Bản đồ về sự lây lan và đột biến của SARS-CoV-2

Đây là kết quả của công trình nghiên cứu quy mô nhất từng được thực hiện, giải trình tự SARS-CoV-2. Nhóm nhà khoa học Đại học Bologna Ý thu thập kết quả phân tích 48.635 bộ gene coronavirus, được các nhà nghiên cứu trên khắp thế giới phân tách tại phòng thí nghiệm.

Kết quả công trình nghiên cứu này được công bố trên Tạp chí Frontiers in Microbiology. Từ đó, các nhà khoa học lập bản đồ về sự lây lan và đột biến của virus trong quá trình lan tỏa đến các lục địa.

Những kết quả đầu tiên rất đáng mừng. Coronavirus thể hiện ít biến đổi, chỉ có 7 đột biến trên mỗi mẫu virus phân tích. Bệnh cúm thông thường có tỷ lệ biến đổi cao gấp đôi.

Sơ đồ mô phỏng tỷ lệ các đột biến của coronavirrus.

Federico Giorgi, nhà khoa học thuộc Unibo (Đại học Bologna) điều phối viên của công trình nghiên cứu cho biết, SARS-CoV-2 có lẽ có cấu trúc đã được tối ưu hóa cho đến khi tấn công đến con người, vì vậy nó thay đổi chậm trong quá trình tiến hóa. Điều này có nghĩa là những phương pháp điều trị mà các nhà nghiên cứu đang phát triển, trong đó có văcxin có thể có hiệu quả chống lại tất cả các chủng virus.

Theo kết quả của nghiên cứu này, có tất cả 6 chủng coronavirus. Loại ban đầu là chủng L, xuất hiện ở Vũ Hán tháng 12/2019. Đột biến đầu tiên - chủng S - xuất hiện đầu năm 2020, từ giữa tháng 1/2020, có thêm chủng V và G. Cho đến thời điểm này, chủng G là phổ biến nhất và đột biến thành các chủng GR và GH, chiếm 74% tổng số trình tự gene đã phân tích.

Những chủng này đại diện cho 4 đột biến, 2 trong các đột biến này có thể thay đổi trình tự RNA polymerase và các protein spike của virus. Đặc điểm này có lẽ đã tạo điều kiện cho sự lây lan của virus.

Theo bản đồ phân bổ vùng nhiễm coronavirus, các chủng G và GR hiện diện nhiều nhất trên khắp khu vực châu Âu.

Từ nguồn dữ liệu hiện có, chủng GH dường như không tồn tại ở Ý, nhưng lại gặp thường xuyên hơn ở Pháp và Đức. Điều này có thấy tính hiệu quả của những phương pháp ngăn chặn những tháng trước đây, có thể làm giảm một số chủng virus.

Ở Bắc Mỹ, chủng phổ biến nhất là GH, ở Nam Mỹ, trong quá trình điều trị thường gặp các chủng GR. Châu Á, nơi chủng L Wuhan lần đầu tiên xuất hiện, sự lây lan của các chủng G, GH và GR ngày càng gia tăng.

Những chủng này đổ bộ vào châu Á từ đầu tháng 3, một tháng sau khi các chủng này lây lan sang châu Âu.

Trên toàn cầu, các chủng G, GH và GR không ngừng gia tăng. Chủng S phát hiện được ở một số khu vực giới hạn tại Mỹ và Tây Ban Nha. Các chủng L và V đang dần biến mất, có thể do hiệu quả của các phương pháp điều trị.

Bên cạnh 6 chủng coronavirus chính này, các nhà nghiên cứu cũng xác định một số đột biến không thường xuyên xuất hiện, không gây lên sự lo ngại nhưng phải theo dõi, dự phòng khả năng bùng phát.

Theo nhà nghiên cứu Giorgi, những đột biến gene hiếm gặp chỉ có khoảng dưới 1% tất cả các bộ gene đã được giải trình tự  ADN.