Vụ Thủ Thiêm: Có đủ căn cứ để tuyên hợp đồng BT với nhà đầu tư là vô hiệu

Đó là quan điểm của nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường Đặng Hùng Võ khi ông trả lời phỏng vấn Thanh Niên xoay quanh "hậu" kết luận thanh tra về Thủ Thiêm.

<div> <p><strong>Người d&acirc;n ở đ&acirc;u sau 2 kết luận thanh tra?</strong></p> <p>Thưa &ocirc;ng, sau khi Thanh tra Ch&iacute;nh phủ c&ocirc;ng bố kết luận thanh tra Thủ Thi&ecirc;m, Thanh Ni&ecirc;n nhận được rất nhiều c&acirc;u hỏi về việc người d&acirc;n ở đ&acirc;u sau kết luận thanh tra n&agrave;y v&agrave; kết luận thanh tra ng&agrave;y 4.9.2018? Theo kiến giải của &ocirc;ng, th&ecirc;m kết luận lần n&agrave;y c&oacute; l&agrave;m s&aacute;ng r&otilde; việc tương lai của người d&acirc;n Thủ Thi&ecirc;m sẽ thế n&agrave;o kh&ocirc;ng?</p> <p>GS Đặng H&ugrave;ng V&otilde;: Thanh tra Ch&iacute;nh phủ trong 2 năm liền (2018 v&agrave; 2019) đ&atilde; thực hiện kiểm tra một số nội dung chủ yếu li&ecirc;n quan đến việc khiếu nại của c&ocirc;ng d&acirc;n về khu đ&ocirc; thị mới Thủ Thi&ecirc;m (TP.HCM) v&agrave; đ&atilde; th&ocirc;ng b&aacute;o 2 kết luận thanh tra như ch&uacute;ng ta đ&atilde; biết.</p> <p>Một số người c&oacute; thắc mắc, người d&acirc;n ở đ&acirc;u tại kết luận thanh tra mới. Thực ra, người d&acirc;n c&ugrave;ng với khiếu nại về việc thu hồi đất v&agrave; giải quyết bồi thường, hỗ trợ, t&aacute;i định cư được đề cập trong Th&ocirc;ng b&aacute;o số 1483 năm 2018, trong đ&oacute; đ&atilde; y&ecirc;u cầu r&agrave; so&aacute;t từng trường hợp cụ thể người d&acirc;n đang khiếu nại, đặc biệt l&agrave; người d&acirc;n sinh sống trong khu vực 4,3 ha ngo&agrave;i ranh giới quy hoạch.</p> <p>Tại Khu đ&ocirc; thị mới Thủ Thi&ecirc;m c&oacute; tr&ecirc;n 15.000 trường hợp bị thu hồi đất phải di dời. Khiếu nại đ&ocirc;ng người c&oacute; tới 115 người k&yacute; t&ecirc;n.</p> <p>Kết luận của Thanh tra Ch&iacute;nh phủ l&agrave; vậy, t&ocirc;i cho rằng TP.HCM vẫn đang r&agrave; so&aacute;t từng trường hợp cụ thể, v&agrave; chắc chắn sẽ rất phức tạp, khi qu&aacute; tr&igrave;nh đ&atilde; qua 15 năm kể từ khi ban h&agrave;nh quyết định thu hồi đất theo quy định của luật Đất đai 1993, trải qua luật Đất đai 2003 v&agrave; nay đang sửa đổi luật Đất đai 2013.</p> <p>Hơn nữa, kết luận thanh tra c&ograve;n chỉ ra khu vực 4,3 ha tại phường An B&igrave;nh (quận 2, TP.HCM) l&agrave; nằm ngo&agrave;i ranh giới quy hoạch. Tất cả ch&uacute;ng ta đều phải chờ đợi xem UBND TP.HCM sẽ giải quyết ra sao để đạt được sự đồng thuận của d&acirc;n, trong một ngữ cảnh c&oacute; kh&aacute; nhiều sai s&oacute;t, khuyết điểm từ ph&iacute;a quản l&yacute;.