Thiết bị nhỏ bằng viên thuốc con nhộng được cấy vào buồng tim qua ống thông giúp tim đập ổn định, ngăn nguy cơ đột tử cho chị Diễm, 48 tuổi, bị rối loạn nhịp tim.

Ức chế tim dễ suy tim, đột quỵ và đột tử

Chị Diễm cho biết vốn khỏe mạnh, nhưng vài tháng trước thường xuyên mệt mỏi, thỉnh thoảng chóng mặt, hồi hộp. Dù đã giảm cường độ làm việc, dành thời gian nghỉ ngơi nhưng triệu chứng không cải thiện. Tháng trước chị đột nhiên ngất hai lần không rõ nguyên nhân, đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khám.

Để tìm nguyên nhân gây ngất có liên quan đến vấn đề ở tim hay không, ThS.BS.CKI Nguyễn Minh Châu, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, chỉ định người bệnh làm nghiệm pháp bàn nghiêng để tìm nguyên nhân gây ngất có liên quan đến vấn đề ở tim hay không.

Bệnh nhân được cố định trên bàn kiểm tra, sau đó bàn chuyển dần từ tư thế nằm sang nghiêng 60-80 độ, đồng thời theo dõi liên tục huyết áp, nhịp tim và triệu chứng đi kèm.

Sự thay đổi tư thế này giúp phát hiện tình trạng tụt huyết áp tư thế, giảm lưu lượng máu lên não hoặc rối loạn nhịp tim – các yếu tố thường không ghi nhận được trên điện tâm đồ thông thường hoặc khi thăm khám.

Kết quả xác định chị Diễm bị rối loạn nhịp tim, có lúc rớt nhịp (từ 100 rớt xuống còn hơn 30 nhịp/phút). Thậm chí, bệnh nhân có nhiều khoảng ngưng tim, trong đó khoảng ngưng lâu nhất kéo dài 6 giây – điều không thể phát hiện bằng điện tâm đồ thông thường.

Rối loạn nhịp tim xảy ra khi các xung điện điều khiển nhịp tim hoạt động bất thường, khiến tim đập quá nhanh (trên 100 nhịp/phút), quá chậm (dưới 60 nhịp/phút) hoặc không đều.

GS.TS.BS Võ Thành Nhân, Giám đốc Trung tâm Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM nhận định, bệnh lý chị Diễm gặp phải nằm trong nhóm bệnh ngất, gọi là “ngất do ức chế tim”. Ức chế tim khiến tim đập quá chậm hoặc có những khoảng ngừng bất thường khiến máu không được bơm đủ đến não và các cơ quan quan trọng.

Ức chế tim thường biểu hiện bằng tình trạng choáng váng, mệt mỏi, khó thở và đặc biệt là các cơn ngất đột ngột. Trường hợp chị Diễm ức chế tim khiến tim đập quá chậm hoặc có những khoảng ngừng bất thường khiến máu không được bơm đủ đến não và các cơ quan quan trọng.

Ngất do ức chế tim có thể tiến triển âm thầm, nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ như suy tim, đột quỵ, đột tử nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Máy tạo nhịp giống viên thuốc hình con nhộng ngăn đột quỵ

Phương pháp điều trị hiệu quả nhất trong trường hợp này là đặt máy tạo nhịp vĩnh viễn, giúp duy trì nhịp tim ổn định và an toàn cho người bệnh. Thiết bị y tế này có các điện cực được đưa vào cơ thể giúp điều chỉnh sự co bóp của cơ tim, từ đó duy trì nhịp tim và cung lượng tim phù hợp.

Có hai loại máy tạo nhịp là có dây (điện cực) và không dây. Máy tạo nhịp có dây tồn tại nhiều nhược điểm như phải rạch da nên dễ gây nhiễm trùng; nếu thể trạng bệnh nhân gầy, lớp mô dưới da mỏng, phải bóc tách cơ để đặt máy dưới cơ dễ gây tụ máu tại chỗ đặt máy; trong lúc đâm kim vào tĩnh mạch dưới đòn để đưa điện cực vào tim dễ làm tổn thương mạch máu gây tràn máu màng phổi; để lại sẹo xấu trên da…

Máy tạo nhịp không dây có kích thước nhỏ gọn như viên thuốc hình con nhộng, bằng 1/10 máy tạo nhịp có dây, được cấy vào buồng tim của bệnh nhân thông qua ống thông, không cần dây dẫn.

“Kỹ thuật này không mở ngực nên tránh được nguy cơ nhiễm trùng, tụ máu, tràn máu màng phổi so với đặt máy tạo nhịp có dây”, Giáo sư Võ Thành Nhân nói, thêm rằng máy có tuổi thọ lên đến 10-12 năm.

Giáo sư Nhân cùng ê- kíp luồn ống thông qua tĩnh mạch đùi đến tâm thất phải. Dưới hướng dẫn của hình ảnh trên màn hình X-quang, các bác sĩ quan sát rõ đường đi của máy tạo nhịp đang nằm ở đầu ống thông trên màn hình X-quang, quá trình cấy máy diễn ra thuận lợi trong 45 phút.

Bác sĩ cài máy ở chế độ 50 nhịp/phút, tức là khi nhịp tim giảm xuống dưới 50 nhịp/phút thì máy phát nhịp duy trì tần số ít nhất 50 nhịp/phút, ngăn rớt nhịp hoặc ngưng nhịp gây ngất, đột tử.

Sau can thiệp, chị Diễm tỉnh táo, không còn tình trạng choáng váng khi thay đổi tư thế, sức khỏe dần hồi phục, xuất viện sau hai ngày.