Drama từ thiện, sao kê dừng lại trên mạng xã hội và tiếp diễn tại tòa, ngân hàng
Ca sĩ Thủy Tiên, MC Trấn Thành, ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng là những nghệ sĩ được nhắc đến nhiều nhất thời gian qua, một nữ streamer đã tố 3 ngôi sao này có sự khuất tất và ăn chặn tiền từ thiện hàng chục tỷ đồng từ nguồn ủng hộ của mọi người gửi vào tài khoản.
Sau những đôi co với người tố mình, đến nay giọng ca Tình ơi xin ngủ yên đã quyết định đem ra pháp luật phân xử. "Xin mọi người hãy hiểu và cảm thông để cho phép Hưng công khai với các cơ quan chức năng về tất cả, để lôi kẻ vu khống, bịa đặt ra ánh sáng của công lý với những lời tuyên bố hùng hồn về các sao kê của Hưng mà bà ta có được. Cảm ơn mọi người đã tin tưởng Hưng, mong rằng mọi việc sẽ sớm được sáng tỏ trước pháp luật", ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng quả quyết.
Ca sĩ Thủy Tiên cùng chồng – cựu tuyển thủ Lê Công Vinh sau những buổi livestream, chia sẻ hình ảnh tài khoản, các bản sao kê bác bỏ những tố cáo ăn chặn tiền từ thiện, mới đây cho biết, ngân hàng đã hẹn chiều 17/9/2021 ra lấy toàn bộ sao kê tài khoản ngân hàng đợt Thủy Tiên ủng hộ người dân miền Trung năm 2020.
Giọng ca Giấc mơ tuyết trắng mời mọi người cùng theo dõi livestream buổi sao kê tại ngân hàng, để mọi người chuyển tiền cùng nắm thông tin trực tiếp về số tiền mà quỹ có được là bao nhiêu. Buổi livestream trực tiếp tại ngân hàng sẽ gồm có luật sư, báo chí, làm bên thứ 3 chứng kiến sự việc và công khai toàn bộ cho mạnh thường quân và cả netizen cùng theo dõi.
Nữ ca sĩ cũng khẳng định chỉ sử dụng duy nhất 1 số tài khoản ngân hàng để kêu gọi cho chuyến từ thiện miền Trung, không hề có số thứ 2, 3 nào khác như nhiều người nghĩ và đưa ra. Hành động mạnh mẽ và quyết liệt này của Thủy Tiên được số đông ủng hộ. Hy vọng chiểu 17/9, những hoài nghi và thậm chí nhiều cư dân mạng "kết án" Thủy Tiên ăn chặn tiền từ thiện lên đến hàng trăm tỷ đồng hay không sẽ được làm rõ.
MC Trấn Thành khi được nhắc tên ăn chặn tiền từ thiện ủng hộ người dân bị ảnh hưởng bởi lũ lụt tại miền Trung năm ngoái đã ngay lập tức nhờ ngân hàng sao kê giúp. Diễn viên phim Bố già chỉ lên tiếng 1 lần duy nhất và tung ra 1.000 tờ sao kê tài khoản từ phía ngân hàng để mọi người cùng xem.
Một bộ phận khán giả khen ngợi cách làm của Trấn Thành vì vào cuộc nhanh gọn nhưng cũng có người vẫn đòi Trấn Thành "sao kê" tài khoản vì chưa hết sự hoài nghi về tính xác thực của bản sao kê mà MC Rap Việt cung cấp. Tuy nhiên đến hiện tại, Trấn Thành không bình luận, không nói thêm để mọi ồn ào khép lại mặc cho những xì xào bàn tán sau lưng.
Đáng nói hơn, nữ streamer nổi tiếng đã tố Thủy Tiên, Đàm Vĩnh Hưng, Trấn Thành ăn chặn từ thiện cũng vừa tuyên bố "ngừng chiến" với các nghệ sĩ. Người này cho biết đã "chiến đấu" không ngừng 6 tháng qua, đã hoàn thành sứ mệnh khi giúp cộng đồng tìm lại những sự thật và chân lý. "Từ giờ trở đi, những người liên quan đến pháp lý thì hãy chờ pháp lý vào cuộc. Với tôi, mọi chuyện đến đây đã có thể chấm dứt rồi", nữ streamer chia sẻ trên trang cá nhân.
Nghệ sĩ làm từ thiện có cần minh bạch, sao kê?
Sức nóng từ những câu chuyện sao kê tài khoản, nghệ sĩ vướng những lùm xùm từ thiện kể trên đã khiến nhiều người đặt ra hỏi: Nghệ sĩ làm từ thiện có cần minh bạch, sao kê tài khoản và hoạt động tự phát của họ có vi phạm pháp luật?