</p> <p>Ở c&aacute;c nước c&oacute; ch&iacute;nh s&aacute;ch tiến bộ, người ta lu&ocirc;n đặt cư d&acirc;n tại chỗ v&agrave;o trung t&acirc;m của ph&aacute;t triển đ&ocirc; thị. Rất tiếc, ở ta lại lu&ocirc;n đặt nh&agrave; đầu tư v&agrave;o trung t&acirc;m, tạo n&ecirc;n sự xung đột x&atilde; hội bắt nguồn từ sự cảm nhận bất c&ocirc;ng bằng về lợi &iacute;ch.</p> <p>C&oacute; nhiều quan điểm kh&aacute;c nhau về kết luận thanh tra vừa c&ocirc;ng bố, một số người cho rằng đ&acirc;y l&agrave; bản thanh tra rất &quot;nặng&quot;, chỉ r&otilde; tr&aacute;ch nhiệm; một số kh&aacute;c lại cho l&agrave; c&ograve;n n&eacute; tr&aacute;nh khi chưa c&oacute; một c&aacute;i t&ecirc;n cụ thể n&agrave;o được n&oacute;i đến. &Ocirc;ng cho rằng kết luận như vậy đ&atilde; đủ thẳng thắn chưa?</p> <p>T&ocirc;i cho rằng kết luận l&agrave; thẳng thắn v&agrave; ph&ugrave; hợp với c&aacute;c quy định trong hệ thống ph&aacute;p luật v&agrave; thể chế quản l&yacute; hiện h&agrave;nh của nước ta.</p> <p>Về tr&aacute;ch nhiệm quản l&yacute;, kết luận đ&atilde; y&ecirc;u cầu kiểm điểm, xử l&yacute; c&aacute;c c&aacute;n bộ c&oacute; li&ecirc;n quan thuộc quyền quản l&yacute; của th&agrave;nh phố, cũng như c&aacute;c đơn vị tư vấn, nh&agrave; đầu tư dự &aacute;n, v&agrave; đề nghị Ủy ban Kiểm tra TƯ xem x&eacute;t để giải quyết việc xử l&yacute; c&aacute;c c&aacute;n bộ c&oacute; li&ecirc;n quan thuộc diện quản l&yacute; của Bộ Ch&iacute;nh trị v&agrave; Ban B&iacute; thư.</p> <p>Về tr&aacute;ch nhiệm kinh tế, tức l&agrave; tr&aacute;ch nhiệm g&acirc;y thất tho&aacute;t v&agrave; tham nhũng, lợi &iacute;ch t&iacute;nh được bằng tiền, kết luận cũng chỉ ra những con số thất tho&aacute;t cụ thể trong phạm vi c&oacute; thể chỉ ra v&agrave; y&ecirc;u cầu l&agrave;m r&otilde; những khuất tất kh&aacute;c về lợi &iacute;ch trong qu&aacute; tr&igrave;nh kiểm điểm tiếp theo như gi&aacute; đất, cơ chế BT, thực hiện đấu gi&aacute; đất v&agrave; đấu thầu dự &aacute;n...</p> <p>Quan trọng nhất, đ&oacute; l&agrave; kết luận cuối c&ugrave;ng về xử l&yacute; sau thanh tra: y&ecirc;u cầu chuyển sang cơ quan điều tra xem x&eacute;t xử l&yacute; tr&aacute;ch nhiệm kinh tế khi kh&ocirc;ng thể khắc phục hoặc khắc phục kh&ocirc;ng triệt để. Điều n&agrave;y c&oacute; nghĩa l&agrave; xử l&yacute; sau thanh tra mới l&agrave; cốt l&otilde;i, kết luận thanh tra mới chỉ l&agrave; đề cương để xử l&yacute; hậu quả.</p> <p>Tất nhi&ecirc;n, t&ocirc;i cũng như nhiều chuy&ecirc;n gia kh&aacute;c, v&agrave; người d&acirc;n, cũng cảm thấy c&oacute; g&igrave; đ&oacute; chưa ho&agrave;n to&agrave;n thỏa đ&aacute;ng trong kết luận thanh tra.