Những thiếu hụt đã được dự đoán trước của thực phẩm giàu protein sẽ kéo theo mức tiêu thụ giảm trên toàn cầu, đặc biệt là tại các khu vục nghèo đói, có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về sức khoẻ trẻ em. Do Covid-19, nguồn cung thực phẩm đã bị ảnh hưởng và giảm đi đáng kể cả về sản xuất và tiêu thụ như thịt, cá, các sản phẩm từ sữa và các nguồn protein thực vật như đậu tương…
Nguồn protein thực vật như đậu tương cũng đang bị ảnh hưởng tiêu cực. Trong mùa canh tác 2019/2020, sản lượng dầu thực vật dự kiến sẽ giảm so với mùa sản xuất trước; mức giảm mạnh về sản lượng của đậu tương và hạt cải dầu lớn hơn tăng trưởng về sản lượng của các cây trồng khác, theo báo cáo của FAO.
“Tại Hoa Kỳ, điều kiện thời tiết bất lợi dẫn tới các tác động khiến sản lượng đậu tương giảm mạnh… Trong khi sản lượng thu hoạch kém, đặc biệt là đậu tương, nguồn cung toàn cầu đối với thực phẩm/bánh ngọt được dự báo sẽ giảm thì mức tiêu thụ dự kiến vẫn tiếp tục tăng, mặc dù ở tỷ lệ thấp - một phần do các lệnh cách ly tạm thời áp dụng tại một số nước nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch Covid-19” - báo cáo chỉ rõ.
Protein là một thành phần quan trọng trong chế độ ăn uống cơ bản, nhưng ước tính có một tỷ người trên toàn thế giới hiện đang thiếu hụt protein. Trình trang này diễn ra nghiêm trọng nhất tại Trung Phi và Nam Á, nơi có khoảng 30% trẻ em đang tiêu thụ quá ít protein. Tình trạng thiếu hụt protein gây ra nhiều bệnh tật, bao gồm bệnh suy dinh dưỡng thể phù (Kwashiorkor), căn bệnh gây chậm phát triển và chướng bụng ở trẻ; bệnh phù nề, gây ra chứng sưng và phù trên da; bệnh gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến suy gan; cùng với các vấn đề khác liên quan đến da, tóc, móng và cơ.
 |
| FAO dự báo thiếu hụt thực phẩm giàu protein trên toàn thế giới. |
Việc thiếu hụt protein cũng gây ra tình trạng vết thương lâu lành, làm tăng mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng, suy giảm hệ thống miễn dịch, tăng nguy cơ gãy xương và kìm hãm tăng trưởng, ảnh hưởng tới hơn 160 triệu trẻ em hằng năm. Nếu không được chữa trị, một số tình trạng bệnh lý trên có thể dẫn tới tử vong.
John Komen, chuyên gia chính sách sinh học hiện đang làm việc với một số quốc gia châu Phi về các chiến lược nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt protein, cho rằng có những cơ hội sử dụng công nghệ tiên tiến nhằm thúc đẩy sản xuất các nguồn protein thực vật, như đậu nành và đậu đũa, để người dân không còn phải chịu đựng (do thiếu hụt protein). Hiện nay, năng suất từ những cây trồng này đang ở mức thấp tại châu Phi nên những nỗ lực có chủ đích nhằm thúc đẩy năng suất cây trồng có thể giúp các thực phẩm này phổ biến rộng rãi hơn tới người dân.
“Đặc biệt rất rõ ràng tại các quốc gia Tây Phi, sản lượng của các cây trồng protein thực vật nên được tăng cường”, ông Komen chia sẻ với Tạp chí Alliance for Science. “Tất nhiên đậu tương là một “ứng cử viên” nổi bật và đương nhiên, đang được sản xuất với quy mô đáng kể tại Nam Phi và Nigeria. Nhu cầu về đậu tương đang tăng lên tại khắp Châu Phi khi ngành chăn nuôi gia súc/gia cầm phát triển mạnh. Tuy nhiên, tại nhiều quốc gia, sản lượng đậu tương chỉ đạt dưới 50% sản lượng trung bình toàn thế giới”.
Đậu đũa, một loại thực phẩm giàu protein chủ yếu khác được tiêu thụ bởi hơn 250 triệu người tại châu Phi, cũng phải được cân nhắc nghiêm túc, ông Komen cho biết. “Rõ ràng đậu đũa có khả năng chống lại tình trạng thiếu ăn và suy dinh dưỡng, phù hợp với điều kiện canh tác quy mô nhỏ và phát triển tốt trên đất tương đối xấu cũng như các điều kiện thời tiết bất lợi,” ông nhận xét.
“Tuy nhiên, côn trùng gây hại là yếu tố chính ảnh hưởng tới năng suất đậu đũa tại châu Phi - sâu đục quả đậu đã gây ra hơn 90% thiệt hại về sản lượng. Đậu đũa biến đổi gen (BĐG) kháng sâu đục quả gần đây đã được cấp phép thương mại tại Nigeria – và hiện đang cho thấy mức độ kháng sâu đục quả rất cao. Đây là một phương án khả thi và nên được chính phủ các quốc gia Tây Phi cân nhắc một cách nghiêm túc và khẩn cấp”, ông Komen nói.
