Bé Hưng 6 tuổi, đau bụng âm ỉ vùng thượng vị kéo dài 2-3 tháng, gia đình đưa đi khám, bác sĩ chẩn đoán loét tá tràng kèm thiếu máu khiến tình trạng bệnh nặng thêm.

Tưởng đau bụng nhẹ nhàng không ngờ bệnh nặng vì 2 bệnh lý kết hợp

Bé Hưng cho biết, trước đó em thường xuyên bị đau bụng nhưng tự khỏi, đau nhiều khi đói hoặc nửa đêm khiến em mất ngủ, ảnh hưởng đến học tập. 2 tuần nay đau nhiều hơn kèm theo ợ hơi, ợ chua, ăn uống khó tiêu, nôn ói, đi cầu có phân nhầy đen nên đưa đi khám. Kết quả nội soi chẩn đoán em bị loét dạ dày tá tràng, nhiều ổ loét có kích thước 5-7mm.

ThS.BS.CKI Hạp Tiến Lộc, khoa Nhi, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7 cho biết, bệnh nhi có biểu hiện nhợt nhạt, mệt mỏi do thiếu máu. Bé đi cầu phân nhầy đen – dấu hiệu cho thấy máu đã bị tiêu hóa bởi dịch vị và vi khuẩn đường ruột. Tình trạng này diễn ra âm thầm khiến bé bị mất máu từ từ.

“Hai bệnh lý này tác động qua lại khiến tình trạng trầm trọng thêm, dễ gây biến chứng”, bác sĩ Lộc nói, đồng thời lý giải bản chất của vết loét tá tràng là sự tổn thương mạch máu niêm mạc ruột gây xuất huyết tiêu hóa. Với trẻ đã bị thiếu máu sẵn, lượng huyết sắc tố Hemoglobin vốn đã thấp, khi vết loét chảy máu dù ít cũng có thể dẫn đến tụt huyết áp và sốc mất máu nhanh hơn so với trẻ bình thường.

Trẻ bị hai bệnh lý này cũng đáp ứng điều trị khó khăn hơn do để vết loét niêm mạc tá tràng lành lại, cơ thể cần cung cấp đủ oxy và chất dinh dưỡng đến vùng tổn thương. Thiếu máu đồng nghĩa với việc khả năng vận chuyển oxy của máu bị giảm sút khiến quá trình hồi phục niêm mạc diễn ra chậm hơn, vết loét dai dẳng và dễ tái phát hơn.

Bên cạnh đó, để trị thiếu máu bác sĩ phải bổ sung sắt. Tuy nhiên, thuốc sắt đường uống thường có tác dụng phụ là kích ứng niêm mạc dạ dày – tá tràng, gây nóng rát, đau bụng, buồn nôn. Điều này có thể làm triệu chứng đau dạ dày của trẻ tồi tệ hơn.

Ngược lại, nếu chỉ chữa loét mà không bù sắt thì thiếu máu không cải thiện, sức đề kháng kém, trẻ không đủ sức để hồi phục.

Bác sĩ Lộc chỉ định tiêm thuốc PPI nhằm ức chế axit mạnh, giữ pH dạ dày ổn định, giúp cầm máu và vết loét mau lành. Đồng thời kê đơn thuốc uống, lộ trình 4 tuần, kết hợp kháng sinh.

Trong thời gian dùng thuốc, bệnh nhi cần tái khám theo chỉ định để theo dõi các triệu chứng của bệnh, đánh giá vết loét, do bé có bệnh nền nên dễ tái phát xuất huyết.

Bệnh nhi cần tuân thủ chế độ ăn uống khoa học, không ăn đồ chua, cay, nước có ga, cà phê… Trong 1-2 tuần đầu nên ăn cháo, súp, cơm nát để giảm ma sát vào ổ loét lớn, đồng thời hạn chế áp lực, stress gây ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc.

Sau 1 tuần dùng thuốc, bé đỡ đau bụng, hết ợ hơi, ăn uống tốt. Dự kiến hết liệu trình thuốc, em sẽ được kê đơn thuốc sắt để điều trị thiếu máu, tránh ảnh hưởng đến cơ quan tiêu hóa.

Loét tá tràng là tình trạng niêm mạc của tá tràng bị tổn thương, gây ra các vết loét. Nguyên nhân gây bệnh ở trẻ em thường do vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) lây qua đường ăn uống, chung bát đũa, hoặc vệ sinh kém. Một số trẻ mắc bệnh do lạm dụng các loại thuốc hạ sốt, giảm đau làm mòn lớp bảo vệ niêm mạc hoặc do tiền sử bị gia đình bị loét dạ dày – tá tràng.

Triệu chứng thường gặp của bệnh là đau vùng trên rốn khi đói hoặc vào ban đêm, buồn nôn, nôn mửa, đầy hơi, ợ chua, chán ăn. Khi trẻ bị nôn ra máu hoặc chất lỏng màu nâu như bã cà phê, đi ngoài phân đen hoặc có máu tươi là dấu hiệu cảnh báo vết loét đã chảy máu, cần nhanh chóng đưa trẻ đi khám.

Nếu không điều trị kịp thời, loét tá tràng có thể dẫn đến xuất huyết tiêu hóa, thủng tá tràng gây viêm phúc mạc (một tình trạng cấp cứu ngoại khoa), hẹp môn vị khiến trẻ nôn nhiều, sụt cân, suy dinh dưỡng.

Trường hợp trẻ bị loét tá tràng trên nền bệnh thiếu máu như bé Hưng, dù thiếu máu do thiếu sắt hay do các bệnh lý máu khác như Thalassemia cần chú ý nguy cơ sốc mất máu cao hơn bình thường. Trẻ có bệnh thiếu máu cần đi khám để xác định rõ nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp, không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định vì có thể làm trầm trọng thêm tình trạng loét.