Vitamin và chất khoáng cần thiết cho cơ thể
Trong cơ thể, các vitamin và chất khoáng có vai trò rất quan trọng, đó là thành phần của các enzym tham gia chuyển hóa protein, lipid, glucid, hô hấp tế bào, mô, các chức phận của cơ và thần kinh. Chúng cũng cần thiết cho sự hoạt động, quá trình phát triển của tổ chức và tạo máu, đồng thời duy trì cân bằng nội môi, áp lực thẩm thấu giữa khu trong và ngoài tế bào, tham gia vào điều hòa chuyển hóa nước. Vai trò quan trọng khác là tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa để bảo vệ cơ thể.
Đối với trẻ nhỏ, khi cơ thể đủ các vitamin và khoáng chất sẽ phát huy được hết vai trò quan trọng cho sự phát triển toàn diện. Song nếu thiếu làm ảnh hưởng đến sức khỏe, tầm vóc và trí tuệ, đồng thời là yếu tố liên quan suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ nhỏ.
Thiếu vi chất gây giảm chất lượng cuộc sống, theo số liệu thống kê, mỗi năm có 18 triệu trẻ sơ sinh bị giảm trí tuệ do thiếu iốt, 150 ngàn trẻ sơ sinh dị dạng thần kinh do thiếu folate, 350 nghìn trẻ em bị mù lòa do thiếu vitamin A. Thiếu vi chất gây giảm năng suất lao động khi mỗi năm có 1,6 tỷ người bị giảm khả năng lao động do thiếu máu, thiếu sắt.
Ngoài vai trò giảm nguy cơ mắc bệnh, tăng chiều cao, một số vi chất còn được chứng minh tác động đến quá trình "tắt - mở" của gene như folic, vitamin (C, D, E, B2, B12), niacin, nicotinic axit, kẽm, manganese, sắt, canxi.
Vì vậy, thiếu vi chất dinh dưỡng còn được xem là nạn đói tiềm ẩn ở mỗi quốc gia nên là vấn đề sức khỏe cộng đồng đặc biệt quan tâm ở các nước trên thế giới và tại Việt Nam.
6 vi chất thiếu phổ biến tại Việt Nam
Suy dinh dưỡng, thừa cân và béo phì đan xen là cửa ngõ của nhiều bệnh mạn tính hay gặp hiện nay có liên quan đến dinh dưỡng như bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh mạch vành, nguy hiểm hơn là nguyên nhân gây một số bệnh ung thư.
Tại Việt Nam, tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng gặp phổ biến ở khắp cả nước, thậm chí vẫn còn tỷ lệ lớn gặp ngay ở các thành thị nơi có điều kiện kinh tế - xã hội phát triển. Chia sẻ tại hội nghị "Y học công nghệ 4.0 - Những bước tiến vượt bậc trong chẩn đoán và điều trị" do Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC tổ chức tại Hà Nội, PGS.TS.BS Lê Bạch Mai, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia đã chỉ ra những vi chất thiếu trong cơ thể mà người dân nước ta hay gặp, nhất là trẻ em nên được cha mẹ kiểm tra để bổ sung gồm:
Vitamin A: Giúp tăng trưởng, bảo vệ các tế bào biểu mô, bảo vệ cơ thể, giúp cho đôi mắt sáng khỏe, tăng cường miễn dịch, giảm tỷ lệ bệnh tật ở trẻ và giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ em.
Sắt: Cần thiết cho tất cả mọi người, đặc biệt trẻ em có nhu cầu sắt tăng cao, riêng trẻ còn bú mẹ nhu cầu tăng gấp 7 lần so với người lớn tính theo trọng lượng cơ thể.
Axit folic: Giúp sản xuất, duy trì các tế bào mới và đồng thời giúp ngăn ngừa những thay đổi ở ADN có thể dẫn đến ung thư. Đặc biệt, trong giai đoạn thai kỳ giúp ngăn ngừa dị tật thai nhi bẩm sinh, phòng tránh bệnh thiếu máu, cũng như giảm nguy cơ ung thư.
Kẽm: Giúp tổng hợp protein bằng cơ chế tạo enzyme, bổ sung vi chất này là cách thúc đẩy sự phát triển của xương, cơ bắp và trí não của trẻ nhỏ.
Canxi: Giúp tạo răng, xương, hình thành hệ xương/răng vững chắc và cần thiết cho phát triển, thực hiện các chức năng của tế bào, đảm bảo chức phận thần kinh, đông máu. Ngoài ra, canxi còn có chức năng tiêu hóa mỡ, tăng cấp thu B12 vào hoạt động của enzyme tụy, tham gia quá trình co cơ.
Vitamin D: Giúp cơ thể hấp thu tốt canxi và photpho trong đường ruột, để hình thành và phát triển hệ xương, răng vững chắc cho trẻ. Để hấp thu canxi tốt nhất cần bổ sung vitamin D mỗi ngày thì khả năng hấp thu canxi lên tới 65%.
Nguyên nhân thiếu vi chất dinh dưỡng có thể do không cung cấp đủ vi chất qua khẩu phần ăn hoặc bệnh lý gây mất vi chất. Nguyên nhân gián tiếp do thực phẩm nghèo vi chất và không biết cách chăm sóc đầy đủ. Vì vậy, kiểm tra cơ thể có thiếu vi chất hay không là vấn đề sức khỏe được quan tâm đặc biệt hiện nay. Tại hội nghị, chuyên gia khuyến cáo, tất cả người dân đều nên được làm xét nghiệm kiểm tra, đặc biệt trẻ có các dấu hiệu bất thường như chậm tăng trưởng, thị lực và trí lực kém, cơ thể mệt mỏi, da xanh, đau đầu, chóng mặt, hồng cầu to...
