Không ít người vẫn tin rằng thực phẩm khô, gia vị hay đồ hộp có thể bảo quản vô thời hạn nếu được cất kỹ trong tủ bếp. Tuy nhiên, thực tế lại cho thấy nhiều loại thực phẩm quen thuộc vẫn âm thầm xuống cấp theo thời gian, đặc biệt nếu không được bảo quản đúng cách sau khi mở nắp. Việc sử dụng những thực phẩm này khi đã quá hạn có thể tiềm ẩn nguy cơ cho sức khỏe mà bạn không ngờ tới.
Dưới đây là 4 loại thực phẩm quen mặt nhưng dễ khiến bạn nhầm tưởng là “vô hạn sử dụng”.
Đồ hộp: Không phải “thực phẩm ngày tận thế”
Đồ hộp được xem là một trong những loại thực phẩm có thời hạn sử dụng lâu nhất. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là chúng có thể dùng “vô thời hạn”. Trên thực tế, hầu hết thực phẩm đóng hộp chỉ an toàn trong khoảng 2–3 năm.
Ngay cả khi hộp không bị phồng, rỉ nước hay biến dạng bên ngoài, thì các mối hàn kim loại bên trong vẫn có nguy cơ bị ăn mòn theo thời gian, khiến các chất độc ngấm vào thức ăn. Với đồ hộp chứa thịt hoặc thực phẩm có độ ẩm cao, nguy cơ còn lớn hơn nếu không được bảo quản đúng cách.
Gợi ý: Đừng tích trữ đồ hộp quá lâu. Luôn kiểm tra kỹ hạn sử dụng và quan sát kỹ tình trạng vỏ hộp trước khi mở ra dùng.
Dầu ăn: Chai lớn dùng dần chưa chắc đã tốt
Mua dầu ăn chai lớn để tiết kiệm là thói quen phổ biến, nhưng ít ai biết rằng dầu ăn rất dễ bị oxy hóa sau khi mở nắp. Đặc biệt, nếu đặt gần bếp – nơi nhiệt độ cao – tốc độ oxy hóa càng nhanh hơn, sinh ra các hợp chất có hại cho sức khỏe.
Chỉ sau 1–2 tháng mở nắp, giá trị dinh dưỡng trong dầu có thể giảm mạnh, chỉ số oxy hóa vượt ngưỡng cho phép – khiến món ăn không còn an toàn như tưởng.
Mẹo bảo quản: Nên mua chai nhỏ, dùng hết trong 1–2 tháng. Đựng trong chai thủy tinh sẫm màu, bảo quản nơi thoáng mát, tránh ánh sáng và nhiệt. Không nên đổ dầu mới vào phần dầu cũ còn sót lại.
Gia vị khô: Không bảo quản đúng là “tiền mất, tật mang”
Quế, hồi, tiêu, thảo quả… nếu ở dạng nguyên hạt, có thể dùng được 1–2 năm nếu bảo quản khô ráo, tránh ánh nắng. Nhưng chỉ cần tiếp xúc với ẩm hoặc ánh sáng quá lâu, các loại gia vị khô có thể mất mùi, ẩm mốc hoặc tiết dầu hỏng, gây độc.
Gia vị xay sẵn càng “nhạy cảm” hơn: bột nghệ, bột quế, tiêu xay… thường chỉ nên dùng trong vòng 6–12 tháng sau khi mở gói. Nếu thấy vón cục, đổi màu, hoặc có mùi lạ thì nên bỏ ngay.
Gợi ý: Cất gia vị ở nơi khô ráo, kín gió. Ưu tiên đựng trong lọ thủy tinh hoặc hũ kín có nắp chống ẩm.
Thực phẩm khô: Đừng tưởng khô là không hỏng
Nấm hương, mộc nhĩ, rau củ sấy, lạp xưởng hay thịt khô... tuy là đồ khô, nhưng vẫn chứa một lượng ẩm nhất định. Nếu không được bảo quản đúng cách, chúng hoàn toàn có thể bị nấm mốc, lên men hoặc sinh trứng côn trùng.
Không ít người giữ đồ khô cả năm trời, để trong túi ni lông hoặc treo trên gác bếp – điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn và mối mọt sinh sôi.
Lời khuyên: Dùng hết đồ khô trong vòng 3–6 tháng kể từ ngày mua. Nên bảo quản trong lọ kín, đặt nơi thoáng mát. Đừng vì tiếc mà giữ lại đồ khô có dấu hiệu ẩm, mốc hoặc có mùi lạ.
Lưu ý khi sử dụng:
Rất nhiều loại thực phẩm bán theo cân, không ghi hạn sử dụng, nhưng vẫn có thể hỏng theo thời gian hoặc điều kiện bảo quản.
Mở ra là hết hạn sớm: Sau khi mở bao bì, thực phẩm dễ tiếp xúc với không khí, độ ẩm và vi khuẩn, làm thời hạn sử dụng ngắn lại đáng kể.
Hạn dài nhưng bảo quản sai là “toang”: Đặt gần bếp, ánh nắng chiếu vào, để trong túi mở nắp… đều là những lý do khiến thực phẩm hỏng dù chưa hết hạn.
Không phải thực phẩm nào cũng “miễn nhiễm” với thời gian. Đừng để căn bếp nhà bạn biến thành kho lưu trữ “đồ cổ” mà ảnh hưởng đến sức khỏe cả gia đình. Hãy kiểm tra kỹ thực phẩm, hiểu rõ cách bảo quản và đừng ngại bỏ đi những thứ đã quá hạn an toàn.
