Báo động tình trạng suy thoái đạo đức trong các ngành nghề

GS.TSKH Đặng Vũ Minh, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học & Kỹ thuật Việt Nam chủ trì diễn đàn.

Cần cơ chế giám sát việc tuân thủ đạo đức

Ngày 28/8, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) đã tổ chức diễn đàn khoa học "Nhiệm vụ và giải pháp nâng cao đạo đức hành nghề trong giai đoạn hiện nay". 

TSKH Nghiêm Vũ Khải, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam, trong phát biểu đề dẫn của mình đánh giá, chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp do Việt Nam ban hành đã phù hợp với thông lệ chung của quốc tế. Tuy vậy, việc đưa các quy định này vào thực tế để mang lại kết quả như ý muốn vẫn còn nhiều vấn đề cần phải giải quyết, bởi vì để chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp được các thành viên tôn trọng chấp hành đúng đắn, không thể chỉ dựa trên ý chí của Nhà nước thông qua một văn bản pháp quy.

Vì thế, để các quy định đạo đức nghề nghiệp đi vào thực tế, cần phải thiết lập một cơ chế để giám sát việc tuân thủ đạo đức nghề nghiệp cũng như xét xử các hành vi vi phạm. Một hệ thống đầy đủ phải bao gồm tổ chức và quy chế, trong đó tổ chức phải có khả năng hướng dẫn, giám sát, thu thập thông tin phản hồi và hoàn thiện các quy định.

TS Lưu Bình Nhưỡng, Phó trưởng Ban Dân nguyện của Quốc hội kể, khi ông sang Nhật Bản, đến đoạn đường có đèn đỏ không có chiếc xe nào chạy qua và vị giáo sư Nhật Bản đi cùng ông cho biết, ở đây không cần ai đứng ra ngăn cản, xử phạt vì người ta sợ nhất bị nhìn vào mặt.  Đạo đức vừa là bà đỡ của pháp luật, đồng thời là mục tiêu của xã hội. Khi hành nghề con người vươn tới sự tốt đẹp, trượng nghĩa. “Hành nghề không có đạo đức thì không ai tôn trọng.

Đang có nhiều lỗ hổng trong vấn đề đạo đức xã hội

TS Trần Ngọc Hùng, Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho rằng, chuyển sang nền kinh tế thị trường nhiều vấn đề nảy sinh đặc biệt là sự chi phối của đồng tiền, ham làm giàu bằng mọi cách vấn đề đạo đức nói chung và đạo đức nghề nghiệp nói riêng đang là vấn đề lớn của xã hội.

Trong ngành y hàng loạt hiện tượng vi phạm tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp đã được phát hiện đó là làm thuốc giả, nâng giá thuốc vô tội vạ, đó là hàng loạt vi phạm, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, kể cả làm chết người trong điều trị bệnh, đó là nạn phong bì khi muốn khám và điều trị, đó là nạn làm GIÁ trong khám chữa bệnh thông qua các xét nghiệm chẩn đoán, điều trị, giá khám chữa bệnh mang hình thức kinh doanh (mặc dù dưới chiêu bài phi lợi nhuận)…

Trong ngành giáo dục đó là nạn chạy chỗ, chạy trường, chạy điểm, gian lận điểm đó là tình trạng dạy học thêm tràn lan, đó là nạn bao lực học đường, quấy rối tình dục…Ở các ngành nghề khác cũng không hiếm dẫn chứng vi phạm đạo đức trong ngành nghề đó là nạn làm hàng giả, là chất lượng hàng hóa kém không đạt tiêu chuẩn, đó là tình trạng mua gian, bán lận, đó là tình trạng công trình xây dựng chất lượng kém, công trình xuống cấp, gian lận trong giao thầu, nhận thầu...

ThS Bùi Kim Tuyến, Trưởng ban Tư vấn phản biện và Giám định xã hội, Liên hiệp Hội Việt Nam, cho rằng cần thiết phải tăng cường quản lý hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp, từ việc xây dựng kế hoạch, tổ chức hoạt động, chỉ đạo và kiểm tra. Để thực hành đạo đức nghề nghiệp, cần xây dựng được bộ tiêu chí đạo đức nghề nghiệp chuẩn với các tiêu chí rõ ràng, cụ thể, có tính khả thi. Tiêu chí đạo đức nghề nghiệp phải dựa trên đánh giá thực trạng của ngành lĩnh vực, đánh giá các yếu tố bên trong, bên ngoài có thể tác động đến vấn đề đạo đức nghề nghiệp, có sự so sánh với chuẩn mực đạo đức hiện hành.

Các tiêu chí đạo đức nghề nghiệp cần được công khai áp dụng với tất cả những người hoạt động trong cùng ngành, lĩnh vực. Việc học tập, quán triệt tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp phải tiến hành thường xuyên liên tục, với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, không mang tính hình thức mà luôn bám sát thực tiễn, khuyến khích, nêu gương các tấm gương tiêu biểu, phải tạo thành văn hóa công sở, thành động lực để mỗi người cùng phấn đấu.