Nhiều bệnh dễ bị viêm tủy xương
Viêm tủy xương đốt sống là tình trạng nhiễm trùng của thân đốt sống là một nguyên nhân gây ra đau lưng, đặc biệt là ở những người trẻ khỏe mạnh. Nhiễm trùng lây lan đến thân đốt sống theo đường mạch máu. Các tĩnh mạch đốt sống thắt lưng - cùng (đám rối Batson) nhận máu từ xương chậu và tạo đường xâm nhập trực tiếp cho vi khuẩn xâm nhập vào cột sống. Vì lý do này, có khả năng bị nhiễm trùng ở cột sống sau một thủ thuật tiết niệu (ví dụ như soi bàng quang).
Viêm tủy sống cũng có thể được gọi là nhiễm trùng cột sống. Bệnh nhân dễ bị viêm tủy xương bao gồm: Bệnh nhân cao tuổi; Người sử dụng ma túy trực tiếp qua đường tĩnh mạch; Những người có hệ thống miễn dịch bị tổn hại.
 |
| PGS.TS Nguyễn Đình Hòa chỉ về viêm tủy xương. |
Các điều kiện ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch bao gồm: Sử dụng steroid lâu dài để điều trị các tình trạng như viêm khớp dạng thấp; Bệnh tiểu đường phụ thuộc insulin; Bệnh nhân cấy ghép nội tạng; Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS); Suy dinh dưỡng; Ung thư...
Lạm dụng ma túy tiêm trực tiếp qua tĩnh mạch là một nguyên nhân ngày càng tăng của nhiễm trùng cột sống. Thông thường, sinh vật có khả năng lây nhiễm cao nhất cho cột sống là Staphylococcus Aureus, nhưng trong các loại ma túy tiêm qua tĩnh mạch phổ biến, nhiễm trùng Pseudomonas cũng là nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng cột sống. Việc điều trị 2 tác nhân gây bệnh này đòi hỏi liệu pháp kháng sinh khác nhau.
Trước đây, bệnh lao do vi khuẩn Mycobacterium Tuber tuberculosis gây ra rất phổ biến. Ở Bắc Mỹ, loại nhiễm trùng này không còn phổ biến nữa, nhưng nó vẫn là phổ biến và là nguyên nhân gây ra nhiễm trùng cột sống ở những quốc gia còn nhiều nghèo đói. Những người sử dụng ma túy qua đường tĩnh mạch có nhiều khả năng mắc bệnh lao Mycobacterium hơn những bệnh nhân khác.
Hầu hết các bệnh nhiễm trùng thân đốt sống xảy ra ở cột sống thắt lưng do lưu lượng máu đến vùng này của cột sống. Nhiễm trùng lao có khuynh hướng đối với các đốt sống ngực và những người lạm dụng thuốc tiêm tĩnh mạch có nhiều khả năng bị nhiễm trùng các đốt sống cổ .
 |
| Viêm tủy xương. |
Đau và gây liệt
Các triệu chứng đau lưng do nhiễm trùng cột sống thường tiến triển âm ỉ và trong thời gian dài: Ngoài đau lưng, xuất hiện ở trên 90% bệnh nhân viêm tủy xương đốt sống, các triệu chứng chung có thể có một hoặc kết hợp các triệu chứng gòm: Sốt, ớn lạnh hoặc run rẩy; Sụt cân; Đau vào ban đêm nhiều hơn đau vào ban ngày; Sưng tấy và nóng và mẩn đỏ xung quanh vị trí nhiễm trùng.
Nhiễm trùng cột sống hiếm khi ảnh hưởng đến các dây thần kinh ở cột sống. Tuy nhiên, nhiễm trùng có thể di chuyển vào ống sống và gây áp xe ngoài màng cứng, có thể gây áp lực lên các yếu tố thần kinh. Nếu điều này xảy ra ở cột sống cổ hoặc ngực, nó có thể dẫn đến liệt nửa người hoặc liệt tứ chi. Nếu nó xảy ra ở cột sống thắt lưng nó có thể dẫn đến hội chứng đuôi ngựa (một hội chứng dẫn đến đại tiện không tự chủ và bàng quang, gây tê, yếu chi dưới).
Vị trí phổ biến nhất của nhiễm trùng xương đốt sống là ở lưng dưới, hoặc cột sống thắt lưng, tiếp theo là đốt sống ngực, đốt sống cổ. Nó cũng có thể phát triển trong xương cùng – cụt, các đốt ở dưới cùng của cột sống kết nối với xương chậu.
Các triệu chứng của viêm tủy xương đốt sống rất thay đổi tùy thuộc vào từng bệnh nhân, vị trí nhiễm trùng và mức độ tiến triển của bệnh. Ví dụ, trong khi sốt là một triệu chứng điển hình, một số người có thể không sốt và những người khác có thể sốt cao.
Nhiễm trùng thắt lưng cũng có thể xuất hiện với biểu hiện đau khi đứng, kích thích các cơ như cơ thắt lung lớn và cơ nhị đầu đùi, cơ bán gân, cơ bán màng, và mất khả năng gấp đùi vào bụng. Cột sống cổ có thể xuất hiện triệu chứng vẹo cổ (không có khả năng duỗi thẳng cổ).
Do các triệu chứng chung của bệnh có thể thay đổi, thường mơ hồ và chung chung, viêm tủy xương đốt sống thường không được phát hiện cho đến khi nhiễm trùng đã tiến triển khá nặng.
PGS.TS Nguyễn Đình Hòa (Khoa Phẫu thuật cột sống, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức)
