Một phút kiểm tra, biết ngay xe “xấu”
Bà Võ Thị Xuân Quyên, cán bộ truyền thông chương trình đo “Xe sạch - Trời xanh: Thí điểm đo kiểm khí thải xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành trên địa bàn thành phố” cho biết, tính đến quý 1/2019, Hà Nội quản lý 6.649.596 phương tiện; trong đó có 5.761.436 xe máy và 148.429 xe máy điện. Đặc biệt, số lượng xe máy đã sử dụng trên 10 năm chiếm 52% và sẽ làm gia tăng mức phát thải chất độc hại vào không khí nếu các xe cũ không được bảo dưỡng theo đúng khuyến cáo của nhà sản xuất.
Tại TPHCM, theo số liệu của Sở GTVT, tính đến tháng 9/2020, số lượng xe máy là 7.408.124 chiếc. Trong đó, số lượng xe đã sử dụng trên 10 năm chiếm tới gần 68% tổng lượng xe đang lưu hành.
Các con số này cho thấy, tại Hà Nội và TPHCM, xe mô tô, xe gắn máy chiếm đến 95% về số lượng, mặc dù chỉ tiêu thụ 56% xăng nhưng lại thải ra tới 94% lượng HC; 87% lượng CO; 57% lượng NOx... trong tổng lượng phát thải của các loại xe cơ giới.
Các chất ô nhiễm này gây ảnh hưởng lớn tới chất lượng môi trường không khí đô thị và là một trong những nguyên nhân gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khoẻ của người dân.
Theo bà Quyên, “Xe sạch - Trời xanh”, dự kiến từ tháng 9/2021 (có thể lùi thời gian tuỳ vào tình hình dịch Covid-19) sẽ thực hiện các hoạt động đo kiểm khí thải; đánh giá hiện trạng phát thải của xe mô tô, xe gắn máy.
Số lượng được đo kiểm dự kiến khoảng 3.000 - 5.000 xe mô tô, xe gắn máy các hãng: Honda, Yamaha, Suzuki, Piaggio, SYM. Người dân Thủ đô được kiểm tra khí thải xe máy miễn phí khi chủ động mang xe đến 8 trạm kiểm định ở các quận Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Đống Đa, Cầu Giấy, Thanh Xuân, Hà Đông và được các chuyên gia của các hãng tư vấn về tình trạng xe và các giải pháp khác nhằm đảm bảo an toàn giao thông và hạn chế phát thải gây ô nhiễm môi trường và sức khỏe.
Thời gian kiểm tra khí thải chỉ mất 1 phút tính từ thời điểm thiết bị được kết nối với xe đến khi hiện kết qủa trên màn hình. Ngoài ra, người dân khi tham gia sẽ được chuyên gia tư vấn về các giải pháp giảm mức phát thải của xe mình.
Bên cạnh đó, theo bà Võ Thị Xuân Quyên, hiện nay, chưa có nghiên cứu chính thức, chưa có quy định chính sách cụ thể đối với mức tiêu chuẩn khí thải xe máy đang lưu hành. Các phương tiện vẫn tiếp tục được lưu hành trên địa bàn thành phố sau khi được kiểm tra và bảo dưỡng.
Kết quả của việc đo kiểm khí thải sẽ giúp người dân biết được hiện trạng chất lượng xe của mình. Đặc biệt, kết quả chương trình thể hiện đúng thực trạng phát thải của xe mô tô, xe gắn máy, từ đó đóng vai trò quan trọng việc thành phố và Bộ ban hành chính sách phù hợp.
Muốn đổi xe, sẽ được hỗ trợ tiền
Theo khảo sát của Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), với những xe thuộc 1 trong 5 hãng của VAMM, đã sử dụng từ 5 năm trở lên và có kết quả kiểm tra khí thải không đạt mức khí thải tham khảo, chương trình sẽ tặng thêm 1 gói bảo dưỡng (hỗ trợ một phần chi phí thay thế, bảo dưỡng phụ tùng liên quan đến hệ thống khí thải và nhiên liệu). Những phương tiện này sẽ được kiểm tra khí thải lần 2 để đánh giá được mức độ hiệu quả của hoạt động bảo dưỡng đối với việc giảm thiểu khí thải ra môi trường.
Tham gia chương trình, các phương tiện sẽ được đo kiểm về tình trạng phát thải và người dân được chuyên gia tư vấn các giải pháp đảm bảo an toàn giao thông và bảo vệ môi trường, sức khoẻ. Trong trường hợp xe cũ nát, không đủ điều kiện lưu hành theo khuyến cáo của chuyên gia, nếu người dân muốn đổi xe mới, các hãng xe sẽ căn cứ tình trạng pháp lý thì có cơ chế hỗ trợ thu hồi xe cũ và xử lý theo đúng quy định, đồng thời hỗ trợ từ 0 - 4 triệu đồng tuỳ từng loại xe.
Cơ chế hỗ trợ đổi xe:
+ Honda, Yamaha, Suzuki: xe <25 triệu đồng: hỗ trợ 2 triệu đồng; xe từ 25 - 40 triệu: hỗ trợ 3 triệu đồng; xe > 40 triệu đồng: hỗ trợ 4 triệu đồng.
+ SYM: xe < 20 triệu đồng: hỗ trợ 0 đồng; xe từ 20 - 30 triệu đồng: hỗ trợ 2 triệu đồng; xe từ 30 - 40 triệu đồng: hỗ trợ 3 triệu đồng; xe> 40 triệu đồng: v 4 triệu đồng.
+ Piaggio: xe < 40 triệu đồng: hỗ trợ 2 triệu đồng; xe > 40 triệu đồng: hỗ trợ 4 triệu đồng.
