Đang uống cà phê thì “ngã quỵ”
Người bệnh C. (40 tuổi, ở TP HCM) được đưa đến Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn trong tình trạng mê man, gọi hỏi không đáp ứng, nửa người bên phải rất yếu. Ngay lập tức, ThS.BS. Phạm Hoàng Thiên – Trưởng khoa Cấp cứu – đã khởi động quy trình code stroke, xử trí ban đầu và đưa người bệnh đi chụp CT não khẩn.
Theo lời người nhà, khoảng 1 giờ trước khi nhập viện, anh C. đang ngồi uống cà phê thì đột ngột than chóng mặt, sau đó miệng méo và được đưa vào viện. Diễn tiến xấu đi rất nhanh chỉ trong thời gian ngắn.
Nguy hiểm hơn, anh C. vốn mang trong mình nhiều bệnh nền phức tạp: suy thận mạn giai đoạn 5 (đang chạy thận định kỳ), xơ gan Child C và tăng huyết áp – những yếu tố làm tăng đáng kể nguy cơ biến chứng và tử vong trong mọi can thiệp điều trị.
Kết quả CT sọ não khẩn ghi nhận ổ xuất huyết lớn tại nhân bèo trái, kích thước khoảng 28 x 52 x 28 mm, kèm phù nề não đáng kể và đường giữa đã bắt đầu lệch sang phải.
Ngay khi có kết quả, ThS.BS Phạm Hoàng Thiên cùng ê-kíp nhanh chóng đánh giá mức độ nặng, phối hợp cùng các chuyên khoa Ngoại thần kinh sọ não, Gây mê hồi sức, ICU, Nội thần kinh, Hô hấp, Lọc thận nhân tạo… và chuyển người bệnh lên Khoa Hồi sức tích cực (ICU) để hồi sức chuyên sâu.
Tại ICU, người bệnh được ổn định huyết áp, hô hấp, điều chỉnh rối loạn nội môi, hỗ trợ chức năng gan – thận và theo dõi sát tri giác.
Tuy nhiên, chỉ trong thời gian ngắn, dù đã hồi sức tích cực, tình trạng thần kinh vẫn xấu dần. CT kiểm tra lại cho thấy khối máu tụ tăng nhanh lên khoảng 37 x 63 x 32 mm, đẩy lệch đường giữa tới 15 mm, chèn ép não thất, tri giác tụt nhanh, người bệnh rơi vào hôn mê sâu.
Không phẫu thuật bệnh nhân gần như tử vong
Ở thời điểm này, nếu không phẫu thuật kịp thời, nguy cơ tử vong gần như chắc chắn.
Trước một ca bệnh mang đồng thời hai “bản án” nặng nề – suy thận giai đoạn cuối phải chạy thận nhân tạo và xơ gan Child C – lại thêm cơn xuất huyết não lớn cấp tính, bài toán đặt ra cho ê-kíp Ngoại thần kinh vô cùng nan giải.
Nếu phẫu thuật: nguy cơ chảy máu không cầm được do rối loạn đông máu ở bệnh nhân xơ gan, chức năng thận suy khiến việc dùng thuốc và dịch truyền rất phức tạp, khả năng chịu đựng cuộc mổ và hồi phục sau mổ thấp.
Nếu không phẫu thuật: khối máu tụ tiếp tục chèn ép, áp lực nội sọ tăng cao, đẩy lệch đường giữa, nguy cơ tử vong trong thời gian ngắn.
Sau hội chẩn khẩn cấp với các chuyên khoa Gây mê hồi sức, Huyết học, Tim mạch, Lọc máu, Gan mật…, BS.CK1 Trần Dạ Vương, bác sĩ Ngoại thần kinh cùng ê-kíp thống nhất lựa chọn phẫu thuật lấy máu tụ giải ép với tinh thần “còn cơ hội là còn chiến đấu”.
Truyền huyết tương tươi, yếu tố đông máu để cải thiện tình trạng rối loạn đông máu. Ê-kíp Gây mê hồi sức tính toán kỹ lưỡng liều thuốc, chiến lược gây mê – hồi sức phù hợp với chức năng gan, thận suy nặng, giảm tối đa gánh nặng cho cơ thể trong và sau mổ.
Trong phòng mổ, dưới sự hỗ trợ của kính vi phẫu và hệ thống trang thiết bị hiện đại, BS.CK1 Trần Dạ Vương tiến hành mở hộp sọ để tiếp cận vùng xuất huyết, khéo léo bóc tách và lấy khối máu tụ từng lớp một cách hết sức cẩn trọng, nhằm giải phóng tối đa sự chèn ép lên nhu mô não.
Song song đó, bác sĩ tỉ mỉ cầm máu từng điểm nhỏ, cố gắng hạn chế tối đa nguy cơ chảy máu tái phát trong bối cảnh người bệnh có sẵn rối loạn đông máu do bệnh nền.
Sau phẫu thuật, bệnh nhân được chuyển trở lại Khoa Hồi sức tích cực (ICU) để tiếp tục được hồi sức tích cực 24/24. Người bệnh rơi vào tình trạng mê man, sốt cao, phù não còn nhiều kèm hạ kali máu, buộc phải điều trị hồi sức tích cực với thở máy, lọc máu liên tục và phối hợp kháng sinh phổ rộng.
Ê-kíp hồi sức kiên trì duy trì lọc máu, chỉnh rối loạn điện giải và đông máu, đồng thời theo dõi sát tri giác, hô hấp, huyết động và chủ động phòng ngừa nhiễm trùng, tạo “môi trường” tốt nhất để não và cơ thể người bệnh có cơ hội phục hồi.
ThS.BS Võ Xuân Sang, Khoa hồi sức tích cực cho biết: “Từng ngày trôi qua, các chỉ số sinh tồn dần ổn định, tri giác sáng hơn, người bệnh bắt đầu mở mắt, làm theo những y lệnh đơn giản, khẽ cử động tay chân và nhận ra người thân bên cạnh – đó là “khoảnh khắc kỳ diệu” đối với toàn bộ ê-kíp điều trị”.
Chia sẻ về ca bệnh, bác sĩ Vương cho biết: “Nếu chỉ nhìn vào hồ sơ bệnh án với suy thận giai đoạn cuối, xơ gan Child C và xuất huyết não lớn, bất kỳ ai cũng có thể nghĩ cơ hội sống gần như bằng không.
Nhưng y học không chỉ là những con số, mà còn là niềm tin, sự phối hợp của cả ê-kíp và quyết tâm không bỏ cuộc. Trường hợp của anh C. nhắc chúng tôi rằng, chỉ cần còn một tia hy vọng, chúng ta vẫn luôn phải nỗ lực đến cùng để giành lại sự sống cho người bệnh.
Là những bác sĩ ngoại thần kinh, chúng tôi luôn sẵn sàng đối mặt với những thách thức khó khăn nhất. Mỗi bộ não là một vũ trụ kỳ diệu, việc bảo vệ sự sống cho vũ trụ ấy là sứ mệnh và cũng là niềm tự hào của chúng tôi".
