Sáng 4/1, tại kỳ họp Quốc hội, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết, Chính phủ đề nghị xây thêm 729 km cao tốc Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2021 - 2025, các đoạn Bãi Vọt (Hà Tĩnh) - Cam Lộ (Quảng Trị), Quảng Ngãi - Nha Trang và Cần Thơ - Cà Mau, chia làm 12 dự án thành phần có thể vận hành khai thác độc lập.
Trong đó, Chính phủ cũng kiến nghị đầu tư phân kỳ theo quy mô 4 làn xe với bề rộng nền đường là 17 m, tốc độ thiết kế từ 100 - 120 km/giờ.
Dự án chuẩn bị năm 2021 - 2022; giải phóng mặt bằng, tái định cư năm 2022 - 2023; khởi công năm 2023, áp dụng các công nghệ mới, giải pháp kỹ thuật tiên tiến nhằm đáp ứng yêu cầu cơ bản hoàn thành năm 2025.
Tổng mức đầu tư dự án khoảng 146.990 tỷ đồng. Trong đó, giai đoạn 2021 - 2025 bố trí 119.666 tỷ đồng và giai đoạn 2026 - 2030 bố trí 27.324 tỷ đồng.
Để thực hiện xây dựng 729 km cao tốc nói trên, tổng diện tích đất sử dụng khoảng 5.481 ha. Kinh phí giải phóng mặt bằng, tái định cư khoảng 19.097 tỷ đồng.
Trong đó, đất trồng lúa 2 vụ khoảng 1.532 ha, đất nông nghiệp khác khoảng 1.280 ha, đất dân cư khoảng 502 ha, rừng phòng hộ khoảng 110 ha, rừng sản xuất khoảng 1.436 ha, đất khác khoảng 621 ha.
Chính phủ kiến nghị khai thác theo hình thức đầu tư công toàn bộ 12 dự án thành phần. Sau khi hoàn thành sẽ nhượng quyền thu phí để thu hồi vốn nhà nước. Đây cũng là một hình thức huy động nguồn lực xã hội để tiếp tục đầu tư cho kết cấu hạ tầng.
Thẩm tra báo cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhận định khả năng các ngân hàng thương mại cho nhà đầu tư vay vốn để thực hiện dự án theo phương thức PPP là rất thấp. Vì vậy, việc Chính phủ đề xuất đầu tư công để năm 2025 cơ bản hoàn thành tuyến đường bộ cao tốc Bắc Nam "là có cơ sở".
Về thu hồi vốn đầu tư, ông Thanh cho rằng, cơ chế nhượng quyền thu phí, tổ chức thu phí dự án đường cao tốc do nhà nước đầu tư đến nay chưa được ban hành.
Đồng thời, qua giám sát, Ủy ban Kinh tế nhận thấy việc thu phí tự động không dừng tại các dự án BOT còn nhiều bất cập. Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ cần khẩn trương rà soát, hoàn thiện quy định pháp luật để khắc phục.
