Trong số những bệnh lây truyền qua đường tình dục hiện nay, HPV (Human Papillomavirus) được xem là “sát thủ thầm lặng” khi âm thầm lây lan trong cộng đồng với tốc độ đáng kinh ngạc. Ước tính, hơn 80% dân số từng phơi nhiễm virus này ít nhất một lần trong đời, nhưng phần lớn lại không hề hay biết. Điều đáng nói, HPV chính là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư cổ tử cung, một căn bệnh cướp đi sinh mạng của hàng trăm nghìn phụ nữ mỗi năm - dù hoàn toàn có thể phòng ngừa được nhờ vắc xin.

HPV có hơn 200 týp, trong đó khoảng 40 týp lây qua đường sinh dục. Con đường lây nhiễm đa dạng đến mức việc “phòng bệnh bằng hành vi” gần như không đủ. Vi rút lây qua đường quan hệ tình dục không bảo vệ (đường âm đạo, hậu môn, miệng), tiếp xúc da - da vùng sinh dục, ngay cả khi không quan hệ hoàn toàn. Lây từ mẹ sang con khi sinh thường (hiếm gặp). Virus không lây qua dùng chung nhà vệ sinh, bát ăn, hồ bơi hay tiếp xúc thông thường. Chính sự phổ biến và mức độ lây lan dễ dàng khiến HPV trở thành một trong những bệnh lý “thầm lặng” cần đặc biệt chú ý.

Điều đáng nói là hầu hết người nhiễm HPV không có triệu chứng rõ ràng. Nhiều người chỉ phát hiện khi bệnh đã tiến triển nặng, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Trong khi đó, việc tiêm vắc xin và tầm soát định kỳ hoàn toàn có thể ngăn ngừa phần lớn các trường hợp ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên, sự thiếu thông tin, tâm lý e ngại và định kiến giới tính vẫn khiến không ít người bỏ lỡ cơ hội bảo vệ bản thân, nhất là nhóm những người có quan hệ đồng tính.

Các nghiên cứu theo dõi hơn 15 năm đã chứng minh hiệu quả ấn tượng của vắc xin HPV, ngừa đến 90% ung thư cổ tử cung khi tiêm trước 15 tuổi. Giảm 85-95% nguy cơ ung thư hậu môn ở cả hai giới. Giảm mạnh tổn thương tiền ung thư (CIN2/3). Ngừa 90% mụn cóc sinh dục.

Ung thư cổ tử cung từng là nỗi ám ảnh của phụ nữ ở nhiều quốc gia. Nhưng sự xuất hiện của vắc xin HPV có thể phòng ngừa/Ảnh BV Bạch Mai

Dữ liệu thực tế từ Úc, Anh, Thụy Điển, Nhật Bản đều cho thấy tỷ lệ nhiễm HPV và ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm giảm nhanh chỉ sau 10-12 năm triển khai tiêm chủng. Úc thậm chí đang trên lộ trình trở thành quốc gia xóa ung thư cổ tử cung nhờ chương trình vắc xin diện rộng.