</p> <p>Dưới g&oacute;c nh&igrave;n của t&ocirc;i, Thủ Thi&ecirc;m c&oacute; một cảnh quan địa l&yacute; đặc biệt, được đặt v&agrave;o một vị tr&iacute; địa kinh tế cũng đặc biệt. Với đặc điểm n&agrave;y, nếu biết l&agrave;m th&igrave; c&oacute; thể đưa TP.HCM thực sự trở lại l&agrave; h&ograve;n ngọc qu&yacute; của Viễn Đ&ocirc;ng. Tất nhi&ecirc;n, nếu kh&ocirc;ng biết l&agrave;m th&igrave; ngọc sẽ bị n&aacute;t. Điều kiện ti&ecirc;n quyết của biết l&agrave;m l&agrave; đặt lợi &iacute;ch của d&acirc;n v&agrave;o trung t&acirc;m của ph&aacute;t triển. Đ&acirc;y ch&iacute;nh l&agrave; điều m&agrave; t&ocirc;i c&oacute; cảm gi&aacute;c c&ograve;n rất thiếu trong kết luận thanh tra.</p> <p>Theo &ocirc;ng, việc cơ quan thanh tra cho c&aacute;c cơ quan li&ecirc;n quan 6 th&aacute;ng để khắc phục c&aacute;c kiến nghị về t&agrave;i ch&iacute;nh trước khi chuyển cơ quan điều tra c&oacute; &yacute; nghĩa như thế n&agrave;o, nhất l&agrave; khi c&aacute;c vị quan chức li&ecirc;n quan đ&atilde; nghỉ hưu?</p> <p>6 th&aacute;ng để khắc phục c&aacute;c sai lầm l&agrave; một thời gian đủ để thực hiện, nếu việc triển khai thực sự th&agrave;nh t&acirc;m, tr&ecirc;n nguy&ecirc;n tắc lấy tự ph&ecirc; b&igrave;nh l&agrave;m trọng t&acirc;m. Nếu như vậy th&igrave; c&aacute;c quan chức của th&agrave;nh phố, mọi đối t&aacute;c c&oacute; li&ecirc;n quan, d&ugrave; đ&atilde; về hưu hay đang tại chức, cũng kh&ocirc;ng phải l&agrave; vấn đề trở ngại.</p> <p>C&acirc;u hỏi l&uacute;c n&agrave;y được đặt ra l&agrave; lấy nguy&ecirc;n tắc tự ph&ecirc; b&igrave;nh l&agrave;m trọng liệu c&oacute; qu&aacute; &quot;l&atilde;ng mạn&quot; hay kh&ocirc;ng, khi m&agrave; lợi &iacute;ch ở đ&acirc;y được t&iacute;nh theo đơn vị ng&agrave;n tỉ đồng?</p> <p>Theo t&ocirc;i, c&aacute;c sai lầm ở đ&acirc;y kh&ocirc;ng chỉ 6 th&aacute;ng, m&agrave; cho đến 6 năm cũng kh&oacute; khắc phục đ&uacute;ng, v&igrave; sai từ thể chế ph&aacute;t triển: kể từ quy hoạch, thực hiện quy hoạch, đẩy người d&acirc;n đang sinh sống dồn về một g&oacute;c t&aacute;i định cư, chỉ định nh&agrave; đầu tư, đổi đất lấy hạ tầng...</p> <p>Ở vị tr&iacute; đặc biệt của Thủ Thi&ecirc;m, c&oacute; thể lấy ngay gi&aacute; trị đất đai tại chỗ l&agrave;m nguồn lực t&agrave;i ch&iacute;nh để đầu tư ph&aacute;t triển. L&yacute; thuyết đ&atilde; được GS Hernando De Soto chứng minh (xin xem cuốn s&aacute;ch Sự b&iacute; ẩn của vốn), thực tế tại Việt Nam cũng đ&atilde; được ch&iacute;nh quyền Đ&agrave; Nẵng chứng minh. Vậy th&igrave; chỉ c&ograve;n 2 kịch bản c&oacute; thể xẩy ra, một l&agrave; khắc phục sai s&oacute;t cho qua chuyện, v&agrave; hai l&agrave; chuyển tiếp sang điều tra h&igrave;nh sự.