Hỏi: Tôi thấy vợ tôi và nhiều người cứ nghe thuốc bổ Đông y có lợi không hại là theo nhau uống, thậm chí chẳng cần đến các thầy lang bắt mạch. Vậy thì phải hiểu khái niệm “bổ” của Đông y như thế nào cho đúng?

Phạm Xuân Tình (Hà Nội)

ThS Hoàng Khánh Toàn, nguyên Trưởng khoa Y học cổ truyền BV T.Ư Quân đội 108: Cổ thư nói: “hư thì bổ, thực thì tả”, “hư” ở đây là để chỉ tình trạng suy nhược, giảm sức đề kháng của cơ thể do nhiều nguyên nhân nhân khác nhau chứ không có khái niệm “hư” một cách chung chung.

Theo y học cổ truyền, tùy theo mặt âm, dương, khí, huyết  hoặc phân biệt theo ngũ tạng lục phủ mà định ra nhiều loại âm hư, dương hư, khí hư hay huyết hư, tâm hư, tỳ hư, can hư… từ đó mà định ra nguyên tắc trị liệu và vận dụng các loại thuốc bổ khác nhau, chứ không thể chung chung, tùy tiện.

Thiếu gì thì bồi bổ cái đó và ngay cả khi bồi bổ đã đúng chỗ cũng không được quá thiên lệch mà làm tổn hại đến cân bằng động giữa âm và dương. Âm hư thì phải bổ âm, chứ không thể chỉ bổ phần dương, nhất là khi âm hư hỏa vượng.

Nhưng, tuy là âm hư nếu cứ bổ âm mãi thì lại hại đến khí dương khiến cho âm hàn ngưng trệ mà xuất hiện tình trạng âm thịnh dương suy. Đó là chưa kể đến việc khi dùng thuốc bổ, còn phải căn cứ vào lứa tuổi, thể trạng gày béo, thời tiết nóng lạnh…Việc bồi bổ không đúng sẽ có hại.