Như đề cập trong các bài “Dự án Green Valley City (Bài 1): Khách hàng bị kiện tụng bởi Công ty Sài Gòn Center” và “Dự án Green Valley City (Bài 2): Khách hàng không biết sổ hồng bị mang đi thế chấp”, Dự án Khu nhà ở thành phố Xanh (Green Valley City) trước đây là Dự án Khu nhà ở Sài Gòn Center (gọi tắt là Dự án Sài Gòn Center) do Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Sài Gòn Center (gọi tắt là Công ty Sài Gòn Center, thuộc Tập đoàn Sài Gòn Land) thực hiện. Dự án này nằm tại phường Uyên Hưng, TP Tân Uyên, tỉnh Bình Dương.
Căn cứ nào giao đất suối Giỏ không qua đấu giá?
Ngày 28/12/2018, UBND tỉnh Bình Dương ban hành Quyết định số 3839/QĐ-UBND về việc thu hồi đất, giao đất và cho phép Công ty Sài Gòn Center chuyển mục đích sử dụng đất (đợt 1) để thực hiện Dự án Sài Gòn Center (nay là Dự án Green Valley City) tại phường Uyên Hưng, TP Tân Uyên, trong đó có việc thu hồi diện tích 5.389 m2 đất suối Giỏ do UBND phường Uyên Hưng quản lý và giao cho Công ty Sài Gòn Center không qua đấu giá.
Trước đó, ngày 6/7/2018, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Dương có Văn bản số 2932/STNMT-CCQLĐĐ về việc giao đất để thực hiện Dự án Sài Gòn Center. Tại văn bản này, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Dương tổng hợp báo cáo, kiến nghị, tham mưu UBND tỉnh Bình Dương, có nội dung giao 5.389 m2 đất suối Giỏ cho Công ty Sài Gòn Center thực hiện dự án không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, dựa trên các căn cứ:
- Khoản 15 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP quy định bổ sung khoản 6 Điều 16 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định: Trường hợp diện tích đất thực hiện dự án sản xuất, kinh doanh có phần diện tích đất do Nhà nước giao đất để quản lý quy định tại Điều 8 của Luật đất đai thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất và cho chủ đầu tư thuê đất để thực hiện dự án”.
- Khoản 3 Điều 4 Thông tư số 33/2017/TT-BTNMT quy định: Việc giao đất, cho chủ đầu tư thuê đất đối với diện tích đất Nhà nước đã thu hồi theo quy định tại khoản 6 Điều 16 nêu trên không phải thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất.
Dự án Green Valley City được tỉnh Bình Dương giao 5.389 m2 đất suối Giỏ nhưng không thông qua đấu giá. (Ảnh: Lê Xuân Thọ) |
Câu hỏi đặt ra là liên quan việc thu hồi, giao đất mà khi tham mưu cho UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Dương chỉ căn cứ Thông tư, Nghị định mà không căn cứ các điều khoản thuộc Luật Đất đai?
Ngày 14/11/2023, Báo Tri thức và Cuộc sống có công văn gửi Sở Tài nguyên và Môi trường Bình Dương đề nghị cung cấp thông tin, trong đó có nội dung: “Theo quy định của Luật Đất đai, diện tích 5.389 m2 đất suối Giỏ được Nhà nước giao có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất trong trường hợp đầu tư xây dựng nhà ở để bán. Vậy, vì sao Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu cho UBND tỉnh giao đất cho Công ty Sài Gòn Center đầu tư dự án nhà ở mà không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất? Việc giao đất cho chủ đầu tư không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất đối với 5.389 m2 đất suối Giỏ có làm thất thoát ngân sách Nhà nước hay không?”.
Tuy nhiên, trong Văn bản 5516/STNMT-CCQLĐĐ ngày 15/12/2023 trả lời Báo Tri thức và Cuộc sống, Sở Tài nguyên và Môi trường Bình Dương không trả lời rõ, cụ thể vấn đề đã đặt ra, mà một lần nữa dẫn lại hai điều khoản nêu trên (Khoản 15 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP, Khoản 3 Điều 4 Thông tư số 33/2017/TT-BTNMT).
Từ trên cao cho thấy dự án còn nhiều nham nhở - ảnh chụp ngày 23/10/2023. (Ảnh: Lê Xuân Thọ) |
Gây thiệt hại Ngân sách Nhà nước?
Theo luật sư Lê Trung Phát, Giám đốc Hãng luật Lê Trung Phát, trường hợp này phải tiến hành đấu giá quyền sử dụng đất, bởi chủ đầu tư đang thực hiện việc xây dựng nhà ở để bán, và nó thuộc trường hợp được quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 118 Luật Đất đai năm 2013.
Tuy nhiên, từ báo cáo, kiến nghị, tham mưu của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Dương, UBND tỉnh Bình Dương đã giao diện tích 5.389 m2 đất suối Giỏ cho Công ty Sài Gòn Center thực hiện dự án mà không thông qua thủ tục đấu giá.
