Trong thời gian gần đây, nhiều nghiên cứu ghi nhận tỷ lệ ung thư tuyến giáp tăng rõ rệt, đặc biệt ở phụ nữ trẻ. Điều này khiến nhiều người lo lắng và gọi đây là “đại dịch thầm lặng” của thời hiện đại.

Vì sao ung thư tuyến giáp tăng nhanh?

Nhờ tầm soát tốt hơn: Siêu âm độ phân giải cao giúp phát hiện sớm nhiều nhân giáp mà trước kia dễ bỏ sót nên số ca được ghi nhận tăng.

Tiếp xúc tia xạ vùng đầu – cổ: Từng xạ trị hoặc người làm việc trong môi trường bức xạ có nguy cơ cao.

Thừa hoặc thừa i-ốt: Cả hai đều có thể gây rối loạn tuyến giáp và hình thành nốt giáp.

Nội tiết & di truyền: Phụ nữ bị ảnh hưởng nhiều hơn, nhất là giai đoạn mang thai – sau sinh – tiền mãn kinh.

Ô nhiễm môi trường, hóa chất, viêm giáp mạn tính: Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy đây là yếu tố nguy cơ đáng chú ý.

Dấu hiệu cảnh báo sớm ung thư tuyến giáp

Phần lớn ung thư tuyến giáp diễn tiến âm thầm, nhưng tuyệt đối không nên bỏ qua các dấu hiệu:

Khối cứng ở cổ, không đau, to dần

Khàn tiếng kéo dài

Cảm giác nuốt nghẹn, nuốt vướng

Khó thở, tức vùng cổ

Hạch cổ to bất thường

Lưu ý: 80–90% nhân giáp là lành tính, vì vậy khi phát hiện nốt giáp, hãy theo dõi đúng hướng dẫn. Tuyệt đối không hoang mang, cũng không chủ quan.

Ai cần tầm soát tuyến giáp?

Nên tầm soát nếu bạn thuộc các nhóm sau:

Phụ nữ 20–50 tuổi

Có người thân mắc ung thư tuyến giáp

Có bướu giáp, viêm giáp Hashimoto

Từng tiếp xúc tia xạ vùng đầu – cổ

Đã xạ trị ung thư khác

Người bình thường có thể siêu âm 1 lần/năm để kiểm tra tổng quát.

Phòng ngừa chủ động ung thư tuyến giáp

Cung cấp i-ốt cân đối: Dùng muối i-ốt

Không lạm dụng chẩn đoán tia xạ: Đặc biệt là CT vùng đầu – cổ.

Ưu tiên thực phẩm tốt cho tuyến giáp: Cá biển, hải sản; Trứng, sữa; Rau xanh, trái cây giàu chất chống oxy hóa.

Duy trì cân nặng phù hợp: Béo phì làm rối loạn nội tiết và tăng nguy cơ bệnh tuyến giáp.

Kiểm soát viêm tuyến giáp mạn: Theo dõi định kỳ để tránh tiến triển thành nhân giáp.

Giảm tiếp xúc hóa chất độc hại: Hạn chế các sản phẩm tẩy rửa mạnh, thuốc nhuộm tóc rẻ tiền, khói bụi ô nhiễm.

Tin vui từ góc độ y khoa

Ung thư tuyến giáp là một trong những ung thư có tiên lượng tốt nhất:

96–98% sống sau 5 năm nếu phát hiện sớm.

Nhiều trường hợp điều trị khỏi hoàn toàn.

Người bệnh vẫn sống và làm việc bình thường.

Điều quan trọng nhất, phát hiện sớm và theo dõi đúng phác đồ.

ThS.BS Nguyễn Văn Thái (Viện y học phóng xạ và Ung bướu quân đội)