Công ty TNHH MTV Đường sắt Hà Nội (Hanoi Metro) vừa công bố báo cáo tài chính đã kiểm toán 2021, năm đầu tiên doanh nghiệp quản lý hệ thống đường sắt đô thị của Thủ đô ghi nhận doanh thu sau khi tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông chính thức vận hành.
Từ khi hoạt động vào tháng 6/2015 đến hết năm 2021, Hanoi Metro lỗ lũy kế tổng cộng 160 tỷ đồng. Như vậy lỗ từ năm 2020 trở về trước - khoảng thời gian chưa vận hành thương mại tàu - vào khoảng 100 tỷ đồng. Giai đoạn này doanh thu bằng 0 trong khi công ty vẫn phải duy trì đội ngũ đội ngũ nhân viên do đó việc ghi nhận kết quả âm là bình thường.
Dự án hoạt động chính thức từ 6/11/2021, song có 15 ngày miễn phí đầu tiên cho người dân trải nghiệm. Có nghĩa trong năm tài chính 2021, Hanoi Metro ghi nhận doanh thu từ việc bán vé tàu điện chỉ trong khoảng hơn 1 tháng cuối năm, từ 21/11 đến 31/12/2021. Trong khi đó các chi phí vẫn phát sinh cả năm, đặc biệt là nhiều khoản chi phí liên quan đến việc đưa vào khai thác, vận hành dẫn đến mức lỗ 2021 cao hơn nhiều các năm trước.
Tuy nhiên, theo lãnh đạo Hanoi Metro, phần lớn khoản lỗ này phát sinh trước thời điểm dự án Cát Linh - Hà Đông đi vào hoạt động. Trong năm đầu tiên khai thác, Hanoi Metro cũng chỉ có hơn 1 tháng bán vé trong khi các chi phí phát sinh cả năm.
Mặt khác, đơn vị kiểm toán chỉ ra Hanoi Metro chưa chính thức được UBND TP. Hà Nội bàn giao tài sản từ dự án ga đường sắt đô thị Hà Nội số 2A, tuyến Cát Linh - Hà Đông do đó chi phí khấu hao tương ứng chưa được tính cho kết quả kinh doanh năm 2021.
Hanoi Metro cũng chưa xây dựng được đơn giá đặt hàng dịch vụ thực hiện và được UBND TP. Hà Nội phê duyệt, ký hợp đồng. Do vậy chưa thể xác định được ảnh hưởng của vấn đề này đến báo cáo tài chính năm 2021.
Theo quy định, báo cáo tài chính năm 2021 của Hanoi Metro đã được cơ quan kiểm toán độc lập kiểm toán. Công ty đã gửi cho Sở Tài chính Hà Nội tổng hợp báo cáo Thành phố và công khai thông tin theo nghị định của Chính phủ.
Đại diện Hanoi Metro cho biết, vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt, đường sắt đô thị là lĩnh vực dịch vụ công nên giá do Thành phố Hà Nội quyết định (Với mức giá rẻ có trợ giá của Thành phố) để khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng đi lại, giảm dần phương tiện cá nhân, giúp thiểu hóa ùn tắc, ô nhiễm môi trường do phương tiện cá nhân gây ra. Bởi vậy, đối với lĩnh vực vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt cũng như đường sắt đô thị thì thu từ vé không đủ bù đắp chi phí nên được Thành phố trợ giá.
Đối với xe buýt của Hà Nội đã được trợ giá từ nhiều năm nay và hiện nay vẫn đang thực hiện. Còn đối với Đường sắt đô thị, Cát Linh – Hà Đông là tuyến đầu tiên đưa vào vận hành, HĐNĐ Thành phố đã thông qua nghị quyết cho áp dụng các chính sách khuyến khích như xe buýt hiện nay, việc trợ giá cho ĐSĐT được quy định trong Luật Đường sắt.
Đại diện Hanoi Metro cho rằng, số liệu báo cáo năm 2021, Công ty bắt đầu vận hành từ 6/11/2021 là số liệu chưa có trợ giá của Thành phố (Vì chưa có đặt hàng). Trong thời gian vừa qua, nhờ có sự hỗ trợ của Sở, Ban ngành và sự nỗ lực của Công ty, chúng tôi đã xây dựng đơn giá tạm thời và đã được Thành phố phê duyệt.
Hiện nay dưới sự hướng dẫn tích cực của các Sở, Ban, ngành, Công ty TNHH MTVT Đường sắt đô thị Hà Nội đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ để Thành phố đặt hàng cho tuyến Cát Linh – Hà Đông 2 tháng cuối năm 2021 và cả năm 2022.
Lãnh đạo Hanoi Metro cho rằng, sau khi doanh thu của năm 2021 được cộng thêm trợ giá theo đặt hàng của Thành phố, chắc chắn bức tranh tài chính sẽ khác so với báo cáo tài chính hiện nay. Trợ giá của Thành phố không chỉ bù đắp phần thiết hụt do doanh thu không đảm bảo chi phí mà còn có lãi định mức theo quy định.
Năm 2022, Hanoi Metro đặt mục tiêu doanh thu 476 tỷ đồng, cao gấp gần 90 lần so với cùng kỳ, mục tiêu lợi nhuận trước thuế hơn 17 tỷ đồng và nếu hoàn thành sẽ là năm đầu tiên đơn vị này ghi nhận lãi.
Trong đó, riêng mục tiêu doanh thu vận tải hành khách công cộng bằng đường sắt là 76,1 tỷ đồng, tương ứng gần 16% tổng doanh thu. Sản lượng hành khách trong năm dự kiến đạt 7,94 triệu hành khách, với lượt tàu chở khách là 82.495 lượt.
Hanoi Metro cho biết sẽ tiếp tục triển khai đầu tư Dự án ĐSĐT 2A Cát Linh - Hà Đông và đầu tư mới Dự án ĐSĐT số 3 Nhổn - Ga Hà Nội trong năm 2022.
Đi vào vận hành từ tháng 11/2021, dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông (tuyến 2A) dài 13km, có tổng mức đầu tư ban đầu năm 2008 là 8.769 tỷ đồng (tương đương 552,8 triệu USD). Đến năm 2016, tổng vốn đầu tư tăng lên 18.000 tỷ đồng (khoảng 868 triệu USD). Dự án sử dụng vốn vay của chính phủ Trung Quốc và vốn đối ứng trong nước và là tổ hợp đường sắt đô thị đầu tiên tại Hà Nội.
