Biểu giá điện: Cần nghiên cứu mức tăng, giãn giữa các bậc hợp lý hơn

Bộ Công Thương đã đề xuất rút phương án điện một giá và sẽ tiếp tục lấy ý kiến về phương án 5 bậc thang để hoàn thiện trước khi trình Thủ tướng vào cuối năm nay. Phương án 5 bậc thang sẽ ghép bậc 1 và bậc 2 hiện tại thành bậc 1 mới (từ 0 - 100kWh), giá bậc 1 mới được giữ bằng bậc 1 hiện hành; giữ nguyên mức 101 - 200kWh là bậc 2; bậc 3 từ 201 - 400kWh và bậc 4 là 401 - 700kWh và bậc 5 - bậc cao nhất sẽ lên mức 701kWh.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, với mức quy định trong biểu giá điện 5 bậc mà Bộ Công Thương đưa ra, chỉ có 1 bậc dưới mức giá bán lẻ điện bình quân cho sinh hoạt được quy định (1.864,44đ/kWh). Còn lại các bậc thang khác đều có mức giá trên mức giá bán lẻ điện bình quân cho sinh hoạt đã được Chính phủ quy định, thậm chí bậc thang thứ 4 - 5 rất cao, lên đến hơn 160% giá điện bình quân. Điều này làm cho giá bán lẻ điện bình quân thực tế cao hơn giá bán lẻ điện bình quân cho sinh hoạt đã được Chính phủ quy định.

Bộ Công Thương cần giải thích tại sao lại đưa ra các con số này. EVN cần đưa ra số liệu thống kê cụ thể về các hộ gia đình tiêu thụ điện ở từng mức sử dụng trong thời gian vừa qua, đặc biệt là công khai, minh bạch trong việc đo đếm, ghi chỉ số công tơ. Từ đó mới có căn cứ để phân ra các bậc thang và đưa ra giá điện phù hợp.

Theo các chuyên gia, khoảng cách tăng giá giữa các bậc trong phương án biểu giá 5 bậc thang hiện quá lớn. Điều này khiến các hộ dùng trên 200kWh phải trả giá cao hơn nhiều giá điện bình quân. Trong khi mùa nắng nóng, đa phần các gia đình dùng ít nhất 1 điều hòa cũng đã tiêu thụ từ 300 - 500kW thì tiền điện thậm chí còn cao hơn cả mức giá hiện nay.

Ông Nguyễn Tiến Thỏa, Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam cho rằng, cần rút 6 bậc thang hiện nay xuống còn 3 bậc; ghép các bậc lại với nhau để tăng khoảng cách tiêu thụ điện hợp lý, phù hợp với tình hình thực tế sử dụng điện hiện nay. Về lâu dài, cần cải tiến tất cả biểu giá theo hướng bán theo cấp điện áp giờ bình thường, cao điểm, thấp điểm chứ không nên sửa biểu giá điện kiểu chắp vá. Mức giá trung bình của biểu giá điện phải phục vụ số đông hộ dùng điện và cần công khai.

Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam cũng cho rằng, cần sớm sửa Luật Điện lực, chính sách giá điện làm cơ sở xây dựng giá theo thị trường cạnh tranh. Thực hiện chính sách xã hội ngoài giá, chứ không nên thực hiện trong giá vì có thể làm méo mó, không phản ánh được quy luật giá trị và cung cầu.