Chỉ một cú ngã tưởng chừng “không quá nghiêm trọng” lại có thể thay đổi hoàn toàn nhịp sống của một người.

Tưởng ngã đơn giản không ngờ “liệt giường”

Chị M., 56 tuổi, bị xe máy va phải khi đang đi bộ và ngã ngồi xuống nền cứng. Từ hôm đó, cơn đau vùng thắt lưng đến nhanh và dữ dội. Ban đầu chị nghĩ “rồi sẽ qua thôi”, nhưng càng về sau, đau đến mức không thể tự ngồi dậy, gần như nằm liệt giường, mọi sinh hoạt thường ngày đều phải nhờ người thân hỗ trợ ngay tại chỗ.

Với gia đình, khoảnh khắc nhìn chị đau đến nhăn mặt, chỉ cần xoay người cũng “thót tim”, là cảm giác bất lực không dễ nói thành lời. Gia đình đưa chị đến Bệnh viện Quốc tế Thăng Long Lạc Việt với một mong muốn đơn giản, chỉ cần chị bớt đau, đứng dậy được.

Tại bệnh viện, ThS BS Lê Văn Long – bác sĩ phẫu thuật cột sống chẩn đoán chị bị vỡ xẹp thân đốt sống L2 và L5 do chấn thương, trên nền loãng xương. Nếu không xử trí kịp thời, người bệnh có thể tiếp tục đau kéo dài, giảm khả năng vận động và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống.

Bác sĩ lựa chọn phương pháp tạo hình thân đốt sống bằng bơm xi măng sinh học có bóng cong (Balloon Kyphoplasty), thực hiện dưới hỗ trợ chính xác của C-arm 3D.

Chỉ khoảng 30 phút, hai đốt sống L2 và L5 bị vỡ xẹp được nắn chỉnh, phục hồi hình thái và cố định vững chắc. Chị M. chỉ còn cảm giác hơi buốt nhẹ tại vị trí can thiệp. Cơn đau lưng khiến chị “khổ sở” suốt một tuần gần như đã biến mất.

Đặc biệt, khoảng 2 giờ sau phẫu thuật, chị đã có thể tự tin ngồi dậy và đi lại nhẹ nhàng, không cần bất kỳ sự giúp đỡ nào. Một khoảnh khắc rất nhỏ, nhưng với người vừa trải qua những ngày nằm yên vì đau – đó là một “sự trở lại” vô cùng lớn. Chị được theo dõi và có thể xuất viện vào ngày hôm sau.

Kyphoplasty – lựa chọn tối ưu cho vỡ/lún xẹp đốt sống do loãng xương hoặc chấn thương: Giảm đau nhanh; Hồi phục sớm: có thể vận động sau 2–3 giờ; Phục hình lại đốt sống bị vỡ/lún xẹp; Chỉ gây tê, hạn chế ảnh hưởng bệnh lý nền (huyết áp, tim mạch, tiểu đường…); Xâm lấn tối thiểu: vết chọc kim 2–3 mm, hạn chế mất máu; Ra viện nhanh...

Nhiều nguyên nhân gây bệnh cần phát hiện sớm

Bác sĩ Phan Bá Quỳnh, khoa Chấn thương chỉnh hình - Trung tâm Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City cho biết, xẹp đốt sống là biến chứng hay gặp của bệnh lý loãng xương, xảy ra khi khối xương hoặc thân đốt sống bị xẹp và gây ra đau đớn dữ dội, biến dạng, mất đi chiều cao của đốt sống.

Các vị trí thường gặp của bệnh là: xẹp đốt sống cổ, xẹp đốt sống lưng. Xẹp đốt sống gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới khả năng vận động của con người và đặc biệt bệnh có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn ở người lớn tuổi.

Có rất nhiều nguyên nhân xẹp đốt sống như: chấn thương cột sống, loãng xương, u thân đốt sống, đa u tủy xương... nhưng trong đó loãng xương là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến xẹp đốt sống.

Cụ thể hơn, đối với những người bị loãng xương, các nguyên nhân sau sẽ dẫn đến bệnh lý xẹp đốt sống:

Các hoạt động hằng ngày như hắt hơi mạnh, nâng những vật nhẹ,... cũng gây xẹp đốt sống khi bị loãng xương nặng.

Các chấn thương té ngã, cố gắng nâng một vật nặng là nguyên nhân gây xẹp đốt sống ở bệnh nhân loãng xương trung bình.

Đối với người bình thường và không bị loãng xương, những tai nạn trầm trọng như tai nạn giao thông, chấn thương do chơi thể thao, ngã cao sẽ gây ra xẹp đốt sống.

Xẹp đốt sống nguyên nhân do ung thư di căn: Thường gặp ở những người dưới 55 tuổi, không bị chấn thương hay chấn thương nhẹ, lúc này các tế bào ung thư di căn tới xương cột sống làm phá hủy nơi đây, dẫn đến xương bị yếu rồi xẹp đốt sống.

Các dấu hiệu xẹp đốt sống điển hình đều liên quan đến khả năng vận động của người bệnh như:

Đau lưng một cách đột ngột, đau tăng dần khi đứng lên và đi lại, đau giảm đi khi người bệnh nằm xuống; Khả năng cử động các cột sống bị giảm sút; Chiều cao bị giảm đi do xẹp đốt sống; Biến dạng, tàn tật: Gù, vẹo cột sống.

Những đối tượng nguy cơ dễ bị xẹp đốt sống là:

Phụ nữ mãn kinh sẽ có tình trạng loãng xương tiến triển nhanh hơn nên dễ bị xẹp đốt sống.

Những người bị loãng xương thứ phát kèm với phát triển thể chất kém từ nhỏ: Còi xương, suy dinh dưỡng cũng dễ mắc bệnh xẹp đốt sống.

Người có tiền sử gia đình bị loãng xương cũng có khả năng mắc bệnh cao hơn.

Người ít chơi thể thao, ít vận động ngoài trời.

Người sử dụng rượu bia, cà phê, thuốc lá.

Người bị các bệnh lý: Thiểu năng tuyến sinh dục nam và nữ như suy buồng trứng sớm, mãn kinh sớm, cắt buồng trứng, thiểu năng tinh hoàn,... bệnh nội tiết như cường tuyến giáp, cường tuyến cận giáp, suy thận mạn hoặc phải chạy thận nhân tạo lâu ngày,... bệnh lý xương khớp mạn tính như viêm khớp dạng thấp và thoái hóa khớp cũng dễ có nguy cơ bị loãng xương dẫn đến xẹp đốt sống.