạnh việc thăm khám định kỳ để giữ thai thì còn tồn tại một cuộc chiến mang tên tâm lý.

Chị có tiền sử sinh non ở tuần 22 do thõng ối và không thể giữ được con. Sang lần mang thai thứ hai, ở tuần 23 chị phát hiện cổ tử cung ngắn chỉ còn 13mm dù đã khâu vòng từ trước. Chị nhập viện cấp cứu và chuyển đến khoa Sản bệnh A4 – Bệnh viện Phụ sản Hà Nội để giữ thai.

Những ngày đầu nằm viện, ký ức từ lần mang thai trước khiến chị không ngừng lo lắng. Chị truyền thuốc theo chỉ định bác sĩ, phù hợp với từng giai đoạn giữ thai. Đến tuần 30, cổ tử cung chỉ còn 7mm, nguy cơ sinh non cao.

Nhưng tại khoa Sản bệnh A4, chị được đội ngũ bác sĩ và y tá theo dõi sát sao và động viên mỗi ngày. Trực tiếp điều trị cho chị là TS.BS Đỗ Tuấn Đạt, Trưởng khoa Sản bệnh A4, ngoài ra còn có bác sĩ Bắc, bác sĩ Chi. Các bác sĩ và nhân viên y tế luôn nhẹ nhàng, vui tính để chị bớt căng thẳng. Các điều dưỡng kiên nhẫn tìm ven mỗi ngày để truyền thuốc, dù ven của chị yếu, nhiều lần phải thử đi thử lại.

“Các chị y tá vừa làm vừa động viên: cứ yên tâm, vào A4 là sẽ được chăm sóc, mẹ con sẽ an toàn”, chị N. mỉm cười nhớ lại.

Ngoài khó khăn trên, chị còn mắc tiểu đường thai kỳ, khiến việc điều trị càng thêm phức tạp. Thế nhưng mỗi ngày trôi qua, ngoài các chỉ định y khoa, chị còn được trao thêm niềm tin để cố gắng từng bước.

Đến tuần 32, bác sĩ chỉ định bé được hỗ trợ trưởng thành phổi để phòng em bé chào đời sớm hơn dự kiến. Sang tuần 34, chị N. dừng truyền thuốc. Dù vẫn còn lo lắng, chị được các bác sĩ động viên: “Đến giai đoạn này em không phải lo nữa, quan trọng nhất là giữ tinh thần thoải mái”.

Cuối cùng, chớm bước sang tuần 37, chị có cơn chuyển dạ và sinh bé trai nặng 3,1kg khỏe mạnh. “Khoảnh khắc nghe con khóc, mọi lo lắng, mệt mỏi suốt mấy tháng trời đều tan biến”, chị chia sẻ.

Đến nay, bé được hơn 4 tháng tuổi, khỏe mạnh và là niềm hạnh phúc lớn nhất của cả gia đình. “Chặng đường vừa qua đầy gian nan, nhưng đổi lại là trái ngọt trong vòng tay. Em biết ơn vô cùng các bác sĩ và điều dưỡng khoa A4 – những người đã đồng hành, kiên nhẫn và động viên để em vượt qua nỗi sợ sinh non và giữ trọn thiên thần nhỏ của mình”, chị N. chia sẻ.

Nhiều nguy cơ cho mẹ và bé khi cổ tử cung ngắn

ThS.BSNT Nguyễn Thành Vinh, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, cổ tử cung là tình trạng chiều dài tử cung ngắn hơn 25mm. Trong thai kỳ, chiều dài cổ tử cung thường được đo vào khoảng tuần thứ 20, cân nhắc đo sớm hơn nếu thai phụ có các yếu tố nguy cơ sinh non hoặc có các triệu chứng cụ thể như co thắt đe dọa sinh non (thường đo vào mốc 16-24 tuần).