</p> <p><strong>Đất đ&atilde; giải ph&oacute;ng mặt bằng m&agrave; vẫn l&agrave;m BT l&agrave; một nghịch l&yacute; phi thường</strong></p> <p>Kết luận thanh tra c&oacute; n&oacute;i việc định gi&aacute; đất l&agrave; 26 triệu đồng/m2 để giao cho nh&agrave; đầu tư BT đ&atilde; khiến c&aacute;c nh&agrave; đầu tư được hưởng ch&ecirc;nh lệch địa t&ocirc; lớn; c&oacute; kiến nghị thu hồi đất để đấu gi&aacute; v&agrave; đ&aacute;nh gi&aacute; &quot;c&oacute; khả năng g&acirc;y thiệt hại lớn cho nh&agrave; nước&quot;. Theo &ocirc;ng, việc thu hồi đất đấu gi&aacute; lại với phần đất đối ứng cho nh&agrave; đầu tư c&oacute; khả thi kh&ocirc;ng?</p> <p>Việc định gi&aacute; 26 triệu đồng/m2 cho to&agrave;n bộ đất đai tại Thủ Thi&ecirc;m để đổi cho nh&agrave; đầu tư theo cơ chế BT khi nh&agrave; nước đ&atilde; thực hiện xong việc bồi thường, hỗ trợ, t&aacute;i định cư để giải ph&oacute;ng mặt bằng l&agrave; v&ocirc; l&yacute;. Hiện nay, nhiều địa phương vẫn biện luận rằng do đất chưa giải ph&oacute;ng mặt bằng n&ecirc;n phải &aacute;p dụng BT. Đ&acirc;y l&agrave; đất đ&atilde; giải ph&oacute;ng mặt bằng m&agrave; vẫn d&ugrave;ng BT th&igrave; quả l&agrave; một nghịch l&yacute; phi thường.</p> <p>Trong trường hợp n&agrave;y, th&agrave;nh phố ho&agrave;n to&agrave;n c&oacute; thể đấu gi&aacute; đất trong nh&oacute;m c&aacute;c nh&agrave; đầu tư c&oacute; đủ năng lực để thu tiền v&agrave; trả tiền cho c&aacute;c nh&agrave; đầu tư hạ tầng với đ&uacute;ng gi&aacute; trị hạ tầng được kiểm to&aacute;n kỹ thuật v&agrave; t&agrave;i ch&iacute;nh. Ngay việc định gi&aacute; 26 triệu đồng/m2 để &aacute;p dụng chung l&agrave; một l&yacute; do để tuy&ecirc;n bố c&aacute;c hợp đồng BT l&agrave; v&ocirc; hiệu.</p> <p>&Ocirc;ng b&igrave;nh luận thế n&agrave;o về việc Thủ Thi&ecirc;m hiện đang hụt hơn 8.700 tỉ đồng m&agrave; kết luận thanh tra c&oacute; n&ecirc;u?</p> <p>Con số 8.700 tỉ đồng m&agrave; Thanh tra Ch&iacute;nh phủ n&ecirc;u ra trong kết luận cũng chỉ mang t&iacute;nh kh&aacute;i qu&aacute;t về th&acirc;m hụt ng&acirc;n s&aacute;ch tại Khu đ&ocirc; thị mới Thủ Thi&ecirc;m trong qu&aacute; tr&igrave;nh triển khai 15 năm qua. Trong qu&aacute; tr&igrave;nh ph&aacute;t triển, một nguy&ecirc;n tắc tối cao l&agrave; lợi &iacute;ch phải lớn hơn chi ph&iacute;, kể cả về kinh tế, x&atilde; hội v&agrave; m&ocirc;i trường, dưới dạng đo đếm được, cũng như kh&ocirc;ng đo đếm được.