Công nghệ nào lọc được virus?
Ngoài những biện pháp để đề phòng lây nhiễm virus Covid-19 như hạn chế đến nơi đông người, đeo khẩu trang khi đến nơi công cộng, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng... thì một giải pháp được nhiều người chia sẻ đó là sử dụng máy lọc không khí để tiêu diệt virus Covid-19.
PGS.TS Phạm Văn Nho, Phòng Thí nghiệm Vật lý Ứng dụng, ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội cho biết, hiện có nhiều công nghệ lọc không khí, phổ biến nhất hiện nay là công nghệ màng lọc HEPA. Màng lọc HEPA (High efficiency particulate air filter - Bộ lọc hạt không khí tiêu chuẩn cao) gồm một tấm lưới các sợi thủy tinh có đường kính từ 0,5 đến 2 micromet, được sắp xếp một cách ngẫu nhiên và đan xen lẫn nhau. Với kiểu thiết kế này, màng lọc HEPA cho phép khả năng lọc được đến 99,97% các loại hạt có kích thước lớn hơn hoặc bằng 0,3 micromet lơ lửng trong không khí. Vấn đề ở đây Covid-19 là một loại virus, nghĩa là có kích thước còn nhỏ hơn cả vi khuẩn. Theo các nhà khoa học, virus Covid-19 có kích thước khoảng 100 nm (tương đương 0,1 micromet), nghĩa là vượt qua khả năng lọc của màng lọc HEPA, nên sử dụng máy lọc không khí thông thường, không có tác dụng lọc virus corona.
Một công nghệ khác xuất hiện ở dòng máy lọc không khí hiện đại là trang bị công nghệ ion. Khi hoạt động, máy sẽ phóng ra các ion âm vào không khí. Những ion âm này sẽ phản ứng với gốc hydro của vi khuẩn và virus để phá vỡ cấu trúc ADN hoặc bao kín và cô lập các vi sinh vật này, khiến các loại vi sinh vật bị tiêu diệt hoặc nhanh chóng lắng xuống, giúp loại bỏ nguy cơ lây bệnh. Thậm chí, một số loại máy lọc không khí được trang bị tia cực tím cũng góp phần tăng khả năng tiêu diệt virus và vi khuẩn trong không khí, bao gồm cả virus Covid-19. Nhưng các công nghệ này đa phần chỉ đúng trên lý thuyết.
Những tác hại đi kèm
Theo PGS.TS Phạm Văn Nho, nhiều công nghệ có thể diệt virus, nhưng chỉ đúng về nguyên lý, bởi không dễ áp dụng trong điều kiện bình thường. Máy lọc công nghệ ion có thể diệt được virus, nhưng nó lại không tốt cho sức khỏe con người. Bởi khi hít phải ion vào cơ thể sẽ gây hại, có thể gây viêm nhiễm bên trong do các phản ứng oxy hóa khử của ion. Để lọc không khí trong phòng kín thì công nghệ ion sẽ làm cho virus chết, nhưng phải trong một khoảng thời gian đủ dài và trong phòng không có người. Đến nay, dòng máy lọc không khí công nghệ quang xúc tác sử dụng nano oxit titan có thể diệt được virus, nhưng loại công nghệ này có giá thành khá cao và cũng không phổ biến.
Một cách khác được nhiều người lựa chọn là dùng đèn cực tím chiếu tia UV trong nhà để diệt khuẩn. Tia cực tím có thể diệt được virus nên được sử dụng trong phòng mổ để khử trùng. Đèn cực tím chiếu tia UV là dạng ánh sáng có cấu trúc hạt, khi virus rơi vào đúng chùm tia UV thì chúng sẽ bị thay đổi cấu trúc ADN dẫn đến bị chết. Nhưng ngược lại, việc sử dụng tia cực tím trong môi trường sống bình thường lại rất có hại cho con người. Dễ dẫn đến tình trạng lão hóa da, đồ dùng trong nhà bị hỏng, phai màu, nhanh cũ…
Để phòng tránh virus corona, đừng cực đoan hóa bất cứ phương pháp nào. Các loại máy lọc không khí có tác dụng tốt để làm sạch không khí, nhưng không diệt được virus gây bệnh, đặc biệt là những loại virus có tốc độ lây lan nhanh, dễ truyền nhiễm. Cách tốt nhất vẫn là vệ sinh cá nhân đúng cách, mở cửa phòng thoáng gió, không khí lưu thông, có ánh nắng tự nhiên sẽ khiến virus tự chết mà không cần đến các loại máy móc công nghệ hiện đại.
Bảo Khánh