Cổ tử cung có cấu trúc hình phễu, với lỗ cổ tử cung là đường nối thông giữa âm đạo và tử cung, được ví như cửa ngõ cho phép tinh trùng di chuyển đến tử cung gặp trứng. Chiều dài cổ tử cung bình thường khoảng 30 – 50mm, bao gồm một kênh trung tâm có lỗ mở bên trong và bên ngoài. Trong thai kỳ, cổ tử cung sẽ đóng kín, ngăn cách buồng tử cung với âm đạo. Đến giai đoạn chuyển dạ, cổ tử cung sẽ giãn và dần dần mở ra để em bé đi ra ngoài qua ngả âm đạo.

Theo ThS.BSNT Nguyễn Thành Vinh nếu thai phụ có cổ tử cung kích thước ngắn có thể dẫn đến suy cổ tử cung, khiến cổ tử cung giãn ra quá sớm. Việc này làm tăng các nguy cơ như sảy thai, chuyển dạ sớm, sinh non cũng như các biến chứng sản khoa khác.

Trong đó, sinh non là yếu tố có thể gây nhiều biến chứng khác như thai chết lưu, trẻ sinh ra nhẹ cân, bị chảy máu não hoặc có khuyết tật bẩm sinh. Vì thế, khi đang mang thai, việc đo chiều dài kênh cổ tử cung hết sức quan trọng để phát hiện sớm tình trạng cổ tử cung ngắn, lên kế hoạch theo dõi và điều trị đúng cách.

Cổ tử cung ngắn không có triệu chứng điển hình, tuy nhiên có một số dấu hiệu cho thấy phụ nữ có thể có thể gặp tình trạng này như:

Đã từng sảy thai ở tam cá nguyệt thứ hai (cổ tử cung bị ngắn là nguyên nhân chính gây ra tình trạng này).

Đã từng sinh non do chuyển dạ tự nhiên trước tuần thứ 37 của thai kỳ.

Nhưng nếu đây là lần mang thai đầu tiên (con so), sẽ rất khó để nhận biết, do đó bác sĩ sẽ đo cổ tử cung trong những lần khám thai định kỳ.

Thai phụ cũng có thể gặp một số triệu chứng khi mang thai nếu bị suy cổ tử cung. Vì thế, hãy thông báo ngay cho bác sĩ nếu gặp các triệu chứng sau đây: Chuột rút bất thường; Chảy máu nhẹ; Đau vùng chậu; Đau lưng; Dịch tiết âm đạo thay đổi.

Khi xuất hiện các triệu chứng này, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra xem cổ tử cung của thai phụ có bị ngắn hay không.

Cổ tử cung càng ngắn thì nguy cơ sảy thai, chuyển dạ sớm và sinh non (trước tuần thứ 37 của thai kỳ) càng cao. Chuyển dạ sớm là một yếu tố nguy cơ của nhiều biến chứng như thai chết lưu, trẻ sinh ra nhẹ cân, chảy máu não hoặc bị khuyết tật bẩm sinh lâu dài.

Một số nghiên cứu cho kết quả rằng, cổ tử cung ngắn làm tăng nguy cơ chuyển dạ sớm gấp 6 lần ở phụ nữ mang đơn thai và gấp 8 lần ở phụ nữ mang song thai. Mặc dù có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến tình trạng sinh non, nhưng các nghiên cứu đều tìm ra mối tương quan chặt chẽ giữa tình trạng này và chuyển dạ sớm.

Ví dụ, một nghiên cứu về những phụ nữ có cổ tử cung rất ngắn, dưới 15mm, phát hiện rằng các trường hợp này chiếm 86% các ca chuyển dạ sớm trước 28 tuần và 58% các ca chuyển dạ sớm trước 32 tuần.

Thai phụ có cổ tử cung ngắn có nguy cơ sinh non cao, nhưng vẫn có nhiều trường hợp sinh con đủ tháng, điều quan trọng là cần phát hiện sớm tình trạng này để có kế hoạch dự phòng, can thiệp kịp thời để đảm bảo vượt cạn an toàn.