Trong báo cáo về quyết toán ngân sách năm 2018 gửi Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 đang diễn ra, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã chỉ ra nhiều sai phạm trong hoạt động đấu thầu xây dựng và quản lý vốn đầu tư.

Cụ thể, theo KTNN, việc chỉ định thầu một số dự án thiếu căn cứ, chưa đủ điều kiện. Điển hình là dự án xây dựng tuyến đường bộ nối đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng với đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình. 

“Đề xuất của UBND tỉnh Hưng Yên, UBND tỉnh Hà Nam và tham mưu của Bộ KH&ĐT gửi Thủ tướng Chính phủ thiếu căn cứ, nội dung các văn bản không làm rõ được sự cần thiết phải chỉ định thầu theo quy định tại Mục 2, Văn bản 229/TTg-KTN ngày 16/02/2009 của Thủ tướng; Dự án không đủ điều kiện đề xuất chỉ định thầu khi chưa có quyết định đầu tư theo quy định”, KTNN cho hay.

Ngoài ra, một số dự án bị kiểm toán phát hiện phê duyệt hồ sơ mời thầu, kế hoạch lựa chọn nhà thầu chưa đúng quy định như trường hợp xảy ra tại Kho bạc Nhà nước.

Cụ thể, kế hoạch lựa chọn nhà thầu một số dự án thuộc Kho bạc Nhà nước (KBNN) không quy định rõ thời gian cấp vốn để thanh toán cho nhà thầu. Hồ sơ mời thầu bao gồm cả chi phí dự phòng, giá trúng thầu bao gồm cả chi phí dự phòng cho yếu tố khối lượng phát sinh không chính xác (Dự án trụ sở KBNN Thốt Nốt, Dự án trụ sở KBNN Ô Môn); tỉnh Thanh Hóa có 4 dự án; TP. Cần Thơ, tỉnh Quảng Nam, Bạc Liêu mỗi nơi 1 dự án.

Đáng chú ý, hồ sơ mời thầu (hồ sơ yêu cầu) một số dự án nêu rõ yêu cầu về nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa. Điển hình là ở TP. Hồ Chí Minh, gói thầu số 14, dự án Xây dựng thay thế Khu B-C của Bệnh viện Từ Dũ; Đồng Tháp cũng có 5 dự án tại huyện Châu Thành mắc lỗi này.

“Tình trạng áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu trái quy định như ở Dự án xây dựng công trình Trụ sở Ủy ban Dân tộc chỉ định thầu 3 gói thầu không đúng quy định; Một số gói thầu của các dự án tại: TP. Hồ Chí Minh, tỉnh Quảng Ngãi, Bình Dương, Bạc Liêu, Lâm Đồng, Khánh Hòa, An Giang, Đồng Tháp, Lạng Sơn, Thái Bình, Thanh Hóa, Ninh Bình, Bà Rịa - Vũng Tàu”, Kiểm toán Nhà nước cho hay.

Đáng chú ý, một số chủ đầu tư đã thương thảo, ký hợp đồng trước khi có quyết định chỉ định thầu. Đơn cử, tại Hội Nông dân Việt Nam, Kiểm toán Nhà nước phát hiện dự án đầu tư xây dựng Trung tâm dạy nghề và Hỗ trợ Nông dân tỉnh Hòa Bình thực hiện phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu trước khi tiến hành thương thảo hợp đồng.

Ngoài ra, tại gói thầu số 5a Hợp phần công trình đầu mối, hệ thống kênh, công trình trên kênh thuộc khu tưới lấy nước trực tiếp từ hồ chứa nước Bản Mồng, Dự án hồ chứa nước Bản Mồng, tỉnh Nghệ An ký kết hợp đồng và thực hiện trước khi có quyết định chỉ định thầu.