</p> <p>Tất nhi&ecirc;n, con số thiệt hại n&ecirc;u tr&ecirc;n cũng chỉ li&ecirc;n quan đến chi ph&iacute; từ ng&acirc;n s&aacute;ch nh&agrave; nước. Để đ&aacute;nh gi&aacute; to&agrave;n diện, ch&uacute;ng ta cần t&iacute;nh đến c&aacute;c thiệt hại (chi ph&iacute; trừ lợi &iacute;ch) kh&aacute;c về kinh tế, c&ugrave;ng với c&aacute;c thiệt hại về x&atilde; hội v&agrave; m&ocirc;i trường. Một thiệt hại x&atilde; hội quan trọng đang diễn ra cần đ&aacute;nh gi&aacute; l&agrave; l&ograve;ng d&acirc;n kh&ocirc;ng đồng thuận với c&aacute;ch ph&aacute;t triển do th&agrave;nh phố thực hiện.</p> <p>B&iacute; thư Th&agrave;nh ủy TP.HCM thời kỳ đ&oacute; sẽ l&agrave; người phải chịu tr&aacute;ch nhiệm trước hết</p> <p>Theo &ocirc;ng, ai l&agrave; những người phải chịu tr&aacute;ch nhiệm cho sai phạm tại Thủ Thi&ecirc;m? Sai phạm ở dự &aacute;n n&agrave;y l&agrave; lỗi chủ quan do kh&ocirc;ng biết, hay cố t&igrave;nh dẫm đạp l&ecirc;n c&aacute;c quy định của ph&aacute;p luật?</p> <p>Trong thể chế của nh&agrave; nước ta, Đảng l&atilde;nh đạo to&agrave;n diện v&agrave; chịu tr&aacute;ch nhiệm về sự l&atilde;nh đạo của m&igrave;nh như Hiến ph&aacute;p đ&atilde; quy định. Như vậy, người chịu tr&aacute;ch nhiệm to&agrave;n diện l&agrave; B&iacute; thư Th&agrave;nh ủy trong giai đoạn xảy ra c&aacute;c sai phạm tại Khu đ&ocirc; thị mới Thủ Thi&ecirc;m. Dưới đ&oacute;, l&agrave; c&aacute;c c&aacute;n bộ l&atilde;nh đạo của th&agrave;nh phố, l&atilde;nh đạo của c&aacute;c sở, ng&agrave;nh, tổ chức thuộc bộ m&aacute;y của th&agrave;nh phố.</p> <p>Mặc d&ugrave; chưa c&oacute; đầy đủ th&ocirc;ng tin, nhưng t&ocirc;i cũng đ&atilde; b&aacute;m th&ocirc;ng tin kh&aacute; s&aacute;t về Thủ Thi&ecirc;m trong giai đoạn th&agrave;nh phố thực hiện việc thu hồi đất, thực hiện bồi thường, hỗ trợ, t&aacute;i định cư. Khi đ&oacute;, UBND TP.HCM c&oacute; văn bản đề nghị Bộ T&agrave;i nguy&ecirc;n - M&ocirc;i trường cho &yacute; kiến nhất tr&iacute; với khung bồi thường, hỗ trợ, t&aacute;i định cư của th&agrave;nh phố cho Khu đ&ocirc; thị mới Thủ Thi&ecirc;m.</p> <p>Bộ đ&atilde; c&oacute; c&ocirc;ng văn n&oacute;i rằng kh&ocirc;ng đồng &yacute; với đề nghị của th&agrave;nh phố. Sau đ&oacute; mươi ng&agrave;y, Bộ trưởng đ&atilde; chỉ đạo gửi c&ocirc;ng văn đề nghị UBND TP.HCM cứ quyết định theo thẩm quyền v&agrave; tự chịu tr&aacute;ch nhiệm trước ph&aacute;p luật về quyết định đ&oacute;.</p> <p>Theo t&ocirc;i, c&aacute;i sai ở đ&acirc;y mang t&iacute;nh hệ thống v&agrave; chủ quan, ở dạng kho&eacute;t rộng c&aacute;c khoảng hở ph&aacute;p luật để sai phạm lọt qua. C&acirc;u chuyện tại sao c&aacute;c bản đồ quy hoạch Thủ Thi&ecirc;m đều biến mất khỏi lưu trữ, kể cả Văn ph&ograve;ng Ch&iacute;nh phủ v&agrave; lưu trữ quốc gia c&oacute; thể l&agrave; đầu mối của hệ thống sai phạm, cần điều tra l&agrave;m r&otilde;.