Theo daibieunhandan, một công trình nghiên cứu mới vừa hé lộ những phát hiện quan trọng có thể là nguyên nhân gây hội chứng “Covid-19 kéo dài”, gợi mở hướng tiếp cận mới trong chẩn đoán và điều trị.

Nhóm nghiên cứu do Giáo sư Alain Thierry (Đại học Montpellier, Pháp) dẫn dắt đã phân tích mẫu máu của 50 bệnh nhân Covid kéo dài và 38 người khỏe mạnh, sử dụng các kỹ thuật hiện đại như tế bào học dòng chảy kết hợp hình ảnh và kính hiển vi huỳnh quang. Mục tiêu là tìm hiểu những bất thường vi mô có thể liên quan đến tình trạng bệnh kéo dài sau nhiễm SARS-CoV-2.

Kết quả cho thấy bệnh nhân Covid kéo dài có số lượng vi huyết khối (microclots) nhiều hơn nhóm khỏe mạnh gần 20 lần, đồng thời kích thước các vi huyết khối này cũng lớn hơn. Vi huyết khối là các cục máu đông cực nhỏ nhưng đủ khả năng cản trở dòng máu chảy qua mao mạch, ảnh hưởng đến vận chuyển oxy và dinh dưỡng đến các mô.

Đáng chú ý, nhóm nghiên cứu ghi nhận mức độ tăng cao của bẫy ngoại bào của bạch cầu trung tính (neutrophil extracellular traps) ở bệnh nhân.

Bẫy ngoại bào của bạch cầu trung tính là mạng lưới ADN và enzyme được bạch cầu giải phóng để bao vây tác nhân gây bệnh. Trong điều kiện bình thường, chúng nhanh chóng bị phân hủy. Nhưng khi tồn tại dai dẳng, bẫy ngoại bào của bạch cầu trung tính có thể làm gia tăng nguy cơ huyết khối và tổn thương mạch máu.

Điểm đột phá của nghiên cứu là phát hiện bẫy ngoại bào của bạch cầu trung tính xuất hiện bên trong các vi huyết khối, tức mạng lưới dính này được “gắn” trực tiếp vào cấu trúc của cục máu đông. Mối liên kết này chưa từng được báo cáo trước đây.

Hiện tượng được ghi nhận ở cả nhóm bệnh nhân và nhóm đối chứng, phù hợp với vai trò của bẫy ngoại bào của bạch cầu trung tính trong thúc đẩy đông máu. Tuy nhiên, mức độ kết dính ở bệnh nhân Covid kéo dài mạnh hơn nhiều, khiến các vi huyết khối có thể kháng lại quá trình tiêu sợi huyết - cơ chế tự nhiên giúp cơ thể phá vỡ máu đông.

Giáo sư Thierry đánh giá: “Phát hiện này cho thấy sự tồn tại của tương tác sinh lý giữa vi huyết khối và bẫy ngoại bào của bạch cầu trung tính, khi quá trình này rối loạn, chúng có thể trở thành yếu tố gây bệnh”...

Dù kết quả nghiên cứu tạo nên tín hiệu lạc quan, các nhà khoa học nhấn mạnh đây mới chỉ là bước đầu. Cần thêm các nghiên cứu sâu hơn để xác lập mối quan hệ nhân - quả giữa vi huyết khối, bẫy ngoại bào của bạch cầu trung tính và sự hình thành các triệu chứng Covid kéo dài. Bên cạnh đó, việc xem xét liệu can thiệp vào hai cấu trúc này - bằng thuốc hoặc biện pháp y sinh - có giúp cải thiện triệu chứng hay không cũng là hướng nghiên cứu quan trọng.

Phát hiện mới mang ý nghĩa đặc biệt đối với cộng đồng bệnh nhân Covid kéo dài - những người đang đối mặt với các triệu chứng mãn tính ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống. Việc hiểu rõ hơn cơ chế sinh học có thể giúp thúc đẩy phát triển các phương pháp điều trị chuyên biệt, thay vì chỉ quản lý triệu chứng như hiện nay.

Trong khi các khía cạnh của bệnh vẫn cần tiếp tục làm sáng tỏ, kết quả nghiên cứu của nhóm nghiên cứu đã góp phần dựng lên một mảnh ghép quan trọng, giúp cộng đồng khoa học tiến gần hơn tới câu trả lời cho hội chứng Covid kéo dài.

Tạp chí giadinhmoi.vn thông tin, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) “hội chứng hậu Covid-19” thường xảy ra ở những người nhiễm virus SARS-CoV-2 được 3 tháng, với các triệu chứng xuất hiện và kéo dài ít nhất 2 tháng mà không có bất kỳ chẩn đoán thay thế nào có thể giải thích được.

Theo thống kê của WHO, có khoảng 10-20% bị ảnh hưởng lâu dài bởi “hội chứng hậu Covid” khi sức khỏe suy giảm làm tác động nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng công việc. Đồng thời tinh thần người bệnh cũng trở nên sa sút, không ổn định vì lo lắng quá mức.

Về nguyên nhân của “hội chứng hậu Covid-19”, phần lớn do virus kích hoạt phản ứng tự miễn làm cơ thể sản sinh ra một loại kháng thể tự miễn, có khả năng tấn công, chống lại chính cơ thể. Do đó mà các mô đang khỏe mạnh lại bị phá hủy sau khỏi bệnh.

Đồng thời, virus cũng dẫn đến tình trạng viêm nhiễm mạn tính phát tác toàn thân khiến cho người bệnh giảm khả năng trao đổi chất.

Bên cạnh đó, ở những trường hợp chuyển nặng, người bệnh còn xuất hiện tình trạng đông máu, tắc nghẽn vi mạch ở nhiều nơi có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim, tắc mạch phổi, mạch chi...

Về cơ bản, đa số những người nhiễm bệnh đều có nguy cơ gặp phải “hội chứng hậu Covid”, trong đó bao gồm cả người không triệu chứng, người bệnh thể nhẹ cho tới thể nặng phải điều trị tích cực.