Người đàn ông tử vong do chủng cúm gia cầm chưa từng thấy ở người

Sở Y tế bang Washington (Mỹ) vừa xác nhận một người dân đã nhiễm phải H5N5 - chủng cúm virus gia cầm chưa từng thấy ở người trước đây. Bệnh nhân đã tử vong vào ngày 21/11 khi đang điều trị.

Theo Sở y tế tiểu bang Washington, đây là trường hợp cúm gia cầm đầu tiên ở người kể từ tháng 2. Bệnh nhân sinh sống ở quận Grays Harbor, có bệnh nền, nhập viện vì cúm gia cầm H5N5 từ đầu tháng 11 với các triệu chứng sốt cao, lú lẫn và khó thở.

Theo AP, người bệnh, chưa được xác định danh tính, có một đàn gia cầm nuôi ở sân sau đã tiếp xúc với chim hoang dã. Tiến sĩ Beth Lipton, bác sĩ thú y y tế công cộng của tiểu bang Washington, cho biết hai con gia cầm đã chết vì bệnh cách đây vài tuần, nhưng số còn lại vẫn khỏe mạnh. Họ cho rằng gia cầm nuôi hoặc chim hoang dã là nguồn lây nhiễm có khả năng cao nhất, nhưng cho biết vẫn đang điều tra nguyên nhân.

Tuy nhiên, chủng cúm này không được cho là mối đe dọa lớn hơn đối với sức khỏe con người so với virus H5N1 - đang gây ra đợt dịch 70 ca nhiễm ở người tại Mỹ. Mặc dù có một số ít ca bị nặng, hầu hết người bị nhiễm bệnh đều bị bệnh nhẹ, với các triệu chứng như mắt đỏ và sốt. Người mắc bệnh đều là công nhân tại các trang trại chăn nuôi bò sữa và gia cầm.

"Những loại virus này hoạt động tương tự nhau", Richard Webby, nhà nghiên cứu cúm nổi tiếng tại Bệnh viện Nghiên cứu Nhi khoa St. Jude ở Memphis, Tennessee, cho biết. "Tôi nghĩ nó cũng giống như H5N1 xét về mặt sức khỏe con người".

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cũng tuyên bố không có thông tin nào cho thấy "nguy cơ đối với sức khỏe cộng đồng đã tăng lên do trường hợp này". Cơ quan này đang chờ mẫu vật từ Washington để tiến hành thử nghiệm bổ sung.

Sự khác biệt giữa H5N5 và H5N1 nằm ở một loại protein có liên quan đến việc giải phóng virus khỏi tế bào bị nhiễm bệnh và thúc đẩy sự lây lan sang các tế bào xung quanh.

H5N5 là một chủng virus cúm được ghi nhận chỉ lây nhiễm trong gia cầm, chưa lây cho người, đến nay mới xuất hiện trên bệnh nhân này.

"Nguy cơ lây nhiễm đối với cộng đồng ở mức thấp, bởi không có người tiếp xúc gần bệnh nhân có kết quả xét nghiệm dương tính với cúm gia cầm", thông cáo của Sở Y tế bang Washington hôm 21/11 nêu.

Các chủng cúm A H5 có thể gây biến chứng nghiêm trọng, tỷ lệ tử vong cao

Các bác sĩ thuộc Trung tâm Thông tin Y khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết, cúm A H5 là bệnh lý truyền nhiễm cấp tính có diễn biến nguy hiểm ở người và động vật. Cúm A H5 có mức độ nguy hiểm cao hơn so với những chủng cúm mùa thông thường. Người bệnh cúm A H5 có thể gặp biến chứng nghiêm trọng, tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt là ở những đối tượng nguy cơ cao.

Hiện có 9 phân nhóm virus cúm A H5 đã được biết đến, bao gồm: A(H5N1), A(H5N2), A(H5N3), A(H5N4), A(H5N5), A(H5N6), A(H5N7), A(H5N8), A(H5N9). Trên thế giới, hầu hết virus A(H5) được xác định ở các loài gia cầm/chim hoang dã đều là LPAI, đôi khi phát hiện ra virus HPAI A(H5).

Những trường hợp nhiễm virus A H5 ở người đã xuất hiện, ví dụ như virus HPAI A(H5N1) liên quan đến dịch bệnh gia cầm tại nhiều quốc gia. Kể từ năm 1997, trường hợp nhiễm virus HPAI A(H5N1) ở người đã được báo cáo ở 23 quốc gia, dẫn đến tình trạng viêm phổi nặng và tử vong trong khoảng 50% ca bệnh.

Các bác sĩ phân tích, virus cúm A(H5N1) khi tấn công vào cơ thể người sẽ xâm nhập vào tế bào chủ sau đó nhanh chóng tự nhân bản ra khắp cơ thể. Điều này khiến hệ miễn dịch của người bệnh yếu đi nhanh chóng và sau cùng là không còn khả năng chống đỡ.

Người bệnh cúm A H5 thường có các triệu chứng tương tự với khi nhiễm cúm thông thường và kèm theo một vài dấu hiệu nguy hiểm hơn. Những triệu chứng nhận biết cúm A H5 ở người thường bắt đầu trong khoảng 2 – 5 ngày kể từ lúc bị virus cúm A(H5N1) xâm nhập, gồm có:

Sốt cao trên 38℃ (diễn ra đột ngột).

