Nhiều loại thuốc gây loạn nhịp và đột tử
Ngày 5/3, TS.BS Trương Quang Khanh, Trưởng khoa Nhịp tim, Bệnh viện Thống Nhất TP.HCM cho biết, bệnh viện vừa tiếp nhận và điều trị cho 4 bệnh nhân rối loạn nhịp, trong đó có 1 bệnh nhân nữ 18 tuổi là học sinh cấp 3. Bệnh nhân nữ này nhập viện vì ngưng tim, ngưng thở.
Trước khi nhập viện, bệnh nhân đang tập văn nghệ thì cảm thấy chóng mặt, hoa mắt, ngã gục xuống và toàn thân bị co giật, sau đó được sơ cứu tại trường và chuyển đến Bệnh viện Thống Nhất.
Khai thác bệnh sử được biết, trước đó bệnh nhân có sử dụng 3 viên thực phẩm chức năng tăng cân, trong lúc tập văn nghệ tại trường bệnh nhân bỗng nhiên cảm thấy mệt, chóng mặt, hoa mắt. Ngay sau đó bệnh nhân té xuống và mất ý thức hoàn toàn, giãn đồng tử. Bệnh nhân đã nhanh chóng được sơ cứu tại trường và chuyển sang bệnh viện cấp cứu.
 Cô gái suýt đột tử do dùng thuốc tăng cân không rõ nguồn gốc - Ảnh BVCC |
TS.BS Trương Quang Khanh cho biết, may mắn, bệnh nhân được sơ cứu ấn tim ngoài lồng ngực và chuyển đến Bệnh viện Thống Nhất kịp thời. Khi nhập viện, bệnh nhân đã hôn mê và đồng tử giãn. Nếu chậm trễ thì bệnh nhân sẽ bị chết não, không thể cứu được nữa.
Sau khi tiếp nhận, bệnh nhân được các bác sĩ hồi sinh tim phổi nâng cao, áp dụng kỹ thuật hạ thân nhiệt và dần qua cơn nguy kịch, các chỉ số sinh hiệu dần ổn định. Sau 2 ngày điều trị tại Khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, Khoa Nhịp Tim, bệnh nhân hồi phục ngoạn mục và được chuyển qua khoa Nhịp tim để tìm nguyên nhân gây nên hội chứng QT dài.
Sau quá trình kiểm tra, các bác sĩ xác định bệnh nhân bị hội chứng QT dài mắc phải do sử dụng thuốc thực phẩm chức năng tăng cân. Sau khi xác định và cho bệnh nhân ngưng thuốc thì QT của bệnh nhân đã ngắn lại và trở về bình thường.
Trong 3 ca nhập viện điều trị còn lại, có 2 ca cũng bị loạn nhịp do sử dụng thuốc mắc phải.
Theo đó, nam bệnh nhân 42 tuổi nhập viện khi xuất hiện nhiều cơn mất ý thức từ 1-2 phút kèm co giật. Khai thác bệnh sử cho thấy, bệnh nhân đang điều trị HIV và có sử dụng methadone (một trong những loại thuốc gây QT dài) để cai nghiện, xơ gan/ viêm gan do rượu, di chứng tai biến mạch máu não.
Do bệnh nhân co giật nên các bác sĩ đã chuyển bệnh nhân lên khoa Nội thần kinh để điều trị theo phác đồ động kinh. Tuy nhiên, tình trạng bệnh không thuyên giảm nên các bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân bị rối loạn nhịp nên đã mời khoa Nhịp tim xuống hội chẩn.
Sau khi hội chẩn, các bác sĩ phát hiện bệnh nhân có sử dụng thuốc Methadone gây QT dài. Đồng thời, ion đồ của bệnh nhân có nồng độ Kali rất là thấp. Đây là hai điều kiện thuận lợi gây ra QT dài cho bệnh nhân, nên có những ngày bệnh nhân xuất hiện những cơn ngất ngắn.
Sau đó, bệnh nhân đã nhanh chóng được bù điện giải và giảm liều thuốc cai nghiện xuống. Hiện tình trạng sức khoẻ của bệnh nhân đã ổn định.
 |
Bệnh nhân 72 tuổi bị loạn nhịp đang điều trị tại Bệnh viện Thống Nhất |
Trường hợp tiếp theo là cụ bà 72 tuổi có sử dụng thuốc cordarone để điều trị rối loạn nhịp. Đồng thời, bệnh nhân có tiền căn ung thư gan, rung nhĩ, viêm gan B, đái tháo đường type 2. Sau khi xác định và chẩn đoán bệnh nhân bị QT dài, các bác sĩ đã tiến hành cho bệnh nhân ngưng sử dụng thuốc cordarone và bù điện giải. Hiện bệnh nhân đã ổn định và được chuyển lên khoa K gan để tiếp tục điều trị.
Trưởng khoa Nhịp tim, Bệnh viện Thống Nhất cảnh báo, hội chứng QT dài mắc phải có liên quan tới vấn đề sử dụng thuốc hoặc rối loạn điện giải làm cho bệnh nhân rơi vào các cơn loạn nhịp gây đột tử.
Theo đó, các nhóm thuốc gây loạn nhịp như thuốc hướng thần, thuốc bao tử, thuốc kháng sinh, thuốc điều trị loạn nhịp… Vậy nên, đối với trường hợp sử dụng thuốc cần theo hướng dẫn của bác sĩ. Sau khi sử dụng thuốc nếu cảm thấy choáng váng thì cần cẩn thận và nhớ ngay tới hội chứng QT dài. Đo điện tim định kỳ cho bệnh nhân sử dụng thuốc có khả năng gây QT dài.
Đối với các trường hợp có hội chứng QT dài rõ ràng hoặc nghi ngờ mắc phải hội chứng QT dài, gia đình từng có người bị QT dài thì cần được chuyển tới các trung tâm có chuyên khoa nhịp tim để tầm soát, đánh giá nguy cơ.
Không có dấu hiệu, dễ ngất và tử vong
Từ những ca bệnh nêu trên, TS.BS Trương Quang Khanh cảnh báo, vấn đề rối loạn nhịp do hội chứng QT dài khiến bệnh nhân dễ bị đột tử. Dấu hiệu nhận biết của hội chứng QT dài rất đa dạng, từ không có dấu hiệu đến thoáng qua (hoa mắt, chóng mặt,…) và nặng hơn là ngất, đột tử. Nguyên nhân bệnh do bẩm sinh hoặc mắc phải do sử dụng một số thuốc.
Độ tuổi có thể phát hiện ra hội chứng QT dài là 14 tuổi nhưng cho tới nay ca bệnh 18 tuổi mắc hội chứng QT dài này là ca nhỏ tuổi nhất mà bệnh viện từng tiếp nhận.
TS.BS Trương Quang Khanh cũng khuyến cáo cần trang bị kỹ năng hồi sinh tim phổi cơ bản ở nơi tập trung đông người như trường học, trung tâm thương mại, sân bay…; Đối với trường hợp sử dụng thuốc cần theo hướng dẫn của bác sĩ; Đo điện tim định kỳ cho bệnh nhân sử dụng thuốc có khả năng gây QT dài. Đối với các trường hợp có hội chứng QT dài rõ ràng hoặc nghi ngờ cần được chuyển đến các trung tâm có chuyên khoa loạn nhịp tim để tầm soát, đánh giá nguy cơ và điều trị thích hợp.
Hội chứng QT dài (Long QT Syndrome: LQTS) là một hội chứng được nhận biết trên điện tâm đồ (EGG) có đặc trưng bằng khoảng thời gian QT kéo dài (QTc> 440 ms ở nam; >460ms ở nữ do rối loạn tái cực cơ tim, gây rối loạn nhịp nguy hiểm như nhịp nhanh thất, xoắn đỉnh.
Tỷ lệ đột tử hàng năm ở bệnh nhân QT dài không triệu chứng, không điều trị là < 0.5%. Tỷ lệ này tăng lên 5% ở nhóm bệnh nhân có tiền căn ngất.