Trung tá Đào Trung Hiếu bày tỏ quan điểm: "Đã đến lúc các cơ quan chức năng cần vào cuộc một cách rốt ráo để làm rõ vấn đề, xử lý nghiêm những người có liên quan nếu có vi phạm theo quy định pháp luật, nhằm chấn chỉnh lại hoạt động từ thiện tự phát trong xã hội, lấy lại niềm tin trong cộng đồng".
Một chương trình truyền hình mới đây nói về việc nghệ sĩ làm từ thiện và từ khóa "sao kê", có sự tham gia của Trung tá Đào Trung Hiếu (chuyên gia tội phạm học, Bộ Công an), chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long, TSKH Đoàn Hương đã có những nhìn nhận, đánh giá về câu chuyện kể trên.
Trung tá Đào Trung Hiếu cho rằng, để bảo vệ lòng tin của người hâm mộ, một động thái khôn ngoan là nghệ sĩ cần chủ động cung cấp thông tin, nếu như họ hoàn toàn trong sạch và không có gì khuất tất. Khi đứng ra hô hào quyên góp thì đương nhiên người đó phải chịu sự giám sát của cộng đồng và có trách nhiệm giải thích khi phát sinh những nghi vấn về tính minh bạch.
"Đây không phải câu chuyện muốn công khai thì công khai. Về mặt luật pháp thì không phải công khai, nhưng về mặt đạo lý con người thì đương nhiên phải có trách nhiệm giải thích, trình bày một cách tường minh, rõ ràng", Trung tá Đào Trung Hiếu nêu quan điểm.
Chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long lại cho rằng, muốn minh bạch tiền thu được thì sao kê chưa đủ. Những gì nghệ sĩ làm, số tiền mà họ kêu gọi phải tuân theo bản kế hoạch từ thiện, kể cả về con số, thời gian thu vào và thời gian rút ra. Những khoản tiền lớn thì họ phải có hóa đơn chứng từ.
Tiền chi ra cũng phải minh bạch, tiền chi ra làm từ thiện cần theo kế hoạch, đảm bảo chi đủ, đúng đối tượng, đúng thời gian và cũng phải có hóa đơn chứng từ để hợp thức hóa điều này. "Chỉ sao kê thì chưa đủ nên các nghệ sĩ cần chuyên nghiệp hơn", chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long đánh giá.
Đưa ra quan điểm về câu chuyện này, TSKH Đoàn Hương cho biết, không phải tiền của mình thì cũng phải lập tài khoản khác. Đứng về mặt pháp luật, nếu chẳng may có chuyện gì xảy ra, tài khoản để tên người đó thì con cháu người ta được hưởng, còn chúng ta không có manh mối. Theo TSKH Đoàn Hương, trong từ thiện có yêu cầu rất cao là tính minh bạch, có thể tiêu tiền tỷ nhưng sự rõ ràng minh bạch là phải đếm từng đồng một.
Để minh bạch trong từ thiện, phải làm gì?
TSKH Đoàn Hương nhận định, chính sự tự phát, sự thiếu chuyên nghiệp dẫn đến sự lộn xộn trong việc cứu trợ, từ thiện của nghệ sĩ thời gian qua. Bà nêu ý kiến, các hội nghệ sĩ phải đứng ra quản lý những vụ việc thế này, đừng để cá nhân tự ý đứng ra tập hợp, kêu gọi. Một khi đã có ý định từ thiện thì các nghệ sĩ phải đăng ký với hội nghệ sĩ và được cấp giấy phép đàng hoàng. Vì ngoài sự thu nạp tiền về còn là việc thanh toán các khoản.
"Việc từ thiện trên thế giới chưa bao giờ là việc của một cá nhân. Một cá nhân người ta cũng phải lập quỹ từ thiện để nhiều người quản lý. Nếu sự chi tiêu một số lượng lớn mà chỉ từ một cá nhân thì chắc chắn có vấn đề xảy ra vì nó không chuyên nghiệp, dù mình không muốn thì nó vẫn xảy ra", TSKH Đoàn Hương chia sẻ.
Chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long chia sẻ, chúng ta phải đặt vào thế không thể nào làm sai. Đấy chính là những nguyên tắc mà rất nhiều nơi làm từ thiện xã hội người ta đã làm. Khi làm đúng, làm đủ thì nó chính là cái vòng kim cô để siết chúng ta lại, nhưng cũng là cái vòng để bảo vệ chúng ta không bị sa ngã, không bị cám dỗ.
Câu chuyện từ thiện đã được lên rất cao trào ở hai thiết chế là truyền thông và dư luận xã hội. Hai thiết chế này đủ làm cho người nghệ sĩ phải chùn bước. Những tín hiệu từ các cơ quan chức năng cảnh báo rằng những hành động từ thiện của nghệ sĩ có thể vi phạm pháp luật và thiết chế thứ ba - pháp luật vào cuộc. Lúc đó chúng ta đã hoàn thiện được cả 3 thiết chế để tạo ra sức răn đe rất lớn. Tất cả nghệ sĩ, tổ chức và cá nhân khi làm từ thiện phải quan tâm đến điều này.