Chi tiết sốc về hộp sọ nghi của chị gái Nữ hoàng Cleopatra

Tâm Anh (theo Livescience)

14:59 - 15/01/2025

Các chuyên gia tìm thấy một hộp sọ nghi của chị gái Nữ hoàng Cleopatra tại Thổ Nhĩ Kỳ năm 1929, những chi tiết về hộp sọ hé lộ sự thật bất ngờ.

Tiet lo gay soc ve hop so nghi cua chi gai Nu hoang Cleopatra

Theo kết quả chụp CT và phân tích ADN, các nhà khảo cổ xác định hộp sọ hộp sọ được phát hiện ở Thổ Nhĩ Kỳ không phải là của Arsinoë - chị gái cùng cha khác mẹ của Nữ hoàng Cleopatra nổi tiếng Ai Cập. Trên thực tế, hộp sọ thuộc về một nam thiếu niên mắc chứng rối loạn di truyền. Ảnh: Austrian Academy of Sciences / Austrian Archaeological Institute.

Tiet lo gay soc ve hop so nghi cua chi gai Nu hoang Cleopatra-Hinh-2

Trước đó, một thi hài được phát hiện trong một cỗ quan tài bằng đá cẩm thạch trong tòa nhà có tên Octagon tại Ephesus - địa điểm khảo cổ ở Thổ Nhĩ Kỳ năm 1929. Nơi chôn cất này không có đồ tùy táng hay dòng chữ khắc nào nhưng các nhà khảo cổ vào thời điểm đó nhận định chủ nhân ngôi mộ là một phụ nữ trẻ. Ảnh: Gerhard Weber / University of Vienna.

Tiet lo gay soc ve hop so nghi cua chi gai Nu hoang Cleopatra-Hinh-3

Khi đó, giới nghiên cứu suy đoán hộp sọ được chôn cất trong ngôi mộ cổ đó có thể là Arsinoë IV - người đã cầm vũ khí chống lại người chị cùng cha khác mẹ của mình - Cleopatra và Julius Caesar. Arsinoë cũng là người chỉ huy cuộc vây hãm Alexandria vào năm 48 trước Công nguyên đến năm 47 trước Công nguyên. Ảnh: Kristian Tsvetanov.

Tiet lo gay soc ve hop so nghi cua chi gai Nu hoang Cleopatra-Hinh-4

Trong trận chiến này, Arsinoë đã thua trận và tới lánh nạn tại Đền Artemis ở Ephesus. Vào năm 41 trước Công nguyên, Arsinoë, khi đó 22 tuổi, bị sát hại theo lệnh Nữ hoàng Cleopatra và người tình Mark Antony. Ảnh: University of Dundee.

Tiet lo gay soc ve hop so nghi cua chi gai Nu hoang Cleopatra-Hinh-5

Để làm sáng tỏ bí mật về hộp sọ nghi của Arsinoë, các nhà nghiên cứu đã thực hiện phân tích carbon phóng xạ. Kết quả cho thấy hộp sọ thuộc về một người qua đời vào khoảng năm 205 trước Công nguyên đến năm 36 trước Công nguyên. Dữ liệu này phù hợp với ghi chép trong lịch sử về cái chết của Arsinoë. Tuy nhiên, giai đoạn phát triển của bộ xương cho thấy người đó chỉ qua đời khi 11 - 14 tuổi, tức trẻ hơn Arsinoë nhiều tuổi. Ảnh: University of Vienna.

Tiet lo gay soc ve hop so nghi cua chi gai Nu hoang Cleopatra-Hinh-6

Tác giả chính của nghiên cứu, Gerhard Weber - giáo sư về nhân chủng học tiến hóa tại Đại học Vienna cho hay trong các kiểm tra, hộp sọ và xương đùi có sự hiện diện của nhiễm sắc thể Y. Điều đó có nghĩa thi hài thuộc về một nam giới. Ảnh: Austrian Academy of Sciences / Austrian Archaeological Institute.

Tiet lo gay soc ve hop so nghi cua chi gai Nu hoang Cleopatra-Hinh-7

Do xương sọ mỏng hơn và dễ vỡ hơn bình thường nên nhóm nghiên cứu đã thực hiện kiểm tra chi tiết và phát hiện những dị tật mà trước đây chưa từng biết tới. Đó là hộp sọ của thiếu niên này không đối xứng. Ảnh: Austrian Academy of Sciences / Austrian Archaeological Institute.

Tiet lo gay soc ve hop so nghi cua chi gai Nu hoang Cleopatra-Hinh-8

Tiếp đến, hàm răng trên của thiếu niên có hình dạng bất thường và có ít nhất một chiếc răng không có dấu hiệu bị mòn. Những đặc điểm này cho thấy thiếu niên đó đã không sử dụng hàm trên như bình thường và có khả năng là hàm dưới nhỏ, có hướng bất thường. Ảnh: Gerhard Weber / University of Vienna.

Tiet lo gay soc ve hop so nghi cua chi gai Nu hoang Cleopatra-Hinh-9

Theo các nhà nghiên cứu, tình trạng hộp sọ và hàm răng cho thấy người thiếu niên đó có thể mắc rối loạn di truyền hiếm gặp có tên là hội chứng Treacher Collins (TCS). Tình trạng này ảnh hưởng đến sự phát triển của khuôn mặt và đầu, gây ra tình trạng hàm nhỏ, mắt xếch xuống và các vấn đề về thính giác, thị giác. Ảnh: Scientific Reports.

Tiet lo gay soc ve hop so nghi cua chi gai Nu hoang Cleopatra-Hinh-10

Lý do thiếu niên này mắc căn bệnh hiếm gặp trên và được chôn cất tại Octagon là một bí ẩn lớn. Các nhà nghiên cứu đã và đang nỗ lực giải mã những câu hỏi lớn về cái chết của cậu bé. Ảnh: Getty Images.