Chuôi khớp tụt khỏi ổ gây đau đớn và biến chứng di lệch chân
Bệnh nhân Nguyễn Văn T. (79 tuổi), năm 2003, bị hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi phải phẫu thuật cắt bỏ và được thay khớp háng bên phải toàn phần có xi măng . Sau phẫu thuật, bệnh nhân tập luyện, trở lại sinh hoạt bình thường. Khoảng 3 năm nay, bệnh nhân thấy đau khớp háng phải tăng lên khi vận động, đau lan xuống gối, đi lại tập tễnh, điều trị nội khoa không đỡ. Qua thăm khám, thấy chân phải ngắn hơn 4 - 5cm so với bên trái.
TS.BS Nguyễn Quốc Dũng, Phó Trưởng Khoa Phẫu thuật Khớp, Bệnh viện T.Ư Quân đội 108 cho biết, phương pháp điều trị duy nhất cho bệnh nhân để tránh đau đớn kéo dài là thay lại khớp háng nhân tạo. Nhưng việc thay lại vô cùng khó khăn vì hình ảnh phim X-quang và CT cho thấy khớp háng nhân tạo đã lỏng, ổ cối khuyết xương rộng và rỗng, đầu trung tâm xương đùi cũng bị xi măng ăn rỗng, chuôi khớp lún sâu vào ống tủy và nguy cơ gây thủng thân xương đùi...
Các bác sĩ đã phải dùng loại khớp to đường kính 58mm và để chắc chắn với các đầu xương đã bị xi măng ăn rỗng, kíp phẫu thuật đã phải dùng loại chuôi dài đóng từ cổ xương đùi đóng tụt xuống đầu gối... Không những thế còn phải xử lý phần mềm bị xơ cứng, co kéo để đưa chân bệnh trở về bình thường. Sau gần 3 tiếng phẫu thuật, ca mổ đã thành công.
Ngày thứ 2 sau mổ, nhờ giảm đau tốt, bệnh nhân đã có thể tự đứng dậy và được hướng dẫn tập đi bằng nạng. Hiện tại tuần thứ 3 sau mổ, vết mổ đã liền hoàn toàn, bệnh nhân đã hết đau và đang dần trở lại với những sinh hoạt thường ngày.
Lựa chọn khớp tốt ngay từ lần đầu
Theo TS.BS Nguyễn Quốc Dũng, thay khớp háng là bước đột phá trong chuyên ngành phẫu thuật chấn thương chỉnh hình. Tuy nhiên, vì là vật liệu cấy ghép, nên tuổi thọ của khớp háng nhân tạo là có hạn (10 - 20 năm). Khi khớp háng nhân tạo bị lỏng, hoặc gặp những biến chứng sau mổ như gãy xương, sai khớp, nhiễm khuẩn, bệnh nhân sẽ đối mặt với nguy cơ phải thay lại khớp háng.
Để tránh phải thay lại khớp háng, theo TS.BS Nguyễn Quốc Dũng, ngoài kỹ thuật mổ thì việc lựa chọn loại khớp vô cùng quan trọng. Thực tế có tới khoảng 90% bác sĩ mổ tốt, nhưng lại chưa có hiểu biết đầy đủ về các loại khớp, vật liệu khớp... để tư vấn loại khớp sao cho phù hợp với tình trạng bệnh nhân (độ tuổi, chất lượng xương...) để cho lần thay khớp đầu đạt được tuổi thọ cao nhất tránh phải thay lại. Vì vậy, ở lần đầu thay khớp, bệnh nhân nên tư vấn ở các bác sĩ chuyên khoa sâu và nên lựa chọn loại khớp phù hợp với cơ thể chứ không nên lựa chọn theo sở thích hoặc giá thành...
Đặc biệt, sau mổ thay khớp háng nhân tạo, ngoài việc thực hiện nghiêm chế độ luyện tập, uống thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, thăm khám định kỳ theo chỉ định, bệnh nhân cần “lắng nghe” sự thay đổi của cơ thể và của khớp nhân tạo. Theo nghiên cứu có 3 nguyên nhân chính dẫn đến thay lại khớp, đó là: Lỏng khớp, sai khớp và nhiễm khuẩn khớp nhân tạo. Do đó, khi thấy các triệu chứng đau, viêm tấy, mất cân đối chân, thấy tiếng kêu cót két hoặc lục khục trong khớp... cần đến cơ sở y tế có uy tín hoặc liên lạc trực tiếp với nơi phẫu thuật trước để được tư vấn, thăm khám tìm ra nguyên nhân, từ đó có phương pháp điều trị kịp thời, tránh để lâu, diễn biến nặng sẽ khó khăn trong điều trị.