Nêu quan điểm về việc tỉnh Bình Dương giao 5.398 m2 đất công suối Giỏ cho Công ty Sài Gòn Center làm dự án nhà ở thương mại nhưng không thông qua đấu giá, luật sư Lê Trung Phát nói: “Việc giao đất không thông qua đấu giá là không đúng với các quy định pháp luật về đất đai và gây thất thoát ngân sách Nhà nước. Cơ quan chức năng cần thanh, kiểm tra, làm rõ những dấu hiệu vi phạm, cũng như mức độ gây thiệt hại, bao gồm trách nhiệm của đơn vị tham mưu, trách nhiệm của cơ quan phê duyệt”.
Cũng theo luật sư Phát, trong trường hợp này, tỉnh Bình Dương cần thực hiện lại các thủ tục về đất đai đối với phần diện tích đất suối Giỏ theo đúng quy định, tránh thiệt hại cho ngân sách Nhà nước.
Ảnh chụp ngày 23/11/2023 cho thấy đoạn kè, taluy của Dự án Green Valley City bị sạt lở, sụp đổ. (Ảnh: Lê Xuân Thọ) |
Đồng quan điểm trên, luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP HCM), cũng cho rằng, Công ty Sài Gòn Center thực hiện dự án nhà ở thương mại, thì việc thu hồi, giao đất phải áp dụng Điểm a Khoản 1 Điều 118 Luật Đất đai năm 2013.
“Đó là phải giao đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất. Nếu giao đất mà không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất là quy phạm pháp luật về đất đai, gây thiệt hại ngân sách Nhà nước. Còn thiệt hại như thế nào thì cần phải có sự thanh tra, kiểm tra làm rõ. Đồng thời, phải thực hiện lại các thủ tục về đất đai đối với 5.389 m2 đất suối Giỏ cho đúng các quy định, tránh làm thiệt hại ngân sách Nhà nước”, luật sư Lập nói thêm.
Điều 118, Luật Đất đai năm 2013: Các trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất và các trường hợp không đấu giá quyền sử dụng đất:
1. Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất trong các trường hợp sau đây, trừ các trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này:
a) Đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc cho thuê hoặc cho thuê mua;
Về rủi ro đối với khách hàng, Giám đốc Hãng luật Lê Trung Phát cho rằng, với những dự án như thế này, người mua cần cẩn trọng, nhất là vấn đề ra sổ hồng riêng, vì 3 lý do chính:
Thứ nhất, như Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Dương trả lời báo Tri thức và Cuộc sống ngày 15/12/2023, công ty này chưa nộp hồ sơ đề nghị kiểm tra cơ sở hạ tầng để phục vụ cho việc chuyển nhượng, nên chưa đủ điều kiện để cấp sổ riêng.
Thứ hai, hiện nay, phần diện tích đất xây nhà để bán đang được chủ đầu tư thế chấp, nếu muốn ra sổ riêng cho người mua, bắt buộc chủ đầu tư phải tất toán khoản vay. Nếu chủ đầu tư không thanh toán hết cho ngân hàng, thì chưa thể làm sổ riêng cho người mua, dù người mua có hoàn thiện phần nhà và vào ở.
Thứ ba, liên quan 3.589 m2 đất công suối Giỏ được giao không thông qua đấu giá (luật sư cho rằng không đúng với Luật Đất đai 2013), nên cần phải thực hiện lại các thủ tục về đất đai. Do đó, có thể phải điều chỉnh lại quy hoạch chi tiết 1/500 và điều chỉnh lại giấy phép xây dựng. Những việc điều chỉnh này sẽ mất nhiều thời gian, ảnh hưởng quá trình cấp sổ về sau. Trừ khi lúc đó, chủ đầu tư trúng đấu giá phần đất công này, mà việc đấu giá thì khó nói trước việc họ có trúng hay không.
Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin vụ việc.
>>> Xem thêm - Kỳ 1: “Dự án Green Valley City (Bài 1): Khách hàng bị kiện tụng bởi Công ty Sài Gòn Center”
UBND tỉnh Bình Dương cần làm rõ, giải trình
Đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp, cho rằng, trước thông tin báo chí phản ánh về việc hơn 5.000 m2 đất suối Giỏ do UBND phường Uyên Hưng (TP Tân Uyên) quản lý, nhưng được tỉnh Bình Dương thu hồi, giao cho Công ty Sài Gòn Center thực hiện dự án nhà ở thương mại không thông qua đấu giá, UBND tỉnh Bình Dương cần có giải trình làm rõ. Tỉnh này cũng cần giao cơ quan thanh tra vào cuộc đề rà soát toàn bộ việc giao đất không qua đấu giá. (Hải Ninh ghi)