Đau đầu, rét run.

Tim đập nhanh, cảm thấy khó thở, bị đau ngực.

Ho, đau họng, thường ho có đờm, ho khan.

Mệt mỏi rã rời, đau nhức cơ.

Các triệu chứng cúm A H5 diễn ra nặng hơn chỉ sau nửa ngày. Lúc này, người bệnh có thể bị suy hô hấp cấp với các triệu chứng như thở nhanh, khó thở, tím tái da, thậm chí cảm thấy đau toàn thân, mê man.

Có nhiều nguyên nhân khiến một người nhiễm bệnh cúm A H5. Chủ yếu là do người bệnh nhiễm virus thông qua việc tiếp xúc trực tiếp/gián tiếp với động vật mắc bệnh. Các nguyên nhân khiến bệnh cúm A H5 có thể bùng phát trong cộng đồng:

Sống gần những trang trại gia cầm và lợn là điều kiện thuận lợi làm gia tăng tính đột biến kháng nguyên virus, làm virus lây nhiễm dễ hơn.

Các chợ trời, nơi bán trứng, gia cầm không đảm bảo kiểm dịch, điều kiện an toàn vệ sinh.

Ăn trứng và thịt gia cầm chưa được chế biến chín.

Cúm A(H5N1) có thể lây truyền qua đường hô hấp, tiếp xúc với vật dụng chứa mầm bệnh, tiếp xúc/ăn gia cầm hay lợn ốm/chết do nhiễm virus cúm A(H5N1) hoặc ăn thịt gia cầm, chế phẩm từ gia cầm chưa chế biến chín kỹ. Virus cúm A(H5N1) phát tán ra môi trường bên ngoài thông qua dịch mũi, nước bọt, phân và bên trong tế bào niêm mạc ruột của một vài loài chim di cư.

Bệnh cúm A H5 thường lây truyền ở động vật nhưng cũng có thể truyền nhiễm, ảnh hưởng đến con người. Thế nhưng, không giống như những loại bệnh cúm khác ở người, cúm A(H5N1) ít lây truyền từ người sang người. Con người bị nhiễm virus cúm A H5 chủ yếu thông qua việc tiếp xúc trực tiếp/gián tiếp với động vật mắc bệnh.

Cúm A H5 nói chúng và virus A (H5N1) có độc lực cao, nguy hiểm. Căn bệnh này có thể diễn tiến phức tạp, khó lường với tỷ lệ biến chứng, tử vong ở người (khoảng 50 – 60%) nếu không được phát hiện, can thiệp chữa trị kịp thời.

Những đợt dịch cúm A H5 trước đây lây truyền sang người đã khiến nhiều người bệnh gặp biến chứng nghiêm trọng như: suy hô hấp, viêm phổi cấp tính, tổn thương đa tạng, phải thở máy… thậm chí là tử vong. Dịch cúm A H5 có thể lan truyền thành dịch trong cộng đồng. Vì thế, mỗi người cần chủ động ngăn ngừa nguy cơ mắc phải bệnh lý này.

Các chuyên gia khuyến cáo: Người bị cúm A H5 cần đến bệnh viện để được chữa trị. Vì nếu tự điều trị không đúng cách tại nhà có thể gây nguy hiểm cho cả bản thân người bệnh cũng như người chăm sóc.

Nếu bệnh ở mức độ nghiêm trọng, người bệnh cần tiến hành nhập viện để được bác sĩ theo dõi, chữa trị, chăm sóc, ngăn ngừa nguy cơ nhiễm khuẩn thứ phát. Trong quá trình điều trị cúm A H5, người bệnh có thể áp dụng những biện pháp theo tư vấn của bác sĩ dưới đây để góp phần cải thiện sức khỏe:

Nghỉ ngơi cho đến khi hạ sốt, thư giãn bên trong môi trường thoáng khí, tránh những nơi có nhiệt độ quá lạnh hoặc quá nóng, không nên nằm trong phòng điều hòa.

Áp dụng chế độ dinh dưỡng phù hợp, ưu tiên ăn món dễ tiêu, thực phẩm lỏng, nóng, uống nhiều nước. Người bệnh cần tránh ăn món lạnh vì có thể ảnh hưởng đến họng và khiến bệnh lâu khỏi.

Vệ sinh họng khoảng 2 – 3 lần/ngày bằng nước muối loãng có tính sát khuẩn tốt để làm giảm nhanh triệu chứng viêm và đau rát họng.

Dùng thuốc xịt vệ sinh mũi mỗi ngày để kiểm soát tình trạng viêm nhiễm.

Người bị cúm A (H5N1) có thể được chỉ định dùng các thuốc kháng virus như Oseltamivir (Tamiflu), Zanamivir (Relenza) để chữa trị, giảm triệu chứng và phòng ngừa biến chứng nặng. Người bệnh cần được chữa trị càng sớm càng tốt trong vòng 48 giờ kể từ lúc xuất hiện triệu chứng đầu tiên.