Ai là người dễ bị nhất?
Đột quỵ nhiệt thường xảy ra vào mùa hè nắng nóng hoặc trong các hầm lò đốt nhiệt độ cao. Những người tham gia huấn luyện quân sự, các vận động viên chạy đường dài… trong điều kiện thời tiết nắng nóng.
Những người tiếp xúc đột ngột với môi trường nắng nóng như một đợt nắng nóng mùa hè, đi du lịch đến vùng đất nóng.
Những người lớn tuổi sống trong các căn hộ hoặc nhà không có máy lạnh hoặc luồng không khí không tốt, quạt có thể khiến chúng ta thấy tốt hơn nhưng điều hòa mới là giải pháp hữu hiện làm mát và giảm độ ẩm trong không khí.
Khi cơ thể chúng ta bị nóng, mồ hôi sẽ thoát ra mang theo nhiệt, cơ thể dịu mát hơn, tuy nhiên quá trình thoát mồ hôi này bị ảnh hưởng lớn bởi độ ấm trong không khí. Khi độ ẩm tương đôi từ 60% trở lên làm giảm sự bốc hơi mồ hôi, cản trở khả năng tự làm mát cơ thể, nguy cơ bệnh liên quan đến nhiệt tăng lên đáng kể.
Người dân sống trong khu vực đô thị dễ bị đột quỵ nhiệt do nhiệt trong một đợt nắng nóng kéo dài, đặc biệt khi có điều kiện khí quyển ứ đọng và chất lượng không khí kém. Ở đó có một phần nguyên nhân từ hiệu ứng đảo nhiệt: nhựa đường và nhiệt cửa hàng bê tông tích trữ trong ngày và chỉ dần dần phát tán nó vào ban đêm, dẫn đến nhiệt độ về đêm tăng cao.
Trẻ sơ sinh, trẻ em dưới 4 tuổi và người lớn trên 65 tuổi đặc biệt dễ bị tổn thương vì cơ thể thích nghi với nhiệt chậm hơn những người khác.
Những người bị bệnh tim, phổi hoặc thận, béo phì, thiếu cân, cao huyết áp, tiểu đường, bệnh tâm thần, nghiện rượu… đều là những đối tượng có nguy cơ cao bị ảnh hưởng đầu tiên bởi nắng nóng kéo dài.
Thuốc kháng histamin, thuốc giảm cân, thuốc lợi tiểu, thuốc an thần, thuốc kích thích, thuốc chống co giật, thuốc tim và huyết áp như thuốc chẹn bêta và thuốc co mạch, thuốc cho các bệnh tâm thần như thuốc chống trầm cảm và thuốc chống loạn thần. Các loại thuốc bất hợp pháp như cocaine và methamphetamine cũng có liên quan đến tăng nguy cơ đột quỵ do nhiệt.
Những người mắc tiểu đường cũng là người có nguy cơ cao cấp cứu, nhập viện và tử vong do các bệnh lý liên quan đến nhiệt.
Sau khi đã hồi phục đột quỵ do nhiệt, có thể cơ thể sẽ nhạy cảm hơn với nhiệt độ cao nên dễ bị sốc nhiệt tái phát. Vì vậy, tốt nhất là tránh thời tiết nóng, tránh tập thể dục quá nặng cho đến khi có lời khuyên của bác sĩ.
Giải pháp dự phòng
Khi chỉ số nhiệt cao, tốt nhất là nên ở trong môi trường có máy lạnh hoặc những không gian thoáng mát, nhiều bóng cây xanh hoặc gần hồ nước. Nếu phải đi ra ngoài, mọi người có thể ngăn ngừa đột quỵ nhiệt bắng cách thực hiện các bước sau:
- Mặc quần áo nhẹ, mày sáng, thoát, đội mũ rộng vành, đeo kính râm.
- Sử dụng kem chống nắng với hệ số chống nắng (SPF) từ 30 trở lên, đặc biệt là khi đang đi ngoài nắng, đang bơi hoặc đang đổ mồ hôi.
- Uống thêm nước để ngăn ngừa tình trạng mất nước. Người dân nên uống ít nhất 8 ly nước/ngày gồm: Nước suối, nước trái cây hoặc nước ép rau, trong đó nước từ các loại thảo dược tốt hơn. Vì bệnh liên quan đến nhiệt độ cũng có thể do thiếu muối, vậy nên thay thế một loại đồ uống thể thao giàu muối khoáng trong các giai đoạn có nhiệt độ và độ ẩm cao.
- Với những người chơi thể thao hoặc làm việc ngời trời, khuyến cáo chung là uống 700ml chất lỏng 2 giờ trước khi tập thể dục, lao động và cân nhắc thêm 240ml nước hoặc thức uống thể thao khác trước khi tập thể dục. Trong khi tập thể dục mọi người nên tiêu thụ tầm 240ml mỗi 20 phút, ngay cả khi không cảm thấy khát.
- Tuyệt đối không được để bất kỳ ai trong một chiếc xe đang đậu mà không bật điều hòa hoặc tắt máy. Đây là nguyên nhân phổ biến gây tử vong do nhiệt ở trẻ em. Khi đậu dưới ánh mặt trời, nhiệt độ trong xe có thể tăng 6 - 7 độ C chỉ trong vòng 10 phút.
- Lên lịch lại hoặc hủy hoạt động ngoài trời nếu thời tiết quá nắng nóng. Nếu có thể, hãy thay đổi thời gian của bạn ở ngoài trời vào những thời điểm thú vị nhất trong ngày: sáng sớm hoặc sau khi mặt trời lặn.
- Theo dõi màu nước tiểu: Nước tiểu đậm hơn là dấu hiệu cơ thể thiếu nước. Hãy chắc chắn mình uống đủ nước để duy trì nước tiểu có màu vàng nhạt và trong.
- Đo trọng lượng cơ thể trước và sau hoạt động thể chất. Theo dõi lượng nước bị mất (số cân nặng giảm sau tập) có thể giúp chúng ta xác định lượng nước cần uống bổ sung vào.
- Tránh các chất lỏng có chứa caffeine hoặc rượu, bởi vì cả hai chất này đều có thể làm cơ thể mất nhiều chất lỏng hơn và làm trầm trọng thêm các bệnh liên quan đến nhiệt.
- Cần trao đổi với bác sĩ riêng của mình khi tăng lượng chất lỏng nếu bạn hoặc người thân bị bệnh động kinh, suy tim, suy thận, bệnh gan hoặc đang trong chế độ ăn uống hạn chế chất lỏng.
- Cần chuẩn bị ekip sơ cứu y tế trong những sự kiện diễn ra dưới trời nắng nóng.
Không dùng thuốc viên bổ sung muối và các chất điện giải khác trong ngày nắng nóng. Nên bổ sung đồ uống thể thao hoặc nước trái cây, thảo dược (rau má, nhân trần, mướp đắng…), nước có pha Oresol.