</p> <p>Thứ nữa, qu&aacute; tr&igrave;nh ph&aacute;t triển Thủ Thi&ecirc;m đ&atilde; k&eacute;o d&agrave;i qua 3 đời luật Đất đai (1993, 2003 v&agrave; 2013), cũng l&agrave; một trường ph&aacute;p l&yacute; dễ vận dụng theo mục ti&ecirc;u ri&ecirc;ng.</p> <p>C&aacute;i sai trung t&acirc;m ở đ&acirc;y l&agrave; sử dụng c&ocirc;ng cụ quy hoạch v&agrave; điều chỉnh quy hoạch thiếu minh bạch v&agrave; t&ugrave;y tiện trong điều tiết lợi &iacute;ch từ gi&aacute; trị đất đai tăng th&ecirc;m do ph&aacute;t triển hạ tầng mang lại, thể hiện việc sao nh&atilde;ng với lợi &iacute;ch của người d&acirc;n, ch&uacute; trọng qu&aacute; nhiều tới lợi &iacute;ch của c&aacute;c chủ đầu tư. Điều cần l&agrave;m r&otilde; tiếp l&agrave; c&oacute; tham nhũng hay kh&ocirc;ng gắn với c&aacute;c sai phạm đ&atilde; xẩy ra?</p> <p>Vậy l&agrave;m sao để tr&aacute;nh những Thủ Thi&ecirc;m tiếp theo?</p> <p>Để tr&aacute;nh c&aacute;c Thủ Thi&ecirc;m tiếp theo, thể chế quản trị c&ocirc;ng tốt cần đặt l&agrave;m trung t&acirc;m của hệ thống ph&aacute;p luật nước ta. Thể chế n&agrave;y gồm 3 nội dung ch&iacute;nh: một l&agrave; c&ocirc;ng khai - minh bạch th&ocirc;ng tin quản l&yacute;; hai l&agrave; người d&acirc;n tham gia v&agrave;o quản l&yacute; v&agrave; gi&aacute;m s&aacute;t; ba l&agrave; tr&aacute;ch nhiệm giải tr&igrave;nh của cơ quan quản l&yacute; trước d&acirc;n.</p> <p>Về l&yacute; thuyết, người ta đ&atilde; chứng minh rằng tại c&aacute;c nước c&oacute; thể chế ch&iacute;nh trị nhất nguy&ecirc;n, quản trị c&ocirc;ng tốt l&agrave; c&ocirc;ng cụ duy nhất để kiểm so&aacute;t quyền lực. V&igrave; vậy, đ&acirc;y l&agrave; việc nhất quyết phải l&agrave;m ở dạng chi phối to&agrave;n diện qu&aacute; tr&igrave;nh x&acirc;y dựng ch&iacute;nh s&aacute;ch, ph&aacute;p luật, thể chế, tổ chức ở nước ta. &quot;Ch&iacute;nh quyền điện tử&quot; đang x&acirc;y dựng hiện nay, cũng như &quot;Ch&iacute;nh quyền th&ocirc;ng minh&quot; sẽ ph&aacute;t triển ng&agrave;y mai tạo điều kiện thực sự dễ d&agrave;ng trong triển khai quản trị c&ocirc;ng tốt ở nước ta.</p> <p>Tin li&ecirc;n quan</p> <p>Ai được lợi &#39;khủng&#39; tại khu đ&ocirc; thị mới Thủ Thi&ecirc;m?</p> <p>Vụ Thủ Thi&ecirc;m: Đ&atilde; mất nhiều c&aacute;n bộ, mất l&ograve;ng d&acirc;n, c&ograve;n lỗ 8.734 tỉ đồng</p> <p>Những l&atilde;nh đạo n&agrave;o của TP.HCM phải chịu tr&aacute;ch nhiệm về sai phạm tại Thủ Thi&ecirc;m?</p> <p>Giải ph&aacute;p khắc phục kiểu sai phạm Thủ Thi&ecirc;m l&agrave; kh&aacute; r&otilde;, nhưng chắc c&ograve;n nhiều gian nan v&igrave; tư lợi vẫn đang đặt ra nhiều chướng ngại vật tr&ecirc;n đường d&acirc;n tộc ta đi l&ecirc;n.</p> <p>Xin cảm ơn &ocirc;ng!</p> </div>

Theo thanhnien.vn
back to top