Ngành dược nhạy cảm với Covid, nhưng đang dần phục hồi

Việt Nam phụ thuộc khá nhiều vào thị trường cung cấp API của Trung Quốc và Ấn Độ. Gần 70% tổng số API được sử dụng trong sản xuất thuốc của Việt Nam được nhập từ 2 quốc gia này. Năm 2020, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, việc sản xuất API ở cả Trung Quốc và Ấn Độ đều bị gián đoạn trong thời gian phong toả và giãn cách xã hội.

Do đó, Việt Nam bị đẩy vào tình trạng khan hiếm nguồn cung, khiến giá trung bình của hầu hết các loại API nhập về tăng 5 – 8% so với năm 2019. Biên lợi nhuận gộp của các công ty dược phẩm trong nước giảm khoảng 1 - 3% trong năm 2020.

Giá nguyên liệu đầu vào tăng đột biến trong khi doanh thu dược phẩm Việt Nam lại giảm hoặc tăng rất thấp trong năm 2020. Hầu như các nhà sản xuất không thể tăng giá bán để bù lại mức tăng chi phí sản xuất, ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận chung của toàn ngành.

Giãn cách xã hội và kiểm soát chặt chẽ việc đến bệnh viện đã làm gián đoạn nhu cầu chăm sóc sức khỏe, vì những người có vấn đề sức khỏe không cấp bách hạn chế khám chữa bệnh, dẫn đến doanh số kê đơn và bán thuốc ít hơn.

Theo Hiệp hội Doanh nghiệp Dược Việt Nam, ước tính tổng doanh thu dược phẩm của Việt Nam trong năm 2020 chỉ tăng 2,8% so với năm 2019 (thấp hơn đáng kể mức tăng bình quân 11,8% trong giai đoạn 2015 - 2019).

Thuốc nhập khẩu vẫn chiếm ưu thế trên thị trường với khoảng 58% thị phần dược Việt Nam. Nguyên nhân được cho là các nhà máy sản xuất thuốc trong nước mới bị chậm tiến độ và chưa thể đưa vào vận hành trong năm 2020.

Dịch Covid-19 là thách thức lớn đối với kết quả hoạt động của ngành, đặc biệt trong trường hợp nếu dịch bệnh lây lan mạnh trong cộng đồng. Tuy nhiên, chi tiêu chăm sóc sức khỏe nhìn chung là khoản chi tiêu thiết yếu và nhu cầu chỉ tạm trì hoãn trong thời gian ngắn. Do đó, khả năng phục hồi của ngành dược trong năm 2021 là rất cao.

Dự tính, doanh thu dược phẩm Việt Nam năm 2021 tăng 15% so với cùng kỳ, cao hơn tốc độ tăng trưởng kép hàng năm trong giai đoạn 2015 - 2019 là 11,8%.

Quy định về giãn cách xã hội được nới lỏng, nhu cầu khám chữa bệnh của người dân sẽ tăng trở lại. Như vậy, tiêu dùng cho y tế sẽ trở lại mức bình thường vào năm 2021.

Ngoài ra, dân số Việt Nam đang già hóa nhanh và thu nhập bình quân đầu người tăng mạnh tiếp tục hỗ trợ đà tăng trưởng dài hạn của thị trường chăm sóc sức khỏe.