Trong thời gian gần đây, các nhóm lừa đảo trên Telegram nổi lên với chiêu dụ gửi tiền tiết kiệm lãi suất cao, nhắm vào những người nhẹ dạ hoặc ít hiểu biết tài chính. Chúng quảng cáo lãi suất vượt xa ngân hàng, rút tiền nhanh, cam kết lợi nhuận “chỉ có lời, không bao giờ lỗ”.

Ngày 23/11/2025, Công an phường Hồng Châu (Hưng Yên) phát hiện anh N.M.T. (SN 2007) tham gia một nhóm Telegram dạng này. Ngay khi lập tài khoản, anh liên tục nhận cuộc gọi từ số lạ tự xưng “nhân viên hỗ trợ”, thúc ép nộp tiền để được hưởng mức lãi suất cao hơn.

Nhận thấy dấu hiệu bất thường, lực lượng Công an đã phối hợp gia đình mời anh T. lên làm việc, giải thích rõ đây là hình thức lừa đảo tài chính phổ biến và hướng dẫn các biện pháp nhận diện. Nhờ phát hiện kịp thời, anh T. chưa kịp chuyển tiền nên không bị thiệt hại.

Theo cơ quan chức năng, chiêu trò của nhóm lừa đảo vận hành theo mô-típ quen thuộc: gửi đường link để nạn nhân tạo tài khoản, nộp tiền vào website. Ban đầu hệ thống hiển thị số dư và lãi tăng lên, khiến người dùng tin rằng khoản đầu tư sinh lời thật. Nhưng khi yêu cầu rút tiền, trang web luôn báo “chưa đạt điều kiện”, buộc người chơi phải nạp thêm.

Tâm lý tiếc số tiền đã bỏ vào, cộng thêm lời dụ ngọt của “tư vấn viên”, khiến nhiều người tiếp tục nạp tiền cho đến khi nhóm Telegram biến mất, website đóng lại và toàn bộ số tiền không cánh mà bay.

Để phòng ngừa, Công an phường Hồng Châu khuyến cáo người dân tuyệt đối không tham gia các hội nhóm đầu tư không rõ nguồn gốc trên mạng, đặc biệt là những lời mời lãi suất cao bất thường. Mọi giao dịch tài chính cần thực hiện qua kênh uy tín, minh bạch và được pháp luật bảo vệ.

Người dân cũng được yêu cầu thường xuyên cập nhật cảnh báo từ cơ quan chức năng và tuyên truyền cho người thân để tránh bị kẻ xấu lợi dụng. Khi phát hiện dấu hiệu lừa đảo, cần báo ngay cho Công an để kịp thời xử lý, ngăn chặn thiệt hại.

Theo chuyên gia bảo mật Vũ Ngọc Sơn, Trưởng ban Công nghệ, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, các hình thức lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi. Để đối phó với những chiếc “bẫy vô hình nhưng gây thiệt hại hữu hình" này, cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức cần triển khai đồng bộ 3 giải pháp, ví như “khiên 3 lớp”.

Lớp “khiên” thứ nhất chính là hành lang pháp lý được quy định tại dự thảo Luật An ninh mạng 2025. Trong đó, “an ninh dữ liệu” được xác định là trọng điểm với các quy định cấm tuyệt đối việc đánh cắp, mua bán hay trao đổi trái phép dữ liệu cá nhân, nhằm ngăn chặn tận gốc tình trạng lộ lọt thông tin; đồng thời luật nghiêm cấm hành vi sử dụng công nghệ để giả mạo thông tin, hình ảnh, giọng nói hoặc làm nhái sản phẩm và thương hiệu. Lớp “khiên” thứ hai là công nghệ với việc ngân hàng, tổ chức tài chính đã triển khai các biện pháp xác thực nhiều lớp như mật khẩu, OTP, sinh trắc học và phân tích hành vi nhằm phát hiện giao dịch bất thường. Lớp “khiên” thứ ba là kỹ năng- giữ vai trò quan trọng nhất, mỗi người dân cần trang bị cho mình kiến thức như một “liều vắc xin số”.

Người dân cần rèn luyện phản xạ an toàn thông qua nguyên tắc “3 không - 3 nhanh”. Trong đó "3 không" gồm: Không tin tưởng tuyệt đối (kể cả khi nhận cuộc gọi có gương mặt người gọi); không cài ứng dụng từ liên kết lạ; không chuyển tiền khi chưa xác thực. "3 nhanh" gồm: Nhanh tra cứu khi nhận được thông tin đáng ngờ; nhanh ngắt kết nối khi bị đe dọa hoặc thao túng; nhanh báo cáo tới cơ quan chức năng khi phát sinh sự cố.

Quan điểm này cũng được sự đồng tình của chuyên gia Ngô Minh Hiếu, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Chống lừa đảo - doanh nghiệp xã hội trong lĩnh vực an ninh mạng. Chuyên gia Ngô Minh Hiếu nhấn mạnh, để tự bảo vệ trước “vũ khí AI” của tội phạm, người dân luôn ghi nhớ cảnh giác nếu nhận được cuộc gọi, video, tin nhắn có dấu hiệu bất thường, như yêu cầu chuyển tiền, cung cấp thông tin nhạy cảm, chụp ảnh, video riêng tư. Không chia sẻ ảnh, video, giọng nói cá nhân, thông tin định danh, mã OTP, tài khoản ngân hàng, đặc biệt nếu đối tượng liên lạc là người lạ hoặc chưa rõ danh tính. Khi nghi ngờ, hãy tiến hành xác minh lại bằng kênh khác (gọi điện trực tiếp, gặp mặt, hỏi người thân…) trước khi làm theo yêu cầu. “Người dân cần nhớ rằng, công nghệ có thể bị lợi dụng, nhưng con người vẫn là mắt xích yếu nhất và đừng để áp lực tâm lý đánh lừa bạn”, chuyên gia Ngô Minh Hiếu nói.

Dự án Chống lừa đảo vừa cập nhật website phiên bản mới, bổ sung chatbot và công cụ AI để nhận diện trang lừa đảo trên Internet.

Người dùng có thể truy cập website chongluadao.vn và nhập đường link cần kiểm tra. Hệ thống sẽ đối chiếu đường dẫn với cơ sở dữ liệu của Chống lừa đảo và đối tác bên thứ ba, sau đó trả kết quả nếu website an toàn, nguy hiểm hoặc không có dữ liệu rõ ràng.

Nếu muốn sử dụng AI, chỉ cần nhấn Phân tích thêm bằng AI. Lúc này, công cụ sẽ phân tích website dựa trên nhiều yếu tố khác nhau như tên miền đáng ngờ, nội dung bất hợp pháp, chứa đường link rủi ro, sử dụng hosting bất thường...

Từ những dữ liệu trên, AI sẽ tổng hợp các yếu tố và đưa ra đánh giá rủi ro theo thang điểm 10. Những chi tiết đáng ngờ về thông tin, hình ảnh trên website cũng được phân tích và hiển thị trên trang kết quả.