Trong 2 tháng đầu năm 2022, thị trường xăng dầu liên tục xác lập những kỷ lục mới về giá với 7 lần tăng nối tiếp. Xăng RON95 bán ra có thời điểm sát ngưỡng 30.000đ/lít, cao nhất trong lịch sử. RON95 tăng cao khiến chi phí nhiên liệu cho xe máy chạy xăng trở thành một gánh nặng sinh hoạt phí không nhỏ với nhiều gia đình.
Đặc biệt, với lực lượng ship hàng, xe ôm công nghệ, giá xăng cao khiến thu nhập sụt giảm đáng kể buộc phải tìm giải pháp. Xe máy điện được nhiều người coi là một phương án khả thi.
Giá xăng đẩy người tiêu dùng tìm đến xe điện
Anh Dương Quốc Vinh, chạy xe ôm Grab cho biết, giá xăng tăng cao khiến nhiều anh em lái xe công nghệ dừng việc, bỏ nghề, hoặc tìm đến xe máy điện. Gần đây, trên diễn đàn “Anh em lái xe công nghệ dùng xe máy điện" chủ đề kinh nghiệm chuyển đổi, vận hành xe máy điện trở nên sôi nổi. Chuyển sang dùng xe điện, mới đầu có thể chưa quen vì phải tính toán ước lượng cung đường, cây số, nắm rõ các điểm đổi pin, thuê pin, sạc pin. Khi dùng quen rồi thì cũng thấy nhẹ nhàng, tiết kiệm chi phí đáng kể.
Anh Vinh cho biết, nếu chạy 100km hết 2l xăng khoảng 60.000đ thì xe điện chỉ mất khoảng 6.900đ nếu sạc ở nhà. Nếu chỉ đi làm, đi học loanh quanh trong thành phố tầm vài chục km thì xe điện thoải mái. Nếu giao hàng tầm 150km/ngày thì phải thêm chi phí thuê pin (220.000đ/tháng) hoặc đổi pin 25.000đ/pin nữa. Tính ra so với chạy xe xăng, mỗi tháng tiết kiệm được hơn triệu đồng, cả năm cũng tiết kiệm được khá nhiều tiền xăng.
Không chỉ tiết kiệm chi phí, xe điện có tính năng chống nước cũng được rất nhiều tài xế yêu thích. Trời mưa, ngập lụt, xe lội nước thoải mái, không sợ chết máy, hỏng xe. Kể cả phải gọi cứu hộ đổi pin chạy tiếp tính ra vẫn lãi hơn.
Theo khảo sát của phóng viên Khoa học và Đời sống tại các đại lý xe máy điện, lượng người mua xe điện gần đây tăng đều. Ở phân khúc thấp dưới 20 triệu đồng/xe phổ biến là thương hiệu Vnbike, Pega dành cho học sinh, các bà nội trợ, chị em phụ nữ đi làm nhẹ nhàng.
Xe máy điện VinFast có 7 mẫu với giá từ 12,9 - 63,9 triệu đồng/chiếc được dân công sở, thương nhân, sinh viên... yêu thích. Datbike có Weaver 200 mở xe bằng smarphone, đi được 200km/lần sạc, kiểu dáng thể thao được giới trẻ cá tính, mê tốc độ ưa chuộng, giá 54,9 triệu đồng. Trong các dòng xe điện thì đa phần khách hàng thích các mẫu của VinFast bởi chất lượng ổn định, độ bền cũng như động cơ có công suất mạnh, vượt trội so với các mẫu xe điện hay xe xăng cùng phân khúc.
Chị Nguyễn Thu Trang, nhân viên quản lý của Thế giới xe chạy điện (thegioixechaydien.com.vn) cho biết, nhu cầu xe máy điện tăng cao nên khách phải đặt trước, chờ vài ngày, có khi vài tuần mới có xe.
Gần đây khi giá xăng tăng, lượng đến tìm hiểu xe máy điện tăng gấp đôi bình thường, lượng người đặt mua cũng tăng. Giá thuê pin tiêu chuẩn không giới hạn quãng đường đi của VinFast hiện 220.000đ/tháng khá kích cầu. Tuy nhiên, giá xe máy điện hiện còn cao cũng là một yếu tố ảnh hưởng tới tâm lý người tiêu dùng.
Kỷ nguyên của xe điện đang tới
Theo chị Nguyễn Thu Trang, điều đầu tiên cảm nhận khi dùng xe máy điện là cảm giác êm ái, không bị ảnh hưởng các yếu tố phụ tùng giống như xe máy thông thường, không thải khí độc hại ra môi trường. Kiểu dáng, thiết kế của các dòng xe điện hiện nay rất bắt mắt, cốp dung tích rộng, xe bố trí 2 chỗ ngồi khá thoải mái. Xe máy xăng hơn xe điện nếu chạy đường dài, chạy trên các địa hình khó và có thể sửa chữa bất kỳ đâu. Nhưng trong tương lai không xa, khi xe điện phát triển, các trạm bảo dưỡng, cho thuê pin phổ biến thì lợi thế này có thể không còn nhiều cách biệt.
Nếu đi làm trong nội đô, ngày vài chục cây, bán kính gần nhà thì xe máy điện là một lựa chọn nhiều ưu thế. Nếu phải đi tới những vùng có địa hình hiểm trở, cần di chuyển xa, đường dài thì xe máy xăng là phương tiện hợp lý nhất.
Nếu đi 100km hết 2l xăng (trung bình 50.000đ), mỗi ngày đi khoảng 15km thì một năm tiêu tốn khoảng 3 triệu đồng tiền đổ xăng. Cùng với mức di chuyển hằng ngày như trên, máy điện chỉ tốn khoảng 23.000đ một tháng (275.000đ/năm). Ngoài ra, mỗi năm sẽ cần tiêu tốn thêm 1,5 - 3 triệu đồng cho chi phí bảo dưỡng xe xăng. Riêng xe điện có cấu tạo đơn giản, chỉ dùng nguồn điện để vận hành xe nên hầu như trong một năm không cần bảo dưỡng.
PGS Nguyễn Thành Công, Phó trưởng Bộ môn Cơ khí ô tô, Trường Đại học Giao thông vận tải cho rằng, chọn mua xe xăng hay xe điện là do tiêu chí mục đích sử dụng của từng người. Thông thường, tiết kiệm nhiên liệu là 1 trong 3 tiêu chí hàng đầu khi lựa chọn mua xe, ai cũng quan tâm. Bởi lẽ tiêu hao năng lượng cho phương tiện đi làm hàng ngày là một khoản chi phí thường xuyên, kéo dài, có ảnh hưởng không nhỏ tới chi tiêu hằng tháng. Lựa chọn xe xăng hay xe điện còn do ngân sách và mức thu nhập của mỗi người cũng như ý thức về bảo vệ môi trường.
Ưu điểm của xe xăng là có nhiều mức giá phù hợp, dễ lựa chọn, tiện lợi sử dụng với nhiều loại địa hình, dễ dàng thay thế sửa chữa nhưng chi phí xăng hàng tháng tốn kém và gây ô nhiễm môi trường.
Nhược điểm của xe máy điện khi vượt ngưỡng 1.000 chu kỳ sạc xả tức là khoảng 6 - 8 năm sử dụng hoặc khi pin bị chai thì chi phí thay pin cao (pin VinFast giá 8,6 triệu đồng/pin). Tuy nhiên, với ý thức bảo vệ môi trường, văn minh đô thị và tiết kiệm chi phí, xe máy điện đang được nhiều người tiêu dùng hướng tới trải nghiệm. Ở những dòng cao cấp, xe máy điện có tính năng kết nối với Smartphone bằng app quản lý. Người sử dụng có thể đọc thông tin kĩ thuật về nhiệt độ pin, phần trăm pin, đồng bộ hiển thị điện thoại trên màn hình xe để đọc tin nhắn, xem cuộc gọi tới (dòng VinFast Klara cao cấp) là một trải nghiệm công nghệ văn minh, thú vị.
Các chuyên gia đều cho rằng, khi giá xăng tăng cao, nguồn nhiên liệu khai thác ngày một cạn kiệt, ô nhiễm môi trường đáng báo động thì xe đạp, xe máy điện, xe ô tô điện sẽ được nhiều người tiêu dùng ưu tiên sử dụng. Hiện nay, các nước trên thế giới đã cam kết chủ trương trung hòa carbon, giảm khí thải ô nhiễm môi trường nên dự báo 10 năm tới sẽ là kỷ nguyên của xe điện.
Thực tế thị trường hiện nay cũng cho thấy, thị phần xe máy điện đang tăng lên đối nghịch với sự đi xuống của xe máy xăng. Công bố mới nhất của Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) cho thấy, tổng doanh số bán hàng đối với các mẫu xe máy xăng năm 2021 là 2.492.372 xe, giảm 8,12% so với năm 2020 và giảm tới 16% so với năm 2019. Trong khi đó, hãng VinFast cũng cho biết, doanh số xe máy điện của hãng này tăng mạnh các tháng gần đây, trung bình mỗi tháng bán được khoảng 15.000 xe, tăng gấp 3 lần so với cùng kỳ năm trước.
Khảo sát của VAMM cũng cho biết, xe máy điện trong nước đang tăng trưởng khá với khoảng 20%/năm, sức tiêu thụ khoảng 300.000 chiếc/năm, chiếm khoảng 3% tổng lượng xe máy bán ra. Trước sức ép của giá xăng dầu tăng và cam kết bảo vệ môi trường của Chính phủ, xanh hóa mạng lưới giao thông, ưu tiên các loại xe thân thiện môi trường, dự báo xe máy điện sẽ tiếp tục có sự tăng trưởng trong thời gian tới.
Khảo sát của Công ty nghiên cứu thị trường Research and Markets dự báo, thị trường xe máy Việt Nam sẽ tăng giá trị từ 89,9 triệu USD năm 2020 lên tới con số hơn 10,2 tỷ USD năm 2030. Cũng theo nghiên cứu này, xe hai bánh sử dụng động cơ điện sẽ chiếm thị phần chủ đạo trong những năm tới, khi người dân ngày càng có thêm nhiều hiểu biết về công nghệ và nhu cầu tham gia giao thông thông minh cao hơn.
