Huyệt thoát nhiệt: Là các huyệt có tác dụng hạ nhiệt trong các bệnh lý có sốt. Thường dùng gồm: Đại chùy, khúc trì, hợp cốc, ngoại quan, xích trạch, khúc trạch, ngư tế, lao cung, thiếu thương, trung xung, nội đình, ủy trung, đại đô,  dũng tuyền... Thủ pháp thích hợp là trâm, chích huyết hoặc gõ kim mai hoa.

Nếu sốt do cảm mạo nên châm tả hoặc chích huyết huyệt gồm: Đại chùy, hợp cốc, khúc trạch, ngoại quan. Nếu sốt do chúng thử, viêm dạ dày ruột cấp tính, lỵ trực khuẩn... nên chích huyết huyệt gồm: Khúc trì, hợp cốc, xích trạch, khúc trạch, ủy chung, thiếu thương, trung xung, đại đô, nội đình... Nếu sốt do hư nhiệt (bệnh lao phổi, bệnh hệ thống...) nên châm bổ huyệt gồm: Đại chùy, xích trạch, ngư tế, thái uyên, cao hoàng, lao cung, dũng tuyền. Một số trường hợp có cứu hoặc dán thuốc.

Huyệt trừ hàn: Là những huyệt có tác dụng giải trừ hàn tà, làm ấm cơ thể. Huyệt thường dùng gồm: Tề trung, khí hải, quan nguyên, trung quản, mệnh môn, bách hội, đại trùy, túc tam lý, dương lăng tuyền, tam âm giao, thái khê, phế du, tỳ du, vị du, thuận du... Thủ pháp thích hợp nhất là cứu hoặc giác, ngoài ra có thể ôn châm. Nếu không có điếu ngải có thể dùng nhang hoặc điếu thuốc lá thay thế.

Huyệt phát hãn chỉ hãn: Là những huyệt có tác dụng làm ra mồ hôi hoặc cầm mồ hôi. Đối với “hãn chứng”, trị liệu bằng châm cứu có những điểm khác biệt so với dùng thuốc. Nếu như thuốc phát hãn hay chỉ hãn là hoàn toàn khác nhau thì các huyệt vị trị liệu hãn chứng lại tương đồng với nhau vì châm cứu mang tính chất điều tiết hai chiều, mục đích cuối cùng là lập lại sự cân bằng sinh lý... Các huyệt vị trị liệu “hãn chứng” là: Đại chùy, hợp cốc, phục lưu, âm khích, hậu khê, phế du, túc tam lý... Tùy theo bệnh tình cụ thể mà vận dụng thủ pháp châm hay cứu cho phù hợp.

Huyệt chỉ dương: Là những huyệt có tác dụng làm hết ngứa trong các bệnh lý da liễu như viêm da dị ứng, eczema, viêm da thần kinh, mày đay... và một số bệnh lý nội khoa như hoàng đản, đái tháo đường, viêm âm đạo... Thuộc nhóm này có các huyệt như khúc trì, hợp cốc, huyết hải, phong thị, túc tam lý, tam âm giao, thái xung, cách du... Thủ pháp thường dùng là châm, chích huyết và gõ kim mai hoa, một số trường hợp có thể dùng cứu pháp.  Với các bệnh lý da liễu, đây là biện pháp chủ yếu, với các bệnh lý khác có vai trò hỗ trợ.

ThS Hoàng Khánh Toàn (nguyên Chủ nhiệm Khoa Đông y, Bệnh viện T.Ư Quân đội